Willem stond dinsdagavond 28 mei op de rand van de zeven verdiepingen hoge Karperton parkeergarage in Alkmaar. Na jaren schreeuwen om hulp gaf hij op. Met uitzicht over de binnenstad van Alkmaar sprong hij. Zijn ex is radeloos: “Waar is het misgegaan?”
Op de dag voor het drama werd Willem (fictieve naam, red.) aangehouden door de politie. Hij zou zich agressief gedragen hebben tegenover het personeel bij GGZ instelling Willibrordus in Heiloo. In de loop van de dag werd hij vrijgelaten en kwam hij wéér op straat terecht, zo vertelt zijn ex Lisa (fictieve naam, red.) aan Streekstad Centraal. Tussen die vrijlating en zijn wanhopige sprong zat ongeveer een dag waarin er opnieuw contact is geweest met de politie.
Wat er de laatste uren voor zijn gang naar de Karperton heeft plaatsgevonden is onbekend. Maar één ding is duidelijk: het werd hem te veel en hij wilde een einde aan zijn leven maken door van de parkeergarage af te springen, maar zelfs dat was hem niet gegund. “Hij is gesprongen, maar niet goed, want hij leeft nog”, laat Lisa weten.
Hoe heeft dit kunnen gebeuren? Willem schreeuwde al langere tijd om hulp, maar werd van het bekende kastje naar de muur gestuurd. “Hij heeft een vorm van autisme, die zich uit in agressie naar andere mensen”, legt Lisa uit. Daardoor kon hij bij meerdere instellingen zoals dnoDOEN en het Leger des Heils niet terecht. “Hij werd alle kanten op geslingerd, terwijl hij emotioneel niet stabiel was en daardoor naar middelen greep.” Zijn ex en familie konden hem niet meer helpen, waardoor hij op straat terechtkwam.
Lisa is teleurgesteld in de GGZ. En in de politie. “Dus een verward persoon die om hulp schreeuwt en het leven niet aan kan, wordt op straat gezet en mag het zelf uitzoeken.” De frustratie van Lisa is volkomen begrijpelijk, maar ook de politie is maar één schakel in de keten. Het is eigenlijk een zorgprobleem, geen veiligheidsissue, legt de woordvoerder van de politie Streekstad Centraal uit. “Wij zijn ook maar mensen. En we brengen regelmatig mensen naar een instelling waar zij worden behandeld, of naar een crisisdienst. Dat doen we terwijl het formeel helemaal niet onze taak is. Daar hebben we bijvoorbeeld ook niet de juiste vervoersmiddelen voor.”
Willem is helaas niet alleen. Het valt ook de politie op dat er steeds meer mensen met onbegrepen gedrag op straat zijn. “We krijgen dagelijks zes of zeven meldingen binnen van mensen met onbegrepen gedrag op straat.” Dat blijkt ook wel uit de cijfers van de politie. Het aantal meldingen van overlast van mensen met onbegrepen gedrag op straat is sinds corona flink toegenomen. In Nederland, maar ook in Alkmaar. In Alkmaar is het aantal meldingen de afgelopen vier jaar vrijwel verdubbeld. Van 876 meldingen in 2019 naar 1435 meldingen het afgelopen jaar.
Ook bij de GGZ kon Willem volgens Lisa lange tijd niet terecht. “Er zijn overal wachtlijsten.” De aanmeldwachttijd voor volwassenen is in Alkmaar zeven weken en de behandelwachttijd elf. Het streven van de overheid en GGZ is dat patiënten binnen veertien weken met hun behandelingstraject beginnen. Maar dat wordt – net als bij vele andere steden – in Alkmaar niet gehaald. Een mogelijke oorzaak daarvan is het gestegen aantal verwijzingen vanuit de huisarts. Het lijkt er op dat de GGZ het aantal aanmeldingen niet (meer) aan kan.
Om de wachttijd te kunnen overbruggen biedt GGZ zelfhulpmethodes en een crisisdienst waar iemand met een psychische crisis 24/7 terecht kan. Kort voor het ongeval is de politie langs geweest bij Willem, maar zag na een gesprek geen noodzaak om hem naar de crisisdienst te brengen.
Momenteel ligt Willem nog op de acuut intensive care in het ziekenhuis. Er staat hem nog een lang helingsproces te wachten. Misschien is er voor hem een heel klein beetje hoop. “Als iemand dit zichzelf heeft aangedaan is het een serieuze poging tot suïcide wordt hij of zij opgenomen op de Psycho Medisch Centrum”, laat de politie weten. Hopelijk vindt en krijgt Willem daar wat hij nodig heeft. Want Willem is geen stukje statistiek.
Denk je aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfdoding helpt en kan anoniem via www.113.nl of telefonisch op 113 of 0800-0113.