Auteur: Richard van der Veen

Een handhavingsverzoek aan de gemeente van de Stichting Behoud Bouwkunst Bergen luidt waarschijnlijk het einde in van stalen hekken, die landeigenaar Siem Kat anderhalf jaar geleden op eigen land illegaal heeft geplaatst bij de Philisteinse Molen. Legalisatie blijkt niet mogelijk. De gemeente kondigt aan te gaan handhaven als de hekken zo blijven zoals ze nu zijn.

Kat, bewoner van het naburige Landgoed Wildhoef aan de Banweg tussen Bergen en Egmond aan den Hoef, is samen met zijn broer Jan rijk geworden met supermarktketen Dekamarkt. Hij bezit inmiddels vrijwel alle gronden rondom de molen voor zijn paarden en ander vee. Hij maakte een einde aan de bereikbaarheid van de molen vanaf de Voert, nadat hij de naastgelegen boerderij en het land van boer Veldt had verworven. Er bestond geen recht van overpad om de molen via deze route langs de Roosloot te bereiken. Kat lijkt niet gediend van vreemden op zijn land.

De plaatsing van de twee meter hoge stalen hekken met hangslot past in dat patroon. Maar de Stichting Behoud Bouwkunst Bergen vindt dat deze hekken niet passen in het open landschap. Voorzitter Wouter Hubers ziet het als een smet op deze monumentale plek. SBBB vroeg daarom in februari aan de gemeente om te handhaven. De hekken zijn illegaal zonder vergunning neergezet.

De stichting krijgt gelijk. De gemeente zegt nu in gesprek te zijn met de Quote500-miljonair om te kijken of er andere mogelijkheden zijn. Want gelegaliseerd kan het niet. De welstandscommissie vindt namelijk dat de hekken het open karakter van het landschap sterk verstoren en niet passend en gewenst zijn in dit gebied. De gemeente houdt tijdens de gesprekken met de landeigenaar een stok achter de deur. Er is een brief verstuurd waarin de gemeente laat weten het voornemen te hebben om hier te gaan handhaven, als Kat het zo laat zoals het nu is. Een hek op deze plek is toegestaan, maar niet zoals dit.

De gemeente heeft Kat en de stichting Behoud Bouwkunst Bergen laten weten dat er bij handhaving eerst een last onder dwangsom zal worden opgelegd van 25.000 euro. Wouter Hubers van de stichting vindt dat de gemeente meteen zelf het hek moet weghalen op kosten van de landeigenaar, als Kat dat nu niet zelf doet: “Zo’n miljonair betaalt lachend de dwangsom en de situatie blijft dan zoals nu.” Zo zit het handhavingsbeleid van de gemeente echter niet in elkaar, zo laat een woordvoerder van de gemeente Bergen weten. Het is gebruikelijk dat eerst een last onder dwangsom wordt opgelegd. Als dat iemand niet tot actie aanzet, wordt de dwangsom geïnd maar volgt daarop dat de gemeente daarna zelf de situatie herstelt. De kosten daarvan worden ook nog eens verhaald op degene die het had moeten doen.

Een woordvoerder laat namens de familie Kat weten dat de landeigenaren geen commentaar hebben op de verwikkelingen rond het hek.

De provincie Noord-Holland reageerde ‘not amused’ over de zet van de Duinstichting om een groene monumentenstatus te verkrijgen voor de Schoorlse Duinen. Afgelopen week verzocht de Duinstichting aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, de Bomenstichting en de gemeente Bergen om de bossen van de Schoorlse Duinen aan een groene monumentenstatus te helpen. Een telefoontje van de provincie heeft de Duinstichting echter niet op andere gedachten gebracht: ‘Ze hebben er nu begrip voor dat het past binnen de doelstelling van onze stichting.”

Voorzitter Kees de Bakker trekt de vergelijking met het Nationaal Park De Hoge Veluwe. Het is een tactische zet om de Schoorlse Duinen in de huidige staat te behouden. In maart sloot de Duinstichting een compromis met de provincie Noord-Holland dat het Leeuwenkuilbos behouden zou blijven, maar dat de Duinstichting zich dan zou neerleggen bij de kap van bijna acht hectare in het Dr. Van Steijnbos. De Bakker vindt nog steeds dat de Duinstichting zich hieraan houdt, ondanks de nieuwe zet: “Het compromis ligt er. Maar dat wil niet zeggen dat je kansen moet laten liggen die er zijn.’

De Duinstichting kwam er onlangs achter dat het rijk de Schoorlse Duinen in 1995 had aangewezen als staatsnatuurmonument. In 2009 is dat omgezet in een natura2000-gebied. De Duinstichting wil de bescherming van bepaalde monumentale waarden terug, die de huidige status niet meer biedt maar de vorige status wel. Er is een lijst van Groen Erfgoed van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, er is een landelijk register van de Bomenstichting en er is een monumentale bomenlijst van de gemeente Bergen. De Duinstichting vindt dat de bomen in de Schoorlse Duinen op alle drie de lijsten thuishoren.

Volgens de voorzitter van de Duinstichting is het doel van de stichting nog steeds dat er niets in het Van Steijnbos wordt gekapt, ondanks het compromis: “Er is circa 1800 hectare bos in de Schoorlse Duinen. Zelfs als de kap van 7,6 hectare doorgaat in het Van Steijnbos, zijn er nog altijd die vier bossen, en die willen we houden op die 1800 hectare. Bij het volgende overleg met de provincie moeten we ons ervoor inzetten dat de overige bossen in het volgende beheerplan gespaard blijven. Hopelijk lukt dat.”

Het is de Duinstichting duidelijk geworden dat een groene monumentenstatus niet betekent dat er nooit gekapt zal worden. De Bakker: “Maar het kan betekenen dat er anders tegen kap van de bomen aangekeken moet worden. Als de aanvragen niet leiden tot een monumentenstatus, dan leggen we ons neer bij de kap. We willen gezien worden als serieuze partij en niet als stelletje dromers, ook al hebben we ambities.” (foto: Ronald van Wijk).