Na Zomer in De Mare, het festival in het Alkmaarse Park Rekerhout, is het weer tijd voor Zomer op het Plein. Vanaf vrijdag 28 juni gaat TAQA Theater De Vest naar buiten. Zes zomerweekenden lang zijn er gratis optredens op het Canadaplein in hartje Alkmaar.
Kom op de vrijdagavonden om 20:30 uur naar het Canadaplein voor cabaret en muzikale verhalen. Van cabaretier Teun van der Elzen bijvoorbeeld, of van Rosa da Silva, die je in haar tweede solovoorstelling meeneemt in een persoonlijke en muzikale zoektocht.
Het komische duo Beth &Flo combineert klassieke muziek met sprankelende
liedjes en cabaretier Gavin Reijnders speelt zijn voorstelling ‘Glittermoe’. Piet van Eeghen (winnaar publieksprijs van het Leids Cabaret Festival 2022) komt ook langs en brengt absurdistische liedjes en subtiele ironie.
Op de zaterdagen om 16:00 uur en om 20:30 uur staan vele muziekoptredens op het programma, zoals The LSB Experience en country- en folkmuziek van SYA, Ierse folkballads van O’Dreams en Franse chansons van
Gerard Alderliefste & friends. Woordkunstenaar Spinvis zingt samen met Saartje van Camp bekende en nieuwe Spinvisliedjes.
Op zondag treden studenten van InHolland Conservatorium op tijdens een nieuwe editie van het Talentstage met zanger Blaudzun. Claude laat het Canadaplein zingen met zijn hit ‘Ladada. Ook Roxeanne Hazes is te horen met liedjes van haar nieuwe album ‘De Tijd Gaat Mooie Dingen Doen’.
Het slotconcert op zondagmiddag 4 augustus wordt verzorgd door Douwe Bob, met als support-act multi-instrumentalist Melle.
Zomer op het Plein is van 28 juni t/m 4 augustus geprogrammeerd op het Canadaplein in hartje Alkmaar. Alle activiteiten zijn gratis toegankelijk. Kijk voor het volledige programma en alle acts op de website van Zomer op het Plein.
Zondagavond is een man ernstig gewond geraakt toen hij rond 22:50 met zijn fatbike frontaal tegen een lantaarnpaal langs de Bergerweg reed. De man kwam uit de richting van Bergen en had net met hoge snelheid andere fietsers ingehaald toen het mis ging.
Hij kwam na de klap hard ten val en bleef met een hoofdwond op de weg liggen. Politie, twee ambulances en de traumahelikopter kwamen ter plaatse. De man is met ernstig hoofdletsel naar het ziekenhuis gebracht. Onderzoek zal moeten uitwijzen of de fatbike voldoet aan de voorschriften.
“Kijk oma, wat ik heb gevonden. Dat is van uw moeder”, zegt een meisje. “Nee, van mijn moedersmoeder”, antwoordt oma. Het is verder stil tijdens de generale repetitie in de grote zaal van Cool kunst en cultuur. “Moet ik hier blijven zitten of loop ik tijdens deze scène weg?”, vraagt GerdaLentenHavertong. De Heerhugowaardse theatergroep Featherhair Creations heeft niemand minder dan de Sesamstraat-grootheid gestrikt voor de voorstelling ‘Een stem uit het verleden’.
Ze is bekend bij velen. Wereldberoemd in Nederland, zou je kunnen zeggen. De inmiddels 77-jarige GerdaLentenHavertong. “Ja, dat schrijf je aan elkaar”, benadrukt ze. “Sinds het overlijden van mijn echtgenoot noem ik me zo. Als eerbetoon aan hem.” De actrice zit rustig in de kleedkamer wanneer we haar spreken. “Ik heb een aantal jaar in Alkmaar gewoond. Volgens mij vier jaar. Ik gaf les in Bergen. Dus deze omgeving ken ik goed.”
Het stuk – Een stem uit het verleden – is een vertelling over het slavernijverleden. Een meisje, Asha, wil meer weten over de cultuur en geschiedenis van het land van haar voorouders. Oma vertelt Asha over het leven van háár oma Mary. Het verhaal leidt via Mary naar de plantages. Ten tijde van de trans-Atlantische slavernij. Mary was geen tot slaafgemaakte. Ze woonde in een groot huis en werd verliefd. Op een tot slaafgemaakte. (tekst gaat verder onder de foto)
Oma vertelt het verhaal van haar oma.
In de zaal staan de acteurs en actrices in een cirkel. “We gaan knallen”, zegt Anne Hiddinga. “Toi, toi, toi.” Ze is schrijver, regisseur en uitvoerend producent van het toneelstuk. Ondertussen maken de jonge acteurs zich klaar voor de generale repetitie. “Toen ik de rol kreeg vond ik hem niet groot, maar wel onmisbaar. Ik ben een tot slaafgemaakte en word verliefd op Mary”, vertelt Themba Smit. “Je gaat met deze voorstelling wel nadenken over hoe erg het is geweest.” Ook Noja de Miranda is gespannen, maar bovenal enthousiast. “Ik wist natuurlijk dat de slavernij er was, maar inhoudelijk weet ik nu meer. Vooral over hoe het toen allemaal ging.” Acteur Jurre Ridderhof kan dat beamen. “Ik vind het echt een belangrijk onderwerp.”
De laatste repetitie begint. Anne Hiddinga kijkt geduldig naar de scènes. Ook de techniek wordt getest. “Het kader mag anderhalve meter naar rechts”, zegt Hiddinga. “Dan staan jullie meer in het licht.” Ondertussen schuifelen een aantal jonge acteurs wat op. “Ja, zo is het beter. Super!”
Anne Hiddinga poseert op het podium van de Grote Zaal. De plek waar de verdere dag de acteurs en actrices hun best staan te doen.
Hiddinga schreef zelf het verhaal. Het moest over de slavernij gaan, vond ze. “Dat past gewoon heel erg. Het is zo dichtbij nog. Mijn overgrootmoeder heb ik tot mijn veertiende meegemaakt en het zou dan haar moeder zijn die het heeft meegemaakt. 150 jaar is als je het zo bekijkt helemaal niet zolang geleden.” Ze trok de stoute schoenen aan en benaderde het management van GerdaLentenHavertong. “Dat was echt wel spannend hoor. Ik kreeg te horen dat Gerda het script eerst wilde lezen. En daarna zouden we bellen. Wel heel spannend natuurlijk. Ze zei in twintig minuten geen slecht woord.”
De actrice zelf kan dat volledig beamen. “Ik moet altijd lezen wat ik krijg. Ze wilden me verhalend hebben. Lezend. Alleen het gesprek met mijn kleindochter lees ik niet”, vertelt ze. “In principe is het kleur geven aan het verhaal wat je leest. Je vertelt in voorleesvorm de groei van het slavernijverleden. Waar het is begonnen, hoe wreed het was.”
GerdaLentenHavertong kan het toneelstuk niet spelen zonder stil te staan bij haar eigen geschiedenis. “Ik denk ook aan mijn voorouders. Ik heb een grootmoeder gehad en die ook weer een grootmoeder had, die slavin was. De verhalen die mijn grootmoeder kon vertellen. Het slijt diept, het snijdt. Het is pijnlijk. Het is zo verdrietig dat het zoveel mensen is overkomen.” (tekst gaat verder onder de foto)
Met muziek, dans en spel wordt vertelt over de verboden liefde tussen Mary en tot slaafgemaakte Benjamin.
Het is overigens niet toevallig dat de actrice, het gospelkoor en de drumband zijn gevraagd voor de voorstelling. Volgens Hiddinga zit daar een gedachte achter. “Ik vind het belangrijk dat de acteurs goed worden opgeleid en in aanraking komen met professionals. Het is wel meer dan een amateurvereniging. We leren op deze manier ook van professionals. Het is echt vlekkeloos gegaan. Heel prettig om met al deze mensen te werken.”
50.000 euro. Een flinke opgave, maar het doel komt wel steeds dichterbij. Met verschillende acties haalt Sonja Stathi-Worst dit jaar geld op voor een ALS en PLS behandeling. Van bingo’s tot een muziekavond, als het maar geld oplevert. De actie wordt afgesloten met de City Swim in Amsterdam. De teller staat nu op iets meer dan 20.000 euro.
De Heerhugowaardse Sonja is geboren met een hersenbeschadiging. Naar verloop van tijd kwamen daar meer klachten bij en in 2021 werd de diagnose PLS gesteld. Een progressieve spierziekte. Het verloop gaat minder snel dan de dodelijke spierziekte ALS. “Sinds de laatste keer dat ik je gesproken heb, zit ik thuis meer aan de beademing en heb ik meer persoonsgebonden budget. We zitten tegen de 24-uurs thuiszorg aan en ik heb een longontsteking gehad.”, verteld ze aan de Streekstad Centraal verslaggever. (tekst gaat verder onder de foto)
In november vorig jaar kwam het actiejaar flink tot stoom met een muzikale middag. Onder het motto ‘Samen met Sonja’ traden tal van artiesten op.
Toch blijft ze positief. Het tekent de Heerhugowaardse. “Ik vind de actie erg belangrijk en daarom wil ik vier dagen rollen met andere rolstoelers.” Komende maand gaat Sonja vier dagen lang vijf kilometer per dag rollen. Het idee is om dat van dinsdag 16 tot en met vrijdag 19 juli met andere rolstoelers en lopers te doen. “Om daarna het stokje over te dragen aan mijn zus Simone en Wendy, die gaan zwemmen voor ALS.”
Maar hoe de gesteldheid van Sonja ook is, samen met haar team is ze op weg naar dat doel van 50.000 euro. “Maar ik vind de helft ook al heel mooi hoor”, zegt Brenda. “Dat zou al fantastisch zijn.” Verschillende enthousiastelingen hebben inmiddels voor Sonja ook een eigen donatiepagina gemaakt. De komende maanden wordt onder andere ook nog een polderswim in Oudkarspel gehouden. En dan in september de Cityswim in Amsterdam, die de afronding is van het actiejaar. “Mensen die nu ziek worden moeten de kans hebben om beter te worden. Voor mij zal het waarschijnlijk te laat komen, maar het is superbelangrijk dat mensen de hoop kunnen houden”, besluit Sonja.
Na ruim dertien jaar is Mark Rutte bezig met zijn afscheidstour. En daarmee komt kandidaat-premier Dick Schoof steeds meer in beeld. Zonder dat hij ooit een politieke functie heeft gehad, houdt hij straks kantoor in Het Torentje. Uniek, maar zeker niet een primeur. Streekstad Centraal dook samen met historicus Herman Langeveld in het verleden van minister-president Wim Schermerhorn Had ook geen enkele politieke functie voor zijn premierschap in 1945. Hij werd geboren in De Schermer. Van boerenzoon tot minister-president.
“Zeker als je kijkt naar de politieke ervarenheid lijken Schermerhorn en Schoof op elkaar”, vertelt Herman Langeveld. “Voor beiden geldt dat ze nooit eerder minister of een vertegenwoordigende functie in de politiek hadden.” We spreken de historicus aan de vooravond van de eerste termijn van Dick Schoof. Langeveld werkte jarenlang als onderzoeker aan het Biografie Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen. Van zijn hand kwamen verschillende boeken, waaronder over de vooroorlogse premier Hendrikus Colijn, ondernemer Daniël Wolf en dus premier Wim Schermerhorn. (tekst gaat verder onder de foto)
Herman Langeveld deed jarenlang onderzoek naar premier Schermerhorn. Het resulteerde in een biografie: ‘De man die in de put sprong’.
Van boerenzoon tot minister-president. Alleen al deze zin heeft wat weg van een jongensboek. En je zou kunnen zeggen dat het levensverhaal van Wim Schermerhorn daar ook een beetje op lijkt. Tenminste de eerste tientallen jaren van zijn leven. Schermerhorn wordt geboren in 1894 in Schermer. Toen nog deels gemeente Akersloot. Schermerhorn gaat naar de Rijks-HBS in Alkmaar en studeert vervolgens aan de Technische Hogeschool Delft. In 1926 volgt zijn benoeming tot hoogleraar.
Het leven van Schermerhorn verandert met de komst van Anton Mussert. “De Provinciale Statenverkiezingen van 1935”, begint Langeveld. Volgens de historicus een cruciaal moment in het leven van Schermerhorn. Mussert haalt met zijn Nationaal-Socialistische NSB een verrassend resultaat. Bijna acht procent van de Nederlanders stemt op de Utrechtse ingenieur. “Dat was wel echt een spectaculair succes, vanuit het niets.”
De NSB streeft naar een Groot-Nederlands rijk, waartoe ook Vlaanderen zou behoren. Later krijgt de partij onder Duitse invloed een antisemitisch karakter. “De winst in 1935 zorgde ook voor een tegenreactie. Daar was Schermerhorn onderdeel van.” (tekst gaat verder onder de foto)
Ook Alkmaar had een NSB-afdeling. Hier gaan de leden op weg naar de Velddag aan de Westerweg. Het is dan 6 juli 1935. (foto: Collectie Regionaal Archief Alkmaar)
Schermerhorn is een van de oprichters van Eenheid Door Democratie. De beweging richt zich tegen zowel het nationaalsocialisme als tegen het communisme. “Daarmee treedt hij op als antinationaal socialist. Hij werd een min of meer bekende figuur.”
Dan wordt het 1942 en samen met negen andere vooraanstaande intellectuelen wordt Schermerhorn door de Duitse bezetter in gijzeling genomen. Na zijn vrijlating in december 1943 duikt hij onder. “Hij gaat een centrale rol spelen in tal van overlegorganen, die de opbouw van de Nederlandse maatschappij na de bevrijding willen vormgeven. Hij was de eerste voorzitter van de Nederlandse Volksbeweging en betrokken bij de oprichting van de PvdA.”
Na de oorlog wordt hij ontboden bij Koningin Wilhelmina. Hij valt op en wordt minister-president van het noodkabinet Schermerhorn-Drees. “Hij wilde vernieuwing en Wilhelmina ook. Ze zochten naar wat anders. Al wilde Wilhelmina een rare soort vernieuwing.” Langeveld lacht. “Ze zag vooral meer macht voor zichzelf. De democratie hadden we geprobeerd en dat liep uit op een oorlog. In die gedachte zag de nieuwe premier niks.” (tekst gaat verder onder de foto)
Het kabinet werd ruim een maand na de bevrijding benoemd door Koningin Wilhelmina. (foto: Collectie Nationaal Archief)
Al snel nadat de wederopbouw was begonnen wordt Schermerhorns kabinet verrast door het uitroepen van de Indonesische Onafhankelijkheid. En ook de verkiezingsuitslag valt voor Schermerhorn en zijn PvdA tegen. De katholieke leider Louis Beel en PvdA’er Willem Drees houden de oud-premier buiten de formatie en het nieuwe kabinet. “Beel had de verkiezingen gewonnen en had een hekel aan Schermerhorn. Hij moest niks van hem hebben.”
De Indonesische Onafhankelijkheid blijft plakken aan Schermerhorn. Vooral in zijn volgende functie als voorzitter van de Commissie-Generaal voor Nederlands-Indië. Nederland erkent de onafhankelijkheid van haar kolonie niet en treedt met zogenoemde ‘Politionele Acties’ hard op. De schattingen lopen uiteen, maar aangenomen wordt dat zeker honderdduizend mensen de dood vinden. “Het is een gecompliceerd verhaal. Schermerhorn aarzelt. De Politionele Acties zijn eigenlijk tegen zijn zin, maar tegelijkertijd is hij zo boos op de republiek omdat ze zich van hun kant ook niet houden aan de gemaakte afspraken.” (tekst gaat verder onder de foto)
“Pas laat wat begrip voor Schermerhorn”, schreef NRC Handelsblad een dag na zijn overlijden. (beeld: Krantenarchief Delpher)
Schermerhorn wordt in 1948 Tweede Kamerlid namens de PvdA, later neemt hij plaats in de Eerste Kamer. Wim Schermerhorn overlijdt in het voorjaar van 1977. De doorbraak die de PvdA en Schermerhorn wilde was niet geslaagd. Tenminste niet in de jaren veertig. De zuilen waren na de Tweede Wereldoorlog nog jaren een belangrijke pijler onder de politieke partijen. “Schermerhorn zag een politiek voor zich zonder katholieke of protestante partijen. Het Britse model met socialistische en conservatieve partijen. Dat is toen niet gebeurd.”
Jarenlang deed Herman Langeveld onderzoek naar die ene minister-president uit de Schermer. Wim Schermerhorn is de geschiedenis in gegaan als een van de vele premiers. Langeveld plaatst hem dan ook niet in het rijtje van grote staatsmannen als Thorbecke, Drees, Den Uyl, Lubbers en Kok. “Hij heeft natuurlijk geen stempel op de politiek kunnen drukken zoals Drees dat wel heeft gedaan. De gewenste doorbraak is mislukt en daarmee is Schermerhorn ook als premier mislukt.”
Een fietser is zaterdagavond gewond geraakt bij een eenzijdig ongeval in Alkmaar. Dat gebeurde op de kruising van de Rekerdijk, Koedijkerstraat, Frieseweg en Zeswielen. De man is door toegesneld ambulancepersoneel naar het ziekenhuis gebracht.
De eerste melding van het ongeluk kwam zondag even voor 23:30 uur binnen bij de meldkamer, waarna de hulpdiensten snel ter plaatse waren op de Alkmaarse kruising. Ook een traumahelikopter werd opgeroepen, maar die hoefde uiteindelijk toch niet te komen. De man was door onbekende oorzaak ten val gekomen. Hij is per ambulance naar het ziekenhuis gebracht. De politie heeft de fiets bij zijn woning afgeleverd.
Bij het Alkmaarse Noordeinde is de bestuurster van een motor gewond geraakt bij een eenzijdig ongeval. In een flauwe bocht van de Meerdijk kwam ze met haar motor aan de buitenkant van de bocht in grind terecht.
Het lukte niet meer om daar uit te komen en uiteindelijk kwam ze in de berm ten val. Ze is met onbekend letsel meegenomen naar het ziekenhuis, de gehavende motor is door een berger afgevoerd.
In een ondergrondse afvalcontainer in de Schoenmakerstraat is zaterdagavond brand uitgebroken. Mogelijk is er iets heets in de container gegooid of heeft er een chemische reactie plaats gevonden.
De brandweer heeft de brand geblust door schuim in de container te spuiten. Het schuim dat buiten de container terechtkwam is met water weggespoeld.
Zo’n 150 deelnemers waagden vrijdagavond de sprong van de duikplank. Van jong tot wat ouder. “Ik kwam hier vroeger honderd keer per jaar voor en na het avondeten. Ik vind het leuk”, zegt een man.
Voor wie denkt dat het zomaar een wedstrijdje is, heeft het overigens mis. De stand wordt nauwkeurig bijgehouden. De jury houdt een oogje in het zeil. “De truc is om de spetters zo hoog mogelijk te laten stijgen”, vertelt Ria Jansen van Vrienden van Heiloo. “Er hangt een mooie meetlat. De jury aan de overkant kan precies zien hoe hoog de spetters komen.” (tekst gaat verder onder de foto)
Deelnemers en hun resultaten werden nauwkeurig bijgehouden.
Lange tijd zag het er niet naar uit dat er nog gezwommen zou worden in Het Baafje. De uitbater van het zwembad ging failliet, maar bewoners lieten het er niet bij zitten. Actiegroep Red Het Baafje, inmiddels Vrienden Van Heiloo was geboren. “We doen dit allemaal om het Baafje voor Heiloo te behouden”, benadrukt Jansen. De opbrengsten gaan dan ook naar het zwembad. “Want we willen allemaal kunnen zwemmen.” (tekst gaat verder onder de foto)
Zo’n 150 deelnemers maakten een bommetje.
Grote winnaar van de bommetjeswedstrijd is Nils Outhoff. Met de winst waagt hij nog een keer de sprong in het water. “Nils, Nils, Nils”, klinkt het rond aan de waterkant. Plons.
Wat zijn tactiek is? “Ja, toch op het juiste moment een draai maken. Goed belanden in het water en dan de druk opbouwen. Sinds dat ik een jochie van zes was, kom ik hier al bommetjes maken. Het heeft heel goed uitgepakt.” (foto’s: Streekstad Centraal)
Beschimmeld en eigenlijk te zwaar. Na een ingrijpende restauratie is de grootste handgeschreven polderkaart van Nederland weer in goede staat. De kaart werd bijna tweehonderd jaar geleden gemaakt door Alkmaarder Arie van Diggelen. Zelfs Koning Willem I kreeg een exemplaar van de kaart cadeau.
“Er zijn wel grotere polderkaarten, maar die zijn dan vaak gedrukt”, vertelt papierrestaurator Floor Meijboom aan Streekstad Centraal. Dagenlang was zij samen met collega’s in de weer met de kaart. “We hebben hem uitgelijst en toen bleek de kaart op een zwaar eikenhout wagenschot te zitten. Daardoor was het slecht te hanteren”, zegt Meijboom. Na toestemming werd het schot losgehaald. “En daarmee kwam de achterkant van de kaart dus vrij. We zagen dat er tijdens een eerdere restauratie Japans papier geplaatst was als steunlaag. Daardoor hoefden we dat in ieder geval niet nog een keer te doen.” (tekst gaat verder onder de foto)
Met deze kopergravure werden afdrukken gemaakt. Voor hoogwaardigheidsbekleders werden de exemplaren met de hand ingekleurd. (foto: Regionaal Archief Alkmaar)
In de negentiende eeuw waren kaarten onmisbaar. Zeker om overzicht te houden van het ingewikkelde watersysteem in grote polders als de Schermer. Het polderbestuur vroeg landmeter Arie van Diggelen in 1836 om een nieuwe polderkaart te maken. Hij ging aan het werk. Het resultaat was een kaart van maar liefst 225 bij 175 centimeter. “Voor zover bekend gaat het om de allergrootste kaart van een individuele polder die ooit in Nederland is gemaakt”, benadrukt Regionaal Archief Alkmaar.
Het polderbestuur liet een verkleinde serie drukken. Liefhebbers konden intekenen op een exemplaar. Bovendien heeft het bestuur een aantal ingekleurde en ingelijste exemplaren cadeau gedaan aan hoogwaardigheidsbekleders als Koning Willem I. “De kosten waren niet mis”, laat het archief weten. “Opgeteld kwam het hele kaartproject op 1.442 gulden en 88 cent. Vergelijkbaar met bina 16.500 euro anno nu.” (tekst gaat verder onder de foto)
Hoogheemraad Klazien Hartog, waterschapshistoricus Diederik Aten en directeur Paul Post van het Alkmaarse archief bekijken de kaart. (foto: Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier)
De originele handgetekende kaart kwam terecht in het Zuiderpolderhuis bij Driehuizen. Naderhand werd het opgehangen in de hal van het Noorderpolderhuis bij Schermerhorn. “Eigenlijk waren de omstandigheden daar niet goed genoeg”, vertelt Meijboom. “Er was geen klimaatbeheersing en door warmte en vocht ontstond schimmel.”
De gerestaureerde kaart werd onlangs door hoogheemraad Klazien Hartog overgedragen aan directeur Paul Post van Regionaal Archief Alkmaar. Om herhaling van de schimmelvorming te voorkomen is besloten om de kaart naar de geklimatiseerde depots van het archief te brengen. Want, zo stelt Meijboom: “Schimmelgroei kan zo weer ontstaan. Het zit letterlijk in de lucht. Ik ben blij dat er een nieuwe plek is gevonden voor deze kaart. Dan is de kans op nieuwe schimmelvorming het kleinst.”
De grootste polderkaart van Nederland laat de Schermer zien in de negentiende eeuw. Landerijen, rechte wegen, voornamelijk lintbebouwing. Voor Floor Meijboom is het werken met papier dagelijkse kost. Toch zal ze deze opdracht niet snel vergeten. “Ik heb weleens vaker een polderkaart behandeld, maar dat was een gedrukte versie en ruim twintig jaar geleden. Nee zo’n grote kaart met zo’n grote lijst is bijzonder. Net als de geschiedenis die het heeft.” (foto: Collectie Regionaal Archief Alkmaar)
