Een plek voor bezinning, stilte en afzondering in Heiloo veranderde afgelopen april in een bloederige plaats delict. Amsterdammer Elias Assaf werd er vermoedelijk vermoord en in stukken gezaagd: een klein huisje net buiten het heiligdom Onze Lieve Vrouw Ter Nood. Hier verblijven onder meer nonnen voor retraite. Mediapartner NH Nieuws zocht in Heiloo de moordplek op. “Zoek je de plek van de moord? Daar”, wijst een buurtbewoner. “Maar ik weet niet of de buurvrouw op je zit te wachten hoor. Er zit letterlijk maar één dun muurtje tussen haar huis en waar het is gebeurd.”
Het is dinsdag 11 april als de politie foto’s verspreidt van Elias Assaf. De Egyptenaar met baard en bril uit Amsterdam-Oost is vermist. Ook zijn grijze auto is spoorloos. Dan, een week later op 18 april, brengt de recherche naar buiten dat zijn stoffelijk overschot is gevonden. De politie gaat ervan uit dat Assaf om het leven is gebracht en heeft dan al iemand opgepakt: de 50-jarige Emad A. Volgens de Amsterdamse krant Het Parool heeft het tweetal een tijd samengewerkt in een restaurant in de hoofdstad.
Op het moment van zijn aanhouding logeert de verdachte in Heiloo. In een gastenverblijf van het katholieke heiligdom Onze Lieve Vrouw Ter Nood, het grootste Maria-bedevaartsoord van Nederland. De bosrijke locatie is de zelfbenoemde ‘parel’ van het bisdom Haarlem-Amsterdam. “Hij was geen onbekende, hij liep op het terrein rond, je kent zijn gezicht op een gegeven moment wel. En dat zo iemand bij zoiets betrokken is: ontzetting en ongeloof. Een schok”, reageert woordvoerder van het bisdom Jan-Willem Wits.
Bezoekers komen naar het kerkelijke terrein voor een gebed of herdenking in een van de kapellen, een rustige wandeling of mooi gesprek. En er zijn gasten die blijven langer. Zo zijn er in het voormalig Julianaklooster op het terrein bijeenkomsten en kunnen mensen er kamers boeken. Ook heeft het heiligdom woningen in bezit die regulier worden verhuurd. Alleen gaat het in deze moordzaak om een ander verblijf. Net buiten de hekken van het heiligdom staat een klein huisje. De restanten van de paarse politieverzegeling zitten maanden later nog op de deurpost.
De woning is onderdeel van het heiligdom, maar het is geen gewijde kloosterwoning. Wel wordt het bijvoorbeeld regelmatig gebruikt door nonnen. “Het dient als een soort retraiteplek, waar zusters een tijdje zitten. Soms een week. Bidden. Lezen. Nadenken. Ontspannen.” Het is ook de plek waar de 50-jarige Emad A. afgelopen april kosteloos wordt ‘opgevangen’. Omwille van de privacy wil het bisdom niets over de lengte van zijn verblijf of zijn situatie zeggen. Maar in algemene zin stelt het heiligdom in Heiloo de woning weleens beschikbaar aan ‘mensen die dat nodig hebben’ of ‘even op adem moeten komen’. “Het kan letterlijk zijn dat iemand in de kreukels ligt of in de problemen is, aanbelt en zegt: ‘ik wil praten’. Dat kan met de rector of medewerker. Soms voldoet een kop koffie of boterham, maar als er dan uit het gesprek komt dat ze diegene willen opvangen, beslist het bestuur of dit kan.” Volgens Wits wordt er overigens ‘best terughoudend omgegaan’ met opvang aanbieden. “Je weet natuurlijk niet wie je in huis haalt en de kerk is niet helemaal naïef.”
En toch zou in dat kleine woninkje, in een gewone straat, het slachtoffer tussen 11 en 18 april zijn doodgestoken en zelfs in stukken gehakt. In een inleidende zitting vorige week vertelt de officier van justitie dat delen van zijn lichaam in koffers en vuilniszakken in Arnhem en Duitsland zijn gevonden. Van de gruwelijkheden op hun grond zegt het bisdom niets door te hebben gehad. “We zijn pas op de hoogte gesteld door de politie na de aanhouding van de verdachte. Dat het mogelijk in het huisje is gebeurd was een grote schok.”
Ook buren stellen niets te hebben gehoord of gezien. Wel gebeuren er na de arrestatie van de 50-jarige A. volgens hen een paar opvallende dingen. Zo zou een passante in de bosschages van het heiligdom ‘een langwerpig ding met een scherpe punt’ hebben gevonden en is er daarna onderzoek gedaan met politiehonden. Ook was naar verluidt de klusjesman van het kerkelijke terrein na de moord ‘ineens zijn zaag kwijt’. Als NH hem aanspreekt, zegt hij: “Ik kan er niks over zeggen, ik heb alles aan de recherche verteld.”
Het Openbaar Ministerie wil vanwege het lopende onderzoek van de Amsterdamse recherche bovenstaande lezingen niet bevestigen en ook geen andere vragen beantwoorden. Ook de advocaat van de verdachte wil nog niet reageren. “Ook wij weten de toedracht niet. Wij kenden het slachtoffer niet. Hij logeerde niet bij ons”, aldus Wits. Duidelijk is wel dat de moord grote impact heeft op het Onze Lieve Vrouw Ter Nood en haar medewerkers. “Deze vreselijke gebeurtenis staat zo haaks op de core business van het heiligdom. Het komt ineens heel dichtbij. Dat is heel vreselijk.”
Er worden Wits hem gesprekken gevoerd met medewerkers, bezoekers en in september wil het bisdom een bijeenkomst organiseren. “Een religieuze dienst om stil te staan bij wat er is gebeurd.”
