Auteur: Richard van der Veen

In de gemeente Bergen kan de sprong naar aardgasvrije wijken het makkelijkste als eerste worden gewaagd in Egmond aan Zee en in het dorp Bergen. Daar zijn de omstandigheden gunstig in Beekhove en Conincx, Bergen Centrum, Rekere en Saenegheest. De eerste 3000 huishoudens die in 2030 van het gas af moeten zijn, bevinden zich waarschijnlijk voornamelijk in die twee dorpen. De overige 12.000 woningen in de gemeente Bergen volgen tussen 2030 en 2050.

Fractieleden luisterden donderdagavond naar een presentatie van ambtenaren van de BUCH, waarin de opgave uit het Klimaatakkoord voor de komende dertig jaar uit de doeken werd gedaan. Woningen zijn in de gemeente verantwoordelijk voor ruim 40 procent van alle CO2-uitstoot. Het bedrijfsleven en verkeer en vervoer stoten elk ruim een kwart van het totaal uit, de landbouw neemt 5 procent voor zijn rekening. Aardgas is goed voor tweederde van de vraag naar energie in de gemeente.

Tot 2020 moeten per jaar 375 woningen van het aardgas af worden geholpen. Daarna staat de gemeente Bergen voor de opgave om 600 woningen per jaar aan een andere energiebron voor verwarming te helpen. Het laaghangend fruit bevindt zich in wijken met veel bezit van woningcorporaties, en in wijken met veel hotels, flats en appartementencomplexen. Hier kan rendabel een alternatief warmtenet worden aangelegd, met warmte van de afvalverbranding in Alkmaar. Andere energie moet komen van lokale opwekking, bijvoorbeeld met zonnepanelen, uit aardwarmte of uit oppervlaktewater.

Naast Egmond aan Zee lijken het centrum van Bergen en de Bergense wijken Saenegheest en later wellicht ook de Rekere geschikt voor een warmtenet, omdat de woningen hier relatief dicht bij elkaar staan. Kansrijke gebieden voor volledige omschakeling op elektriciteit voor de energiebehoefte zijn in het zuidwesten van dorp Bergen de wijken Beekhoven (rond de Kloosterlaan) en Conincx (rond de Dirk Klompweg). Dat komt omdat hier veel woningen zijn te vinden die al goed geïsoleerd zijn. Op isolatievlak valt elders in de gemeente nog veel winst te behalen.

Fractieleden hadden tijdens de presentatie vragen over de betaalbaarheid van de overgang voor burgers en het maatschappelijk draagvlak. Een deel van de vragen wordt door tijdgebrek schriftelijk beantwoord. Aanstaande dinsdag gaan de fractieleden dan met elkaar en met de wethouder in discussie over dit thema.

De omgevingsvergunning voor het bouwen van een nieuwbouwwoning in de gemeente Bergen kost in 2020 425 euro meer dan in 2019. Dat is een stijging van 7,9 procent. Dat blijkt uit de jaarlijkse vergelijking van leges voor het bouwen in gemeenten, die de Vereniging Eigen Huis altijd maakt.

De vergelijking van Vereniging Eigen Huis rekent met een huis dat 170.000 euro kost om te bouwen. Bij die prijs heeft de gemeente Bergen het tarief verhoogd van 5406 naar 5831 euro. Daarmee blijft Bergen in deze regio een middenmoter. Castricum, Langedijk en Heiloo zijn aanzienlijk duurder (met respectievelijk 7405, 6598 en 6795 euro), en in de grote gemeenten Heerhugowaard en Alkmaar kan het goedkoper (respectievelijk 5423 en 3194 euro)

De prijsstijging komt door een wijziging in de tarievenstructuur voor een welstandsadvies. Tot 2020 was dat inbegrepen bij het tarief, vanaf dit jaar moet daar afzonderlijk voor betaald worden.

Voor kleine verbouwingen in of rond het huis tot tienduizend euro blijft Bergen tot de goedkopere gemeenten behoren, ondanks een forse prijsstijging van 12,6%. Waar in de kustgemeente voor zoiets nu 358 euro moet worden afgetikt, zijn Langedijkers in 2020 621 euro kwijt, Castricummers 540 euro, Heerhugowaarders 505 euro en Heilooërs 490 euro. Alkmaarders betalen daarvoor met 266 euro de minste leges in de hele regio.

Vereniging Eigen Huis windt zich al jaren op over de grote prijsverschillen tussen gemeenten. De belangenorganisatie van woningbezitters roept sinds mensenheugenis het ministerie van Binnenlandse Zaken op om in te grijpen bij gemeenten. De rijksoverheid en de Vereniging van Nederlandse gemeenten wijzen erop dat de tarieven in elke gemeente door de lokaal gekozen gemeenteraad worden vastgesteld, en dat die de vrijheid heeft om te bepalen welk deel van de kosten uit andere belastinginkomsten kunnen worden betaald, en welk deel worden doorbelast aan de aanvrager van een omgevingsvergunning. Elke gemeenteraad mag daar zelf in schuiven.

Leges voor een omgevingsvergunning mogen kosten omvatten voor ambtenarenuren, beoordeling door de welstandscommissie, advisering, toezicht, handhaving, technische toetsing, besluitvorming, software en publicatie van bekendmakingen. Het tarief mag hooguit kostendekkend zijn of lager.