Dijk en Waard op weg naar BOA 3.0: “Ze doen het heel erg goed”

Twee handhavers in uniform staan naast een vrouw, allemaal glimlachend, met fietsen op de voorgrond en een stedelijke omgeving als achtergrond.

BOA 3.0. Nee, het is geen software update, maar wel het hoogste niveau van gemeentelijke handhaving. In 2020 stond Dijk en Waard nog op 1.0, maar er is flink opgeschaald en 3.0 komt echt in zicht. Boa’s Daphne Dudink en Reinder Brugman maakten het grotendeels mee. “Het is mooi te zien hoe we van een klein team met een beperkt takenpakket naar een groot team zijn gegroeid met veel taakaccenten en neventaken.”

In 2020 had Dijk en Waard vijf boa’s in dienst die vooral dagdiensten draaiden. Er werd veelal reactief gewerkt en naast toezicht houden werd ook ingezet op fout parkeren en afval- en hondenoverlast. Een jaar later werd het team meer dan verdubbeld en werden avond- en weekenddiensten standaard. Inmiddels zijn er zeventien boa’s actief. Deel van het team: een leidinggevende, een beleidscoördinator en een informatiespecialist. Ze dragen handboeien, bodycams en beschikken over een rapportagesysteem.

“We hebben er ook echt veel meer taken bij gekregen. Toen ik er drie jaar geleden bij kwam begonnen we net met de aanpak van jeugdoverlast. Daarna kwamen  geschorste of onverzekerde voertuigen erbij en uiteindelijk ook wijkgericht werken”, vertelt Reinder. “En we hebben nu jeugdboa’s en wijkboa’s. Ik ben zelf wijkboa en daarnaast ben ik ook schipper voor surveillance op het water.” Daphne vult aan met taken die ze er op 1 januari bij kregen: “Fietsen met mobieltje in de hand, fietsverlichting en door rood fietsen of wandelen.” En dan is er nog controle op alcoholverkoop aan minderjarigen.

Er is door de jaren heen dus een behoorlijk overlap met politietaken ontstaan. Eigenlijk meer een verschuiving om de politie te ontlasten, licht beleidscoördinator Roos Dekker toe. “We hebben een handhavingsarrangement met de politie, waarin afspraken staan over wat boa’s doen en wat de politie doet.” (tekst gaat verder onder de foto)

Twee politieagenten fietsen op mountainbikes over een plein met een fontein op de achtergrond. Ze dragen gele veiligheidsvesten en zijn in uniform. Het plein is omringd door bomen en moderne gebouwen.
Daphne en Reinder zijn vooral te voet of te fiets actief, maar ze hebben ook een elektrische auto tot hun beschikking. (foto: Streekstad Centraal)

Als voorbeeld noemt Roos wijktaken. “De wijkagent is door werkdruk minder in de wijk. Die richt zich dan ook vooral op het strafrecht, op misdrijven. De wijkboa heeft juist de tijd voor veel voorkomende overtredingen en bijvoorbeeld buurtconflicten. Dan gaan wij het gesprek aan of verwijzen naar buurtbemiddeling, daar hebben we goede contacten mee. Het helpt vooral escalatie te voorkomen.”

Reinder en Daphne zien de extra taken en bevoegdheden niet als ‘extra werk’. “Het werk is juist leuker”, zeggen ze allebei. En ze mogen nu vaker optreden in plaats van alleen maar aanspreken, vult Daphne aan. “We zien bijvoorbeeld vaak fietsers zonder verlichting. Voorheen dan attendeerden we ze er wel op van ‘jongens, denk er nou om, het is ook voor je eigen veiligheid’, maar nu mogen we er ook echt wat mee en dat is wel fijn.”

Ook zijn ze blij met de handboeien, ook al hebben ze die tot nu toe alleen in trainingen gebruikt. Hetzelfde geldt voor hun bodycam. “Als je voelt dat de sfeer omslaat dan zet je hem aan voor je eigen veiligheid als die persoon waarmee je in gesprek bent. En inderdaad, ze kunnen worden gebruikt voor vervolging.” (tekst gaat verder onder de foto)

Bouwmaterialen en glazen panelen worden op een houten plaat vervoerd, vastgezet met riemen, voor de glazen entree van een modern gebouw terwijl mensen langs lopen.
Blokkade. De portretfoto’s zijn nog maar net gemaakt of Daphne, Reinder en ook Roos pakken meteen weer hun rol als boa op om doorgang te creëren voor een vrachtwagen. (foto: Streekstad Centraal)

De professionalisering zorgde bovendien voor meer acceptatie onder inwoners, voegt Roos toe. “Corona heeft het imago van de boa een knauw gegeven.” Ze doelt daarbij op controle op alle beperkingen die waren opgelegd. “Wat ik nu zelf op straat merk is dat door de professionalisering, de opleiding, de uitstraling, het imago op hier in Dijk en Waard echt een stuk beter is geworden. Vijf jaar geleden werd je soms niet eens aangekeken, werden we nog wel eens de Playmobil Politie genoemd. Er is echt een positieve ontwikkeling geweest.”

“Maar het is ook de toon die de muziek maakt”, benadrukt Reinder. “Als je zomaar bekeuringen uitdeelt, dan word je niet serieus genomen en krijg je veel weerwoord. Als je het gewoon goed uitlegt, dan wordt er in het algemeen begrip getoond. Ja het gebeurt nog wel eens dat mensen minder prettig reageren, maar dat hoort een beetje bij het werk.”

Niveau BOA 2.0 is inmiddels bereikt, wat is er nog nodig voor 3.0? Het is niet strak omkaderd, maar de doelen zijn wel duidelijk:  “De komende tijd gaan we ons meer richten op de jeugd en op mensen met onbegrepen of verward gedrag. En dus op het wijkgericht en informatie gestuurd handhaven”, legt Roos uit. “We hebben sinds dit jaar een informatiespecialist en zij kijkt waar veel overlast en meldingen vandaan komen. In het systeem zit een kaart met allemaal cijfers erbij die je kan filteren naar bijvoorbeeld wijk of soort problematiek.” (tekst gaat verder onder de foto)

Een handhaver staat naast een geparkeerde bestelwagen van Switch Lite in een straat, met een woongebouw op de achtergrond.
Nog een blokkade voor de vrachtwagen. Terwijl Daphne en Roos bezig zijn om de andere bedrijfswagen weg te krijgen, richt Reinder zich op de tweede. (foto: Streekstad Centraal)

Roos Dekker is trots op hoe ver het Dijk en Waardse handhavingsteam de afgelopen vijf jaar is gekomen. “Ze doen het echt heel erg goed.” Daphne en Reinder glimmen duidelijk een beetje als ze dat zegt. Terecht.

Eenmaal buiten voor foto’s blijkt snel dat de Dijk en Waardse boa’s hun plek in de samenleving inderdaad hebben gevonden. Een oudere dame spreekt Reinder en Daphne aan over een probleem even verderop. En we zijn nog maar net klaar of een vrachtwagen kan het Parelhof niet over door twee blokkerende bedrijfsbussen. Ze gaan meteen in gesprek met de aannemers. Wij vertrekken ook en zijn blij dat er geen parkeercontrole was van collega boa’s…