Auteur: Richard van der Veen

Het Hoogheemraadschap heeft een plan voor een vispassage. Die moet er voor zorgen dat vissen van de polders naar het Alkmaardermeer kunnen zwemmen en omgekeerd. De passage zou bij het gemaal ten zuiden van Akersloot moeten worden gerealiseerd. Dat gemaal is volgens het Hoogheemraadschap een obstakel waar vissen zoals snoeken zich soms letterlijk op dood zwemmen. Tot de passage er is worden de vissen via een tijdelijke voorziening langs het gemaal geholpen.

Een vispassage bij het gemaal aan de zuidkant van Akersloot, zodat de vissen vanuit de polders van en naar het Alkmaardermeer kunnen zwemmen. Het hoogheemraadschap HHNK heeft er een plan voor.
Het is voor veel vissoorten goed en soms zelfs noordzakelijk om heen en weer te kunnen zwemmen tussen diverse wateren. Stroomopwaarts is een gemaal voor hen eigenlijk niet te passeren. „Stroomafwaarts zijn ze vaak wel passeerbaar, maar dan treedt soms vissterfte op als gevolg van drukverschillen of het in contact komen met de draaiende delen van de pomp. Vooral bij de grotere vissen kan de vissterfte oplopen tot 40 procent of meer.”

Het gemaal Groot-Limmerpolder Zuid maalt het water uit die polder naar de Schermerboezem. Het is volgens HHNK ’een knelpunt voor vismigratie’, vooral snoeken. „Snoek die vroeg in het voorjaar vanuit het Alkmaardermeer de polder in wil trekken om te paaien, strandt bij het gemaal. Door de grote instinctieve migratiedrang naar het warme polderwater springen zij tegen de drijfvuilrekken voor het gemaal op en landen op een vlonder waar zij niet zelfstandig vandaan kunnen komen en meestal sterven.”

De plek waar de vispassage moet komen.
De plek waar de vispassage moet komen.
© Foto HHNK

Duiker
Het hoogheemraadschap heeft nu een plan voor een vispassage gemaakt. Die bestaat uit een duiker, een ondergrondse koker, naast het gemaal. Door middel van een lokstroom, een lichte stroming van water die vis aantrekt, wordt de duiker gevuld met polderwater. De hoge en lage schuif aan de passage worden beurtelings geopend en gesloten om zo de vis te schutten tussen beide wateren. De lengte van de koker is ruim twintig meter, de doorsnee ruim een halve meter en het hoogteverschil is driekwart meter.

Een maquette van de vispassage. De vissen kunnen via de blauwe koker het gemaal passeren.
Een maquette van de vispassage. De vissen kunnen via de blauwe koker het gemaal passeren.
© Illustratie HHNK

Met uitzondering van de besturingskast en twee elektromotoren op de schuiven bevindt de constructie zich onder de grond. Hij rust op een fundering van houten palen. De vispassage biedt ook de mogelijkheid vismigratie te monitoren via camera’s of fuiken.

Kano’s
Het waterschap heeft al overleg gehad met de grondeigenaren in de omgeving, de Stichting gemaal 1879 die het museumgemaal en nabijgelegen terrein in pacht heeft, en met Kanovereniging Uitgeest omdat het terrein bij het gemaal een overdraagplek voor kano’s is op de route tussen het Limmer Die en het Alkmaardermeer. De daarvoor benodigde vlonders worden iets verplaatst voor de vispassage. Er komt een informatiepaneel met gegevens over het gemaal en de passage.

HHNK heeft inmiddels een omgevingsvergunning aangevraagd bij de gemeente Castricum. De verwachting is, dat de passage na de bouwvak kan worden aangelegd. Intussen worden de vissen via een tijdelijke voorziening langs het knelpunt geholpen.

De route van de Halve Marathon van Egmond moet worden aangepast vanwege de nattigheid in het duingebied. En dat is voor het eerst laat organisator Le Champion weten. Er is nog een ruime week te gaan voor het evenement plaatsvindt, maar de verwachting is dat het water tegen die tijd nog niet is weggezakt. Er is al een voorstel voor een aangepaste route ingediend bij de gemeenten waar het parcours doorheen gaat. Als die akkoord zijn, wordt de nieuwe route bekendgemaakt.

AZ heeft zich versterkt met Gonçalo Esteves. De 19-jarige rechtsback komt op huurbasis over van Sporting CP. De Portugese jeugdinternational blijft een half jaar en sluit per direct aan bij het trainingskamp van AZ in Spanje. Esteves is nu de derde Portugees in de selectie van Pascal Jansen. Afgelopen zomer werd Alexandre Penetra al tot 2028 vastgelegd en kwam Tiago Dantas op huurbasis over van Benfica.