Auteur: Richard van der Veen

RTV80 kan waarschijnlijk in de loop van donderdag weer uitzenden via radio en tv, nadat de lokale omroep dinsdagnacht werd getroffen door een aanval van hackers. Die installeerden of activeerden gijzelsoftware en eisten een losgeld om weer toegang te verschaffen tot de eigen computers. Door de gijzeling gingen de tv-uitzendingen uit de lucht. Het enige systeem dat niet was getroffen, was het automatiseringssysteem voor de radio.

Volgens voorzitter Ruud Bredewold zijn vrijwilligers al bijna twee dagen in touw om back-ups terug te zetten op de computers, zodat het systeem weer normaal functioneert.

De zogeheten Ransomware maakte de uitzendingen onmogelijk. Alleen door het betalen van een losgeld aan de hackers zou de lokale omroep weer bij de eigen bestanden kunnen. Volgens Bredewold heeft de lokale omroep niets betaald aan de gijzelnemers: “We hadden nog oude backups. Die hebben onze vrijwilligers teruggezet. Ik verwacht dat radio en tv donderdagavond allebei weer als vanouds in de lucht zijn”.

Bredewold heeft geen verstand van computers, en kan dus niet verklaren hoe de gijzelsoftware in het systeem kon binnendringen: “Mogelijk heeft iemand een mailtje geopend dat hij of zij beter niet kon openen. Ik begrijp dat het er misschien al maanden kan hebben gezeten zonder dat het wordt opgemerkt. Hopelijk hebben we nu de beveiliging meteen zodanig verbeterd dat we er niet opnieuw last van krijgen.”

[UPDATE] De omroep is inmiddels weer in de lucht

De bolletjes stookolie die op de Noord-Hollandse stranden aanspoelen, moeten wel van een modern schip afkomstig zijn. Daarmee vervalt de theorie dat het om ‘oude olie’ zou gaan, die door storm Corrie van de bodem was losgekomen. Dat concluderen onderzoekers van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) in Oostende. Langs de Vlaamse kust zijn de afgelopen dagen namelijk dezelfde soort bolletjes olie aangespoeld.

Uit het onderzoek blijkt dat het om very low sulfur fuel oil gaat. “Dat is zware stookolie met minder dan 0,5 procent zwavel erin”, aldus Marijke Neyts, één van de Vlaamse onderzoekers tegen mediapartner NH Nieuws. Schepen gebruiken dit soort stookolie sinds een jaar of tien. “We vermoeden dat het om een recente lozing of een recent incident gaat.”

In België, maar ook in Noord-Holland, ging afgelopen dagen de theorie rond dat het om oude stookolie zou gaan, die door storm Corrie van de bodem was losgekomen. Dat is dus hoogstwaarschijnlijk niet het geval. De hoeveelheid zwavel zou dan veel hoger moeten zijn. “We hebben ook nog onderzocht of de olie afkomstig is van de Flinterstar of de Baltic Ace en daar komt het ook zeker niet vandaan”, aldus Neyts. De Baltic Ace zonk in december 2015 na een botsing met een ander schip, ter hoogte van de grens tussen Nederland en België. De Flinterstar zonk in oktober 2015 voor de kust van Zeebrugge.

Ook Rijkswaterstaat heeft monsters afgenomen van de stookolie, maar daar is nog geen uitkomst van bekend. Woordvoerder Ilze Rokven laat weten dat de resultaten uiteraard zullen worden vergeleken met het Belgische onderzoek. “We hebben monsters afgenomen van olie die in Noord-Holland en in Zeeland is aangetroffen.” Rijkswaterstaat ging er al vanuit dat de olie niets met de gezonken Baltic Ace of de Flinterstar te maken zou hebben. “We hebben vooral noordwesterstorm gehad, dus het is onlogisch als de olie dan uit het zuiden vandaan was gekomen.”

Hoewel Rijkswaterstaat aangeeft dat het moeilijk zal worden om te achterhalen waar de stookolie vandaan komt, denken de Belgische collega’s daar anders over. “Met een zogenoemde ‘fingerprint-analyse’ zouden we bij een schip kunnen uitkomen. Dat kan Rijkswaterstaat overigens ook. Ook analyseren we satellietbeelden van vaarroutes, of we daar eventueel een lozing of incident kunnen waarnemen”, aldus Neyts. Dat laatste had de Nederlandse Kustwacht ook gedaan, maar die konden niks vinden en hebben het onderzoek ‘gesloten’.

Een andere optie was dat het schip Julietta D, dat stuurloos raakte tijdens storm Corrie voor de kust van IJmuiden, mogelijk stookolie had gelekt. Het schip kwam in botsing met de lege olietanker Pechora Star en raakte daarbij flink beschadigd aan de romp. De Pechora Star had weinig schade en kon zelfstandig doorvaren. De Julietta D is naar de haven van Rotterdam versleept voor reparatiewerkzaamheden. Een woordvoerder van het bedrijf Norbulk, dat verantwoordelijk is voor de dagelijkse operaties van de Julietta D, liet deze week weten dat de olie niet uit het beschadigde schip afkomstig kan zijn.

Net als in Noord-Holland, zijn er ook in Vlaanderen met olie besmeurde vogels aangetroffen langs de kust. Twee daarvan worden nu ook in het Vlaams Instituut voor de Zee onderzocht. Ondertussen gaan de opruimacties op de stranden door. Die taak ligt bij de gemeenten.

De stookolie die de afgelopen dagen langs een groot deel van de Noord-Hollandse kust is aangespoeld, kan niet uit het schip Julietta D komen. Dat laat het bedrijf Norbulk weten, dat verantwoordelijk is voor de dagelijkse operaties van het schip. De Julietta D kwam onlangs tijdens storm Corrie voor de kust van IJmuiden met een ander schip in botsing en raakte flink beschadigd.

De Julietta D raakte tijdens de storm stuurloos en de bemanning moest door de Kustwacht van boord worden gered. Door de aanvaring met de olietanker raakte de Julietta D op een paar plaatsen beschadigd. De olietanker, die overigens geen lading aan boord had, liep lichte beschadigingen op en kon zelfstandig doorvaren. De Julietta D kwam uit Duitsland en was leeg op weg naar Amsterdam om daar kolen te laden. Na de reddingsactie is het schip naar de haven van Rotterdam versleept, waar het zal worden gerepareerd.

Cor Radings treedt op als woordvoerder van Norbulk en laat mediapartner NH Nieuws weten dat er geen stookolie uit de Julietta D is gelekt. “De bunkertanks, waar de brandstof voor de motor inzit, zijn niet beschadigd geraakt. De beschadigingen zaten ondermeer aan de voorzijde van het schip, maar daar zit geen brandstof bij in de buurt. Bij de machinekamer is wel water naar binnengelopen, maar dat water is schoon gebleven. Daar kan dus ook geen olie zijn vrijgekomen.”

Grote vraag is waar de stookolie op de stranden tussen Zandvoort en Bergen aan Zee dan wél vandaan komt. De Kustwacht heeft met een helikopter gezocht naar een mogelijke olievlek op de Noordzee, maar die is niet aangetroffen. Een woordvoerder laat weten dat het onderzoek is ‘gesloten’ en weer geopend wordt als daar aanleiding toe is. Ook Rijkswaterstaat liet gisteren al weten dat het erg moeilijk zal worden om de bron nog te kunnen achterhalen.

Ondertussen spoelen er de laatste dagen met olie besmeurde vogels aan op de stranden. Tot en met gisteren ging het, langs de gehele Noord- en Zuid-Hollandse kust, om zo’n 20 vogels. (foto: Kustwacht NL)