Auteur: Robin Korving

De 55-jarige Judith uit Heerhugowaard werd op Koninginnedag 1999 in elkaar geslagen en sindsdien heeft ze heftige lichamelijke klachten. Het duurde tien jaar voordat ze de juiste diagnose kreeg: Judith heeft de zeldzame aandoening ‘dystonie’. Deze week loopt ze met de collectebus van de Hersenstichting langs de deuren: “Ik hoop dat ik kan bijdragen aan beter onderzoek.”

Op de bewuste Koninginnedag zat Judith in een Purmerends café, toen naast haar een vrouw door een groep mannen onderuit werd geslagen. Ze zei er iets van en kreeg prompt zelf de volle laag. Aanvankelijk leek het letsel niet ernstig. Ze ging de volgende dag gewoon aan het werk in een café. “Ik was vol van de adrenaline”, vertelt ze mediapartner NH Nieuws. Maar toen Judith even naar buiten liep, zakte ze in elkaar.

En het bleef niet bij één voorval. “Ik voelde wel dat ik niet meer normaal kon functioneren. Ik was elke keer kapot en moe. Op een gegeven moment werd dat steeds erger. Toen kwam ik in een situatie terecht waarbij mijn spieren compleet verkrampten, in dwangstanden terechtkwamen, en kreeg ik spasmes”. Judith werd rolstoelgebonden.

Maar niemand wist was ze  mankeerde. En geen diagnose betekent geen steun. “Je hebt nergens recht op.” Ook bij het UWV kreeg ze nul op haar rekest, vertelt Judith: “Zij kunnen je zonder diagnose niet afkeuren. Het is een verschrikkelijke hel waarin je terechtkomt”. Tot een fysiotherapeut, zo’n tien jaar na dato, het antwoord had: distonie, een zeldzame hersenstoornis die gekenmerkt wordt door aanhoudende of wisselend verhoogde spierspanning.

Inmiddels gaat het een stuk beter. Judith pakt weer geregeld de fiets of loopt een rondje. Nog steeds heeft ze problemen met haar geheugen en raakt ze sneller overprikkeld, maar ze focust zich elke dag op het in balans brengen van haar lichaam en geest. “Dat moet ik ook wel. Ik weet dat ik een bepaalde hoeveelheid energie heb, en daar heel spaarzaam mee om moet gaan. Als ik overdag werk, kan ik bijvoorbeeld niet ’s avonds naar een verjaardag of naar vrienden.”

“Misschien is dat wel een positief iets wat dystonie mij gebracht heeft”, zegt Judith. “Waar andere mensen doorgaan tot ze niet meer kunnen, merk ik heel snel wanneer iets teveel is. Ik ben erg bezig met de zoektocht naar balans tussen mijn lichaam en geest. Dat is iets moois.”

En ze wil dat andere mensen met een hersenaandoening ook vooruit gaan. Judith collecteert deze week voor de Hersenstichting, die zich inzet voor onderzoek en bewustwording. “Neem mijn ziekte als voorbeeld. Omdat het niet vaak voorkomt, is het heel moeilijk te diagnosticeren. Artsen in opleiding besteden er ook weinig aandacht aan. Daarom helpt het als er meer over bekend wordt, zodat mensen niet zo lang met vage klachten hoeven rond te lopen en eerder kunnen revalideren. Daar besteed ik graag mijn kostbare energie aan. Het is voor een goed doel.”

De schaamte zit diep bij Wouter* uit Heerhugowaard. De 65-jarige ICT’er, maar liet zich toch foppen door cybercriminelen die zich voordeden als helpdesk medewerkers van Microsoft. “Ik ben er met ogen open ingestonken. Ik was mij zeer bewust van deze vorm van fraude, maar ze hebben mij gewoon op een onbewaakt moment te grazen genomen”. Wouter doet zijn verhaal via de campagne Het Slachtoffer Spreekt in de hoop andere mensen te behoeden van oplichting en fraude.

Wouter had de dag ervoor zijn verjaardag gevierd en zat nog relaxed na te genieten achter zijn bureau. Toen belde Microsoft over problemen met zijn computer. “Volgens de dienst was het aantal foutmeldingen opgelopen tot 17.000 en zou er bij 20.000 een probleem kunnen ontstaan,” vertelt Wouter, die in zijn dagelijkse werk vaker met dit soort problemen te maken krijgt. “Ze wilden mijn computer op afstand overnemen, zodat ze mij konden wijzen op de oorzaak. Ik was daar wel nieuwsgierig naar.”

Dat er vanuit Engeland werd gebeld vond hij niet bijzonder. Veel helpdesks zitten in het buitenland en ook de medewerker gaf hem geen argwaan. “De mensen aan de telefoon zoeken bewust het persoonlijke contact, zodat je vertrouwd met ze raakt”. In het begin kon Wouter nog meekijken, maar na het downloaden van enkele pakketjes en enkele registratiecodes werden de handelingen al snel achter een beeldvullend logo verricht. Uiteindelijk sloegen de criminelen toe via zijn bankrekening, creditcard en een internationale money transfer van Western Union.

“Ik was te goed van vertrouwen of verschrikkelijk naïef”, vertelt Wouter. “Er gingen wel alarmbellen af, maar ze kwamen niet bij mij binnen. Pas in de avond begon ik toch een naar gevoel te krijgen. Ik heb mijn computer uitgezet en toen ik in bed lag begon het pas echt te malen”. De volgende dag nam hij zijn telefoon niet op en veranderde hij al zijn paswoorden. Het leed is dan al geschied.

“Ik heb aangifte gedaan bij de politie en bij de Fraude Helpdesk. Het overkomt zoveel mensen,” weet Wouter. Via noodzakelijke online stappen kreeg hij in ieder geval het geld dat via de creditcard was afgeschreven terug en ook bij Western Union werd hij goed geholpen. Zijn computer heeft hij opnieuw laten formatteren, waarna hij met een oude back-up enkele files wist te herstellen. Ook wisselde hij van bank. “Ik ben allang blij dat ik geen document op mijn computer heb waar al mijn paswoorden in staan, dan was ik verder van huis geweest.”

“De daders hebben heel weinig empathie, mensen interesseren ze niet en voor hen is het waarschijnlijk common business”, heeft Wouter het idee. “Naast de financiële schade heeft het vooral veel tijd gekost om weer het vertrouwen te krijgen dat alles nu weer naar behoren werkt. Vooral de bankzaken regelen was ingrijpend. Mijn vrouw woont in Canada en door corona zijn wij noodgedwongen in een latrelatie beland. Dit is mij overkomen en ik moet nu door het stof. Als er maar een potentieel slachtoffer wordt voorkomen met mijn verhaal, dan ben ik al blij.”

“Cybercriminelen proberen toegang te krijgen tot je computer en internetbankieren om vervolgens zo veel mogelijk geld weg te boeken”, vult Wilfred van Mulligen, specialist Digitalisering & Cybercrime bij Politie Noord-Holland. “Ben je geld kwijt geraakt? Doe dan altijd aangifte. De politie ziet steeds meer verbanden tussen cybercrimezaken en verdachten. Aangiftes helpen om hier beter zicht op te ontwikkelen en deze vorm van criminaliteit grootschaliger aan te pakken.”

Burgemeester Peter Rehwinkel van Dijk en Waard is blij dat slachtoffers hun verhaal delen: “De omvang van cybercrime neemt toe en daders worden steeds gewiekster. Slachtoffer worden kan grote gevolgen hebben, zowel financieel als emotioneel. Toch lees je maar weinig verhalen, terwijl het erg veel voorkomt. Slachtoffer worden is niet iets om je voor te schamen, je kunt er anderen mee helpen. Door deze verhalen te delen kunnen we de kans om slachtoffer van cybercriminaliteit te worden zo klein mogelijk te maken.”

Meer op hetslachtofferspreekt.nl. Wie zijn of haar eigen oplichtingsverhaal wil doen kan dit mailen naar info@nh-sv.nl. Er wordt vertrouwelijk omgegaan met de informatie. Zo is “Wouter” een verzonnen naam.