Het college van b en w van Bergen moet de vastgoedtransacties nog eens goed laten onderzoeken van de veertien huizen die die in de gemeente Bergen van vermoorde Joodse inwoners werden geroofd tijdens de Tweede Wereldoorlog. De gehele gemeenteraad schaarde zich donderdagavond achter een motie met die strekking waartoe de PvdA het initiatief had genomen.
Onderzoeksjournalisten van Follow the Money en datajournalistiek onderzoeksplatform Pointer (KRO-NCRV) brachten deze maand de bedenkelijke rol voor het voetlicht van het notariaat in Nederland bij het beroven van de Joodse bevolking van haar bezittingen, waaronder huizen en ander vastgoed. Joodse eigenaren van vastgoed werden tijdens de Tweede Wereldoorlog uit hun huizen gejaagd, opgepakt en op transport gezet (of doken onder) en hun verlaten woningen werden verkocht. In de gemeente Bergen gaat het in het dorp Bergen in ieder geval om de Lindenlaan 10, Van Reenenpark 17, Doorntjes 44, Bergerweg 69 (nu Oude Bergerweg 7), Dorpsstraat 58, Dr. Van Peltlaan 46 en de Broekbeeklaan 4-11. In Schoorl werden in 1942 en 1943 de oorspronkelijke joodse eigenaren beroofd van huizen en grond aan de Teugelaan, de Huismansweg en de Smeerlaan.
De Duitse bezetter werd financieel flink wijzer van de roof, maar ook honderden makelaars, notarissen, tussenpersonen en nieuwe eigenaren verrijkten zich ermee. Bestolen families kregen na de bevrijding zelden hun bezit terug. Zij moesten zelf procederen en liepen tegen een muur van onbegrip op bij justitie. De Nederlandse rechtspraak had na de oorlog weinig op met de Joodse bevolkingsgroep en vertoonde een grote mate van willekeur. In veel gevallen kreeg familie van de oorspronkelijke eigenaren niet lang na de oorlog een bedrag ter compensatie, waar van toepassing na aftrek van achterstallige gemeentelijke belastingen. Veelal stelde de gemeente als voorwaarde dat er eeuwig moest worden gezwegen over de hoogte van de compensatie.
Een inventarisatie van het Regionaal Archief Alkmaar uit 1952 zou hebben uitgewezen dat bij het merendeel van de panden in onze regio rechtsherstel zou hebben plaatsgevonden. Volgens de motie is onduidelijk of dit ook daadwerkelijk in alle gevallen in de gemeente Bergen is gebeurd. De gemeenteraad vraagt het college zich in te spannen om, wanneer dat niet heeft plaatsgevonden, dat alsnog mogelijk te maken voor de nabestaanden van de slachtoffers van diefstal van hun onroerend goed tijdens de Tweede Wereldoorlog.