Slechts acht maanden heeft de Alkmaarse coalitie het vol gehouden. Net als de vorige coalitie werd er gestruikeld over de opvang van asielzoekers. En ook toen speelde GroenLinks een sleutelrol volgens Victor Kloos, fractievoorzitter van OPA. De kleinschalige opvang die in het coalitieakkoord is terug te vinden, groeide uit tot iets dat met de beste wil van de wereld niet als kleinschalig kan worden aangemerkt. Fractievoorzitter Ben Bijl van lokale coalitiepartij BAS kon zichzelf daardoor niet meer in de spiegel aankijken en trok hard aan de stekker.
Het betekent dat de werkzaamheden van BAS-wethouder Ad Jongenelen hier en nu stoppen, met mogelijk negatief effect op de projecten waar hij mee bezig is. Maar wat betekent deze breuk voor de bestuurlijke en politieke koers van Alkmaar? Dat lijkt voor nu een lastige vraag. Veel fractievoorzitters verwijzen naar de extra raadsvergadering van komende maandag. Alkmaar Centraal sprak John van der Rhee (VVD), Gosse Postma (CDA), Simone Meijnen (D66) en Victor Kloos (OPA) over de situatie.
“Het is slecht voor het aanzien van de stad”, geeft VVD fractievoorzitter John van der Rhee aan. Geheel onverwacht komt het volgens hem niet niet, want het was duidelijk dat het thema asielbeleid voor de enige spanning binnen de coalitie zorgde. “Het is van belang dat je afspraken kunt maken. Als iedereen zich aan het coalitieakkoord zou houden, was er denk ik geen reden geweest om te breken.” Maar het college probeerde het asielbeleid toch op te rekken. “Puur op die inhoud kan ik Ben heel goed volgen”, zegt Van der Rhee. Volgens hem is het asielbeleid zelf dan ook niet direct het pijnpunt; “Het is de tweede keer dat een coalitie klapt op het niet nakomen van afspraken.” Niet alleen Van der Rhee ziet dat zo; ook OPA-voorman Victor Kloos geeft dat aan. “De plannen staan haaks op het het coalitieakkoord en iedereen kan dat nalezen. GroenLinks houdt zich weer niet aan zijn afspraken.”
Ook Simone Meijnen van D66 meldt met andere woorden hetzelfde als Van der Rhee en Kloos. “Tijdens de onderhandelingen hebben ze het blijkbaar niet goed met elkaar afgestemd.” Wel denkt Meijnen dat de breuk niet nodig was. “Als wij het als raad fatsoenlijk met elkaar hadden kunnen bespreken, waren we een stuk verder gekomen.” Volgens haar liggen de partijen dan ook echt niet zo ver uit elkaar. “Ik denk dat iedereen zijn verantwoordelijkheid wil nemen betreft het asielbeleid.”
Binnenstadondernemer en fractievoorzitter bij het CDA Gosse Postma noemt het een ‘Gordiaanse knoop’, een onontwarbare knoop, maar ziet toch ook dezelfde oplossing. “Dit is op te lossen door constructief met elkaar in gesprek gaan en het verleden te laten rusten.” Hij blijft positief en denkt dat het goed komt. Hoe weet hij alleen niet. De uitdagingen van asielbeleid zijn volgens hem geen specifiek Alkmaars probleem, maar van Nederland als geheel. “Je ziet dat mensen lijnrecht tegenover elkaar staan.” Postma was er als fractievoorzitter van een coalitiepartij natuurlijk van op de hoogte dat er spanningen waren binnen de coalitie. “Of het nou een huwelijk, coalitie, vriendenclub of huwelijk is. Een goede sfeer is altijd belangrijk om iets te kunnen verwezenlijken.”
Alle partijen wijzen nu D66 aan als de partij die de leiding moet nemen in de nieuwe formatie. En daarmee wordt de klok weer teruggedraaid naar april 2022, toen de formatiepoging van D66 abrupt werd beëindigd door een motie van GroenLinks. D66 bleek tijdens het gesprek nog niet op de hoogte te zijn van de mogelijkheid tot herkansing. Tenminste, niet officieel. Meijnen geeft aan eerst maar eens met de fractie bij elkaar te gaan zitten. “Wij gaan bekijken hoe wij het verder zien.”
