Het is de Historische Vereniging Alkmaar en het Architectuur Informatiecentrum Alkmaar niet gelukt om het PEN-dorp van architect Abe Bonnema op bedrijventerrein Viaanse Molen te redden van de sloopkogel. Wel wordt het gedachtengoed van de overleden architect, die het dorpse kantorencomplex in 1982 ontwierp voor het Provinciaal Elektriciteitsbedrijf Noord-Holland, de inspiratiebron voor een nieuwe woonwijk.
Op deze plek komen ruim 500 woningen, waarvan 60 procent appartementen in hoogbouw. “Een groot, mooi en modern project in een duurzame wijk”, aldus wethouder Christian Braak. Het architectenbureau dat de filosofie van Bonnema voortzet, De Zwarte Hond, mag hier de nieuwe buurt ontwerpen.
In opdracht van de gemeente Alkmaar zijn alle cultuurhistorische waarden van het PEN-dorp in kaart gebracht. Veel van de oorspronkelijke ideeën, zoals de daktuinen, bleken al eens verwijderd. Die komen in het nieuwe plan terug. Ook blijft centraal in het plan de bijzondere tuin van landschapsarchitect Mien Ruys behouden, op dezelfde plek als nu. Mogelijk kan de oude Helderseweg worden verlegd, zodat er geen barrières meer zijn tussen de oevers van het Noordhollandsch Kanaal en de nieuwe woonwijk.
Volgens algemeen directeur Martijn van de Poll van HBB Groep en Piet de Geus van De Geus Bouw, die het PEN-dorp in 2018 kochten, is serieus gekeken naar herbestemming van het kantorencomplex, maar bleek dit niet mogelijk: “Bouwtechnisch en klimaattechnisch kwam er een flinke problematiek aan het licht.” De eigenaren zijn nu erg enthousiast over de samenwerking met het architectenbureau en met de gemeente Alkmaar. Vooral stedenbouwkundig zal de inspiratie van architect Bonnema zijn terug te vinden in de nieuwe woonwijk. “Verder moeten we afwachten waar het architectenbureau mee komt.”
Volgens de doorgaans goed geïnformeerde erfgoedstichting Adapt waren de nieuwe eigenaren bij de aankoop in 2018 al van plan om de structuur van het gebied met een parkachtig karakter te behouden. De gemeente zet nu de lichten op groen om dit met Bonnema-invloeden te realiseren. Wethouder Braak van Ruimtelijke Ordening verwacht dat de vergunningen voor de raadsverkiezingen van maart 2022 rond komen en dat de bouw daarna kan starten.