In april nam de Alkmaarse gemeenteraad een motie van OPA aan om gespreksverslagen van de coalitiebesprekingen openbaar te maken, mits de betrokken partij daarvoor toestemming geeft. GroenLinks en de PvdA hebben inmiddels groen licht gegeven voor publicatie, BAS-fractievoorzitter Ben Bijl lijkt echter niet van plan te zijn de gespreksverslagen openbaar te maken. Tijdens raadsvergaderingen heeft Bijl al aangegeven dat niet te willen omdat er “namen van mensen in staan”.
En dat is opvallend omdat coalitiebesprekingen in de regel over politieke inhoud gaan en niet over mensen. De landelijke kwestie ‘Omtzigt functie elders’ heeft juist daarom zoveel ophef veroorzaakt. Toch lijkt het erop dat er ook in Alkmaar over ‘personen’ gesproken is in plaats van over de politieke inhoud van een coalitie. Bijl laat Alkmaar Centraal desgevraagd weten inderdaad bezwaar te hebben tegen het openbaar maken van de gesprekken: “Maar dat gaat alleen over de eerste ronde gesprekken, daar zijn namen van mogelijke wethouders genoemd die het niet persé zijn geworden en die mensen wil ik niet beschadigen. Overigens heb ik geen bezwaar tegen het openbaar maken van de de gesprekken uit de tweede ronde”.
Volgens OPA zouden echter juist de gesprekken uit de eerste ronde onder het label ‘ambtelijk’ vallen omdat daar de griffie bij aanwezig is geweest. De fractie wil openbaring van de verslagen forceren via de Wet open overheid (Woo). Dat verzoek is inmiddels ingediend door OPA-raadslid Henk Adriaanse: “De fractie van OPA betreurt dat dit nodig blijkt te zijn. Uit de diverse publicaties in de lokale pers en uit gesprekken met lokale politici is mij onvoldoende duidelijk hoe het proces rond de coalitie- en collegevorming heeft plaatsgevonden, welke afspraken zijn gemaakt en wie welke conclusies daarin- en daaruit heeft getrokken”.
Ook Adriaanse legt een parallel met de affaire Omtzigt: “Uiteindelijk zijn overigens die verslagen natuurlijk wel openbaar geworden, zoals dat hoort in een democratie”. In principe gaan formatiegesprekken over politieke onderwerpen en voorkeuren voor welke partijen er in de coalitie moeten komen, niet over individuen. Het ‘niet willen werken met bepaalde personen en daar geheimzinnig over doen is politiek ongekend en doet bovendien de Alkmaarse bevolking ernstig te kort.”
