Uiterlijk in 2035 moet de stikstofproductie in de provincie 30 procent lager zijn dan in 2019. Daar hebben Provincie Noord-Holland en LTO Noord, het Hollands Agrarisch Jongeren Kontakt (HAJK) en Biologisch Noord-Holland (Bio NH) maandag voor getekend in Spaarndam. Diverse natuurorganisaties hebben al laten weten dat de overeenkomst tekort schiet. Ze betreuren dat zij niet zijn meegenomen in de planvorming.
De voorgenomen stikstofaanpak bestaat uit hoofdlijnen waarmee de provincie met belanghebbende organisaties en zoveel mogelijk boeren tot een concrete aanpak komt, met daarin ruimte voor de ondernemers om zelf met maatregelen te komen. Ieder bedrijf is immers weer anders. Met relatief eenvoudige en goedkope ingrepen zou 30 procent stikstofreductie voor ieder agrarisch bedrijf al haalbaar moeten zijn, aldus Gerard Migchels, onderzoeker bij Wageningen University & Research. Veel van die stappen zijn volgens hem kostenneutraal en soms zelfs besparend.
De provincie steekt 1,6 miljoen euro in de gezamenlijke aanpak, bovenop de investeringen die al voor stikstofreductie en natuurherstel worden gedaan. Het budget is met name voor coaching, studiegroepen en praktijkgerichte kennisdeling (geïnspireerd op de eerdere MelkveeAcademie), en voor Wageningen University & Research om stikstofdata van de deelnemers in kaart te brengen.
Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Natuur- en Milieufederatie Noord-Holland zijn niet blij, laten ze weten in een gezamenlijk statement. Ze waarderen dat de provincie en agrariërs met een eigen plan komen voor 30 procent minder stikstof, terwijl het kabinet nog altijd geen effectief en geborgd maatregelenpakket heeft gepresenteerd, maar dat het te dun is.
De drie natuurorganisaties vinden de voorgestelde maatregelen te vrijblijvend, juridisch onvoldoende en te weinig tempo maken om echt verschil te maken. Zo is het de bedoeling dat boeren de Kringloopwijzer gebruiken als meetinstrument. De drie organisaties betwijfelen of er voldoende animo onder de ondernemers is om alle benodigde gegevens van hun bedrijfsvoering in te voeren, voor er een goed overzicht.
“Zonder concrete en afdwingbare afspraken herstelt de natuur niet en blijft vergunningverlening voor woningen, duurzame energie, infrastructuur en PAS-melders geblokkeerd”, staat in de statement. “Ook ondernemers die willen verduurzamen zitten hierdoor vast. De meeste voorgestelde maatregelen – zoals managementmaatregelen op het boerenerf – zijn vrijblijvend en hebben beperkt effect op de natuur.”
De organisaties betreuren dat er bij het opstellen van het plan geen beroep is gedaan op hun kennis en expertise, ’terwijl wij juist aan de lat staan van natuurherstel’.
“Voor serieuze reductie zijn stevige keuzes nodig”, stellen de drie natuurorganisaties. Ze pleiten voor emissiearme zones rond natuurgebieden, het stoppen van ANLb (Agraririsch Natuur- en Landschapsbeheer) en reguliere pacht in natuurgebieden per 1 januari 2029, en voor gerichte uitkoop of verplaatsing van bedrijven. De organisaties willen dat het Rijk ‘forse’ investeringen doet voor natuurherstel en voltooiing van het Natuurnetwerk Noord-Holland doet. “Anders blijven de doelen buiten bereik.”
Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Natuur- en Milieufederatie Noord-Holland roepen de provincie op om de gestelde hoofdlijnen om te zetten in stevige, juridische afspraken en om samen met álle betrokken partijen te werken aan natuurherstel én ruimte voor nieuwe ontwikkelingen.