Een steekspel met woorden. Dat werd donderdagavond gespeeld tijdens de extra raadsvergadering. Die extra raadsvergadering werd gehouden op verzoek van een meerderheid van de raad die het niet eens is met het verloop van de coalitiebesprekingen. Na een voortvarende start bleek volgens verkenner Ria Oosterop dat BAS de VVD uitsloot als coalitiepartner en werd een ‘voorlopige minderheidscoalitie’ gepresenteerd. Dat schoot de andere partijen, onder leiding van GroenLinks, in het verkeerde keelgat. Een extra raadsvergadering werd aangevraagd.
Het waren donderdagavond de woorden ‘uitsluiting’ en ’transparantie’ waaromheen het spel werd gespeeld. De opening draaide vooral rond BAS, dat volgens verkenner Ria Oosterop niet met VVD wilde samenwerken. Dat werd vervolgens door Ben Bijl bestreden en afgezwakt tot “de VVD stond niet bovenaan mijn lijst”. Ook het openbaar maken van de verslagen van de besprekingen konden op de nodige aandacht rekenen. “Dergelijke besprekingen moeten echt in vertrouwen kunnen worden gevoerd, daarom willen wij dat niet openbaar maken”, zei fractievoorzitter David Rubio Borrajo van de PvdA. De meeste partijen hadden geen problemen met het openbaar maken van de stukken.
Want hoe kan het nou toch dat er zo’n verschillende beleving geweest was van het proces totnogtoe? Dat er voorafgaand aan de verkenning al afspraken tussen partijen gemaakt zijn leek overduidelijk, maar werd vooral door niemand uitgesproken. De frustratie nam bij een aantal partijen zichtbaar toe toen Simone Meijnen van D66 de gebeurtenissen in volgens haar chronologische volgorde nog eens langsliep. “Wat een kleuterklas”, vond Ronald van Veen van de ChristenUnie.
Een opmerkelijke rol werd gespeeld door Victor Kloos van OPA die, eigenlijk als enige, probeerde het formatieproces weer vlot te trekken door voor te stellen een procesbegeleider aan te trekken. Hij diende daar een motie voor in. Zo’n procesbegeleider zou dan, buiten de politieke inhoud om, met de partijen om tafel gaan, om te kijken waar vooral de pijn zat en hoe dat ‘gerepareerd’ zou kunnen worden. “Want het doet mij pijn om te zien dat er drie lokale partijen bij de besprekingen betrokken waren en dat het ook in elkaar dondert vanuit de lokale partijen.” De motie haalde het overigens niet.
Roy Seignette van GroenLinks zette vervolgens het schaakspel klaar voor schaakmat door twee moties in te dienen, gesteund door BAS, CDA, PvdA en Leefbaar Alkmaar. Eén motie stelt dat de formatie mislukt is en dat de verkenner de opdracht terug moet geven aan de gemeente. De tweede motie stelt dat “Dat er een nieuwe verkenningsronde wordt aangevangen waarbij de fractie van GroenLinks de regierol op zich neemt en een verkenner zal aanstellen”. En daarmee was het gedaan. Beide moties werden met een voorspelbare meerderheid (21 tegen 17) aangenomen, de partijen die zich als ‘voorlopige minderheidscoalitie’ hadden gepresenteerd kansloos achterlatend.
Er komt dus een volledig nieuwe ronde verkennende gesprekken waarbij GroenLinks de regie voert.
