Auteur: Richard van der Veen

De 16-jarige jongen uit Zaanstad die in voorarrest zit op verdenking van betrokkenheid bij een explosie bij een bedrijfspand aan de Zijperstraat in Alkmaar, blijft langer vast zitten.
De rechtbank in laatstgenoemde plaats heeft zijn voorlopige hechtenis in principe met een maand verlengd. Tussentijds zullen de rechters zich nog wel buigen over een verzoek tot schorsing van zijn voorarrest. Dat zal binnen een week gebeuren. Waarom de jongen onder strikte voorwaarden eventueel op vrije voeten zou moeten worden gesteld, wordt vanwege privacyredenen niet prijsgegeven.

De jeugdige Zaanstedeling werd op 5 oktober op de Kwakelkade gepakt door omstanders, nadat hij zich na de ontploffing aan de Zijperstraat uit de voeten maakte. Zij hielden hem vast tot de politie arriveerde.

Vergisaanslag
Twee dagen eerder vond een explosie plaats bij een bedrijf aan de Koedijkerstraat in Alkmaar. Omdat dit hetzelfde pandnummer betrof als de Zijperstraat en vlakbij om de hoek ligt, wordt vermoed dat dit een vergisaanslag betrof. Ook van het plegen van dit misdrijf wordt de 16-jarige verdacht.

Lees ook: ’Misschien is het wel een bende. Volslagen raadsel waarom ze ons moeten hebben.’ Vierde explosie in vier dagen in Alkmaar door vermoedelijk vuurwerkbom

Het incident aan de Zijperstraat kan worden gelinkt aan tenminste nog vier ontploffingen: op 14 september bij een woning aan de Lekstraat, op 2 oktober op een portiekflat aan de Ruusbroechof en woning aan de Baansingel in Alkmaar – waarbij door getuigen iemand van rond de 16 op een fatbike zou zijn gezien – en op 4 oktober opnieuw aan de Ruusbroechof.

Wat er precies speelt, wil de politie vanwege onderzoeksbelangen niet zeggen. Maar er is sprake van intimidatie na een conflict, waarbij betrokkenen aan al deze adressen kunnen worden gekoppeld.

Alkmaar is sinds half september acht keer het toneel geweest van explosief met vermoedelijk zwaar vuurwerk. Op 30 september was een woning aan de Bannewaard het doelwit, op 4 oktober een bankgebouw aan de Bagijnenstraat. Of er een relatie bestaat tussen deze en eerdere incidenten is niet duidelijk.

Lees ook: Grote zorgen om aanhoudend explosiegeweld in Alkmaar. ’Dit moet stoppen!’, is de dringende oproep van politie, OM en de burgemeester

Opdrachtgevers
De recherche is naar aanleiding van de explosiegolf een TGO-onderzoek gestart (Team Grootschalige Opsporing) om grondig uit te zoeken wie achter de ontploffingen zit. Het gaat dan niet alleen om daders/uitvoerders, maar ook om opdrachtgevers.

Burgemeester Anja Schouten van Alkmaar.
Burgemeester Anja Schouten van Alkmaar.
© Archieffoto ANP/Ramon van Flymen

Eerder deden burgemeester Anja Schouten, politieteamchef Ellen Zentveld en hoofdofficier van justitie Digna van Boetzelaer een klemmende oproep dat de golf moest stoppen. Na het incident aan de Zijperweg zijn er – voor zover bekend – geen nieuwe ontploffingen meer geweest.

n de winkel heeft donderdag een klant het bericht van de zondagsluiting op de voordeur gelezen. Hij informeert bij de kassamedewerkster. ,,Aankomende zondag zijn we voor het eerst dit jaar dicht”, zegt die. ,,Het is een drama om aan personeel te komen vandaag de dag. We moeten roeien met de riemen die we hebben.”

Dat beaamt ook mede-eigenaar Dave Poldervaart: ,,Dat we op zondag dicht zijn is noodgedwongen. We hebben het vorig jaar ook al een keer gedaan vanwege gebrek aan mensen. Ook dit jaar is het moeilijk om nieuwe medewerkers te werven. Je maakt een afweging op welke dag je het best dicht kunt zijn en dat is de zondag. Het is jammer, want ook op die dag hebben we een buurtfunctie voor de met name wat oudere mensen die hier ook voor het sociale aspect komen. Om een praatje in de winkel of de koffiecorner te maken. Je kunt bij ons ook koffie, thee, gebak of een broodje krijgen.”

Stapje harder

Hij vertelt dat in zijn winkel iedereen ’momenteel een stapje harder zet’. ,,Ik ben in de zaak gekomen mede vanuit het oogpunt dat mijn ouders Peter en Tini het wat rustiger aan konden gaan doen. Daar is nu geen sprake van, regelmatig werken ze meer dan oorspronkelijk de planning was. Dat doen ze met liefde, omdat ze hart voor de zaak hebben, maar het was eigenlijk niet de bedoeling.”

Naar de oorzaak van het personeelstekort kan hij slechts gissen, zegt hij. ,,Het speelt overal. Misschien heeft het met de coronatijd te maken, dat veel mensen iets anders zijn gaan doen en niet meer terug zijn gekomen. Mocht iemand echter zin hebben om bij ons te komen werken, van harte welkom. Je kunt je mail sturen naar sparpoldervaart@despar.info.”

Heeft hij al reacties gehad van klanten? ,,Ja, de meeste vaste klanten vinden het jammer, maar snappen het wel.’’

Een van die klanten is Jan Kapitein. ,,Daar schrik je toch van”, reageert hij op de wetenschap dat zijn buurtwinkel (’Ik woon hier vlakbij’) zondags de deuren gesloten houdt. ,,Ik kom hier eigenlijk wel elke dag een keer, voor verse groente en brood bijvoorbeeld. Op zondag voor de verse broodjes. Ik vind het echt een gemis en ik vermoed dat dat ook geldt voor veel buurtbewoners die hier elke dag komen.”

’Af en toe’

Klant Frida Visser daarentegen komt ’af en toe’ op zondag in de supermarkt aan de Heereweg.

,,Het is erg makkelijk als je even snel wat wilt hebben. En ik vind dit ook een hele fijne winkel, ze helpen je altijd als je wat vraagt. Het alternatief is de Jumbo, die is zondag wel open, maar ligt voor mij wel een stuk verder weg.”

Mede-eigenaar Poldervaart kan, hoewel het hem spijt, de sluiting ook relativeren: ,,Dat je zondag dicht bent, heeft ook zijn voordelen. Vroeger was het altijd een rustdag. Dat is het nu ook weer.”

Alkmaar wil een extra woonwijk realiseren aan de oostkant van de stad. Die zou moeten verrijzen aan beide zijden van de N242, waar nu nog bollen worden geteeld. Alkmaar heeft het eerste recht op die grond en voorkomt zo dat er prijsopdrijving plaats vind. De gemeente denkt door deze grond sneller te kunnen bouwen dan met alleen inbreilocaties mogelijk is

Alkmaar hoopt een extra wijkje te kunnen bouwen aan de oostkant van de stad. De gemeente maakt gebruik van de ’wet voorkeursrecht gemeenten’ om de grond hiervoor te reserveren.
Het gaat om agrarisch gebied aan weerskanten van de westelijke ringweg (N242). Om precies te zijn: het poldertje achter het kippenbruggetje bij Oudorp en het land tussen het verkeersplein bij Ranzijn tot de noordgrens van polder de Schermer.

In totaal is het gebied 69 hectare groot en het is nu in bezit van circa acht eigenaren. Die zijn donderdag per aangetekende brief op de hoogte gesteld en de gemeente gaat snel met ze in gesprek.

Speculanten
De wet voorkeursrecht gemeenten voorkomt dat grond in handen komt van speculanten, wat de prijs enorm op zou drijven. Sociale woningbouw wordt bij dure bouwgrond vrijwel onmogelijk.

,,Op deze manier houden we grip op de prijs en de regie over wat daar gebouwd kan worden in handen’’, zegt wethouder Anjo van de Ven. Evengoed is de grond nu al in waarde gestegen. ,,Zodra bekend is dat agrarische grond in beeld is voor woningbouw gebeurt dat. Dan wordt het warme grond, zoals ze dat noemen’’, zegt de wethouder. Zij denkt dat eigenaren om die reden mogelijk wel zaken willen doen met de gemeente. ,,Maar ik kan natuurlijk niet in hun hoofden kijken.’’

(Tekst gaat door onder de foto)

Een kaart van het gebied, op het roze deel is de wet voorkeursrecht van toepassing.
Een kaart van het gebied, op het roze deel is de wet voorkeursrecht van toepassing.
© Beeld gemeente Alkmaar

De huidige grondeigenaren zijn niet verplicht hun grond aan Alkmaar te verkopen. Maar als ze willen verkopen, heeft de gemeente het eerste recht van koop. Dit recht geldt voor drie jaar, in die tijd moet de gemeente een woningbouwplan maken voor het gebied. Als dat niet gebeurt, vervalt het voorkeursrecht, als er wel plannen zijn kan het verlengd.

Ambitie
Alkmaar heeft de ambitie om 15.000 woningen in 15 jaar tijd te bouwen, maar volgens Van de Ven is die ambitie onhaalbaar. Binnenstedelijk bouwen, was de afgelopen jaren het enige dat de provincie toestond. Alkmaar is daar met het project Alkmaars Kanaal volop mee bezig. Maar deze manier van bouwen vergt een veel langere adem, bijvoorbeeld omdat er bedrijven moeten worden verplaatst. Het nieuwe provinciebestuur is minder rigide en wil ook in beperkte mate woningbouw buiten de bebouwde kom toestaan.

Anjo van de Ven: ,,De ambitie om 15.000 woningen in 15 jaar te bouwen is niet haalbaar.’’
Anjo van de Ven: ,,De ambitie om 15.000 woningen in 15 jaar te bouwen is niet haalbaar.’’
© Foto Erna Faust

,,Op deze manier kunnen we sneller wat betekenen voor het woningtekort’’, zegt Van de Ven. Alkmaar wil ook op kleinere schaal straatjes bijbouwen voor de dorpen in de Schermer. Ook daar heeft de woningbouw jarenlang op slot gezeten. ,,Hiermee gaan we geen grote slagen maken, maar kunnen we wel de leefbaarheid in de dorpen op peil houden’’, zegt wethouder Robert te Beest.

Wethouder Robert te Beest: ,,Door straatjes erbij te bouwen kunnen we de leefbaarheid in de dorpen op peil houden.’’
Wethouder Robert te Beest: ,,Door straatjes erbij te bouwen kunnen we de leefbaarheid in de dorpen op peil houden.’’
© Foto Erna Faust

Stompetoren
En dan is er nog de wens om aan de westkant van Stompetoren te bouwen, die grond is al heel lang in bezit van de gemeente. ,,We gaan hierover snel in gesprek met de provincie’’, zegt Te Beest. Hij is hoopvol gestemd na een interview met gedeputeerde Jelle Beemsterboer in deze krant. ,,Hij heeft de handschoen opgeworpen dat bouwen in het buitengebied wel mag. Die handschoen pakken we graag op.’’