Auteur: Marcel Plaatsman

In het oude pand van Vroom & Dreesmann in Alkmaar wordt straks weer gewinkeld, maar ook gewoond. Bijna acht jaar geleden ging het warenhuis failliet, en nu wordt er binnen gewerkt aan een nieuwe toekomst. “De bedoeling is dat eind dit jaar een supermarkt de deuren hier opent. En over twee jaar zou er boven gewoond moeten worden”, vertellen de architecten die mediapartner NH Nieuws rondleiden in het art-decogebouw uit 1926.

Loshangende draden, buizen, sprinklersystemen en puin. In de oude V&D herinnert niets meer aan de drukte van winkelend publiek in het bekende warenhuis van weleer. Het pand aan de Alkmaarse Laat wordt op dit moment van binnen compleet gestript, al blijven meerdere historische elementen in het gebouw bewaard.

Dat verzekeren de Haarlemse architecten Heiko Hulsker en collega Robbert van der Lee die NH een rondleiding geven. “De ingelegde marmeren trap die naar de lunchroom leidde, de glazen liftkoker en bijvoorbeeld ook de glas-in-loodramen van de directiekamer”, somt Hulsker op. “En natuurlijk de monumentale buitenkant blijft, met de klok en de naam op de gevel. De aanblik buiten zal niet veranderen.”

Nadat warenhuis V&D failliet ging, had het pand in de afgelopen jaren meerdere – tijdelijke – gebruikers. Sinds 2020 is het gebouw, dat strekt van de Laat tot aan de Oudegracht, eigendom van de Bloemendaalse projectontwikkelaars Frans Ludwig en Theo Eichholtz. Zij laten het complex omvormen tot bijna honderd huurappartementen, met op de begane grond een openbare fietsenstalling en winkelruimte. “Er wordt gesproken met meerdere supermarktketens.” Namen noemen de architecten niet. “Er is nog niets ondertekend, zover wij weten”, aldus Hulsker. In de kelder komt opberg- en stallingsruimte voor bewoners.

Voor de Haarlemse architecten is het een uitdaging om het pand, dat eigenlijk bestaat uit twee gebouwen met zo’n 13.000 m² aan vloeroppervlakte, te transformeren. “We pakken eerst de Laat-kant aan, en daarna volgt het pand tussen Het Vijvertje en de Oudegracht. We halen ook de grijze brug weg, die de twee gebouwen met elkaar verbindt.”

Ongeveer honderd appartementen komen er straks op de eerste en tweede verdieping. Dat zijn er minder dan eerder bedacht waren. Door nieuwe regelgeving moest dat aangepast worden. “Maar het is eigenlijk beter geworden. Het was eerder een beetje proppen; nu is er meer lucht”, aldus architect Heiko Hulsker.

“Het overgrote deel wordt huur, met om en nabij een derde sociale huur. Op het dak bouwen we nog een derde woonlaag: daar komen penthouses. Waarschijnlijk wordt dat wel koop.” Maar de grootste uitdaging is ‘daglicht’ creëren. “Zo’n winkelpand is heel donker; heel erg naar binnen gericht, want daar wil je de winkelende mensen heen trekken. Alleen de etalages hebben grote ramen. Het kunstje voor ons als architecten is om daar iets aan te doen.”

Er zullen daarom gaten gemaakt worden in het dak. “Daarmee laat je de buitengevels intact, en maak je een soort pleinen of hofjes binnenin waar je aan woont. Én kan je zoveel ramen maken aan die pleinen als je wilt, om licht in die woningen te krijgen.”

“Ergens in de komende weken dienen we de vergunningaanvraag bij de gemeente in voor de bouwplannen. De tekeningen zijn zo goed als klaar. En dan hopen we rond de jaarwisseling met de bouw van de woningen te starten.” En als dat zo ver is, wordt ook die bouw nog een ingewikkelde klus. “Je zit in het centrum van een stad. De aanvoer van materieel kan bijvoorbeeld alleen in de ochtend. Dus die logistiek moet goed uitgedacht worden. Daarom doen we er ook best lang over. Ergens rond de zomer van 2025 zou er in het voormalige warenhuis gewoond kunnen worden”, denkt Hulsker.