Bij het gebruik, maar ook bij transport van gevaarlijke stoffen moeten strikte regels in acht worden genomen. Dat is niet voor niets. Soms kan de kleinste fout voor een groot probleem zorgen. Zo ontplofte in Friesland in 2025 een tankauto van zuivelbedrijf Campina tijdens het reinigen. Als door een wonder raakte niemand gewond. Bedrijven die gevaarlijke stoffen verpakken en vervoeren nemen daarom altijd alle voorzorgsmaatregelen om ongelukken te voorkomen.
Brandbaar of giftig
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom een stof gevaarlijk kan zijn. Zo zijn sommige materialen licht ontvlambaar. Een andere stof kan bijtend zijn en daardoor onherstelbare schade aanrichten bij contact met ogen, slijmvliezen of de huid. Daarom wordt door leveranciers een zogenaamd MSDS formulier (Material Safety Data Sheet) toegevoegd. Hierin staat aangegeven hoe je met een stof moet omgaan om problemen of ongelukken te voorkomen. Meestal is er geen risico als de stof verpakt is, maar een verpakking kan bijvoorbeeld gaan lekken en dan alsnog zorgen voor een gevaarlijke situatie. Bij het werken met gassen is dit risico vaak nog groter omdat veel gassen reukloos zijn. Over het algemeen is goede ventilatie belangrijk en bescherming van ogen en mond.
Specialisten werken met risico stoffen
Zowel de verpakking als het vervoer van gevaarlijke stoffen ligt meestal in handen van specialisten. Op de snelwegen zie je hoe tankwagens ze vervoeren langs speciaal aangegeven routes. Die routes vermijden tunnels en andere risicovolle plekken. De hulpdiensten willen niet dat een tankwagen met ethanol strandt in een tunnel of dat een vrachtwagen met jerrycans ammoniak schaart op een brug. Ook het verpakken van deze stoffen wordt meestal gedaan door gespecialiseerde bedrijven zoals JBC Solutions. Zij beschikken over speciale apparatuur en protocollen om het verpakken veilig en efficiënt uit te voeren. Het gaan dan zowel om kleine flesjes voor particulier gebruik als om grote vaten voor de industrie of voedselverwerking.
Wat als er toch iets misgaat?
Wanneer er iets misgaat met de verwerking of het transport van gevaarlijke stoffen, zijn de hulpdiensten meteen in de hoogste staat van paraatheid. Bij een grote calamiteit volgt een NL Alert in de desbetreffende regio. Omwonenden wordt dan meestal gevraagd om ramen en deuren te sluiten. De brandweer wordt vrijwel altijd betrokken bij het opruimen of anderszins neutraliseren van de situatie omdat zij beschikken over kennis van zaken hoe om te gaan met bepaalde stoffen. De politie zorgt voor de doorstroming of omleiding van het verkeer. Pas als de brandweer aangeeft dat de situatie weer veilig is wordt het NL Alert ingetrokken en geeft de politie de omgeving weer vrij voor wat het de veiligheid betreft. Het moge duidelijk zijn dat een tankwagen met gevaarlijke stoffen niet door een woonwijk mag rijden en daarom altijd is aangewezen op speciale routes. Bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken zijn om dezelfde reden altijd gevestigd op industrieterreinen die zich buiten de woonwijken bevinden.