Het Regionaal Archief ontving dinsdag een bijzondere schenking van de Stichting Langedijker Verleden. Het betreft een perkamenten oorkonde uit 1661, ondertekend door de beroemde raadspensionaris Johan de Witt.
De Witt tekende het charter op 26 juli 1661, elf jaar voordat hij samen met zijn broer werd gelyncht in Den Haag. Het grote zegel onderaan de oorkonde is het grootzegel van de Staten van Holland en Westfriesland. Middels deze akte werd vastgelegd dat Noord-Scharwoude (Noortscherwout op Langedijk) een jaarlijkse belasting mocht heffen op de inwoners voor het onderhoud van de Westfriese Omringdijk.
Het charter wordt gerestaureerd en geplaatst in het archief van Noord-Scharwoude en op regionaalarchiefalkmaar.nl. Stichting Langedijker Verleden krijgt de lijst van het charter terug met daarin een replica. Ook eerdere edities van tijdschrift de Otterplaat van de stichting wordt online inzichtelijk in de tijdschriftenviewer. De nieuwe editie is alleen voor donateurs van de stichting. Lid worden kan voor 12,50 euro per jaar.
Om de belasting te verzamelen werd in Noord-Scharwoude door de “schepenen, vroetschappen en regeerders” besloten om een “jaerlijcx pont ofte schelingschot” te heffen op de inwoners om voldoende belasting te verzamelen. Ook nieuwkomers mochten belast worden en wie door “erffenisse ofte andersints moechelijck” verrijkt werd, kon rekenen op een belastingverhoging die jaarlijks werd aangepast. Iedereen betaalde zo mee aan de bescherming tegen de Zuiderzee. De vroedschap van het dorp kon zich “geen billicker nochte egaelder middel” voorstellen.
Er was in westelijk Westfriesland overigens veel onvrede over de hoogte van de belasting. De kosten voor onderhoud aan deze zijde van de Omringdijk waren veel lager omdat dit deel nauwelijks aan de Zuiderzee lag. Ruzie leidde tot een rechtszaak die van 1637 tot 1695 duurde.
Het zogenoemde ‘Groot Proces’ werd uiteindelijk gewonnen door oostelijk Westfriesland, al was het besluit eigenlijk al genomen in 1650, zoals ook blijkt uit het geschonken charter. Noord-Scharwoude moet namelijk meebetalen aan onderhoud van dijken aan bij de Zuiderzij, onder de hoede van de waterschappen De Vier Noorderkoggen en Drechterland.