De gemeente Bergen mag projectontwikkelaars niet verplichten om koopwoningen eerst aan te bieden aan inwoners van de gemeente Bergen. De gemeente krijgt een flinke tik op de vingers van minister Ollongren van Binnenlandse Zaken. De Doelgroepenverordening moet worden aangepast om vernietiging door de Kroon af te wenden. Op meerdere punten is deze in strijd met het recht.
Dat is het oordeel van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) naar aanleiding van een vernietigingsverzoek van inwoner Mareike Naumann uit Bergen. Naumann, werkzaam in de volkshuisvesting, waarschuwde de gemeente al in 2020 voor de gebreken in de Doelgroepenverordening. Ze vond enig gehoor bij enkele raadsleden, maar de meeste raadsleden hechtten meer waarde aan het oordeel van de ambtenaren en het college, die stelden dat er weinig mis was met het raadsvoorstel voor de Doelgroepenverordening.
Het leidde wel tot veel verdeeldheid in de gemeenteraad bij het vaststellen van de Doelgroepenverordening. Eerst staakten de stemmen met 10-10, een maand later werd de verordening alsnog met nipte meerderheid vastgesteld. Enkele raadsleden, zoals VVD’er Jan Grondhout en Solita Groen van GroenLinks, en de inwoonster die het vernietigingsverzoek bij het ministerie indiende, waarschuwden voor de tekortkomingen en de gevolgen daarvan voor diverse woningbouwprojecten, zoals Delversduin: “Maar het speelt eigenlijk bij elk woningbouwproject in de gemeente”, aldus Naumann.
De onderdelen die de gemeente uit de Doelgroepenverordening moet schrappen hebben betrekking op het verlenen van voorrang aan inwoners uit de eigen gemeente bij de toewijzing van woningen. Zo is het verlenen van voorrang bij de toewijzing van koopwoningen helemaal verboden en mag in de huursector alleen ingegrepen worden op het recht van vrije vestiging, wanneer er aantoonbare verdringingseffecten door schaarste zijn aangetoond. En in dat geval is niet de Doelgroepenverordening de plek om dit te regelen, maar de Huisvestingsverordening.
Mareike Naumann vindt het kwalijk dat inwoners bij woningbouwplannen worden blij gemaakt met een dooie mus: “Omwonenden van nieuwbouwplannen in de gemeente worden over de streep getrokken met het argument dat de bouw nodig is om de kinderen van eigen inwoners een toekomst te geven binnen de gemeente. Natuurlijk is het draagvlak voor woningbouw groter, als je omwonenden belooft dat de nieuwe en betaalbare huizen voor inwoners uit de eigen gemeente of hun kinderen zijn. Maar hoe integer is het om inwoners en ook raadsleden over de streep te trekken voor nieuwe woningbouwprojecten terwijl je kunt weten dat de juridische en wettelijke grondslag ontbreekt om zo woningen toe te wijzen aan eigen inwoners. En zeker als je daarbij al jaren tal van de mogelijkheden laat liggen die de Huisvestingsverordening wél biedt om bijvoorbeeld lokale voorrang te verlenen voor 25% van de beschikbare sociale huurwoningen.” Naumann hoopt dat de gemeente nu echt werk gaat maken van de mogelijkheden binnen de wettelijke kaders.
De gemeente Bergen kon woensdagmiddag nog niet reageren op het kritische oordeel van het ministerie.