Categorie: kunst & cultuur

Een hoge, duistere toren. Vanuit heel Alkmaar te zien. Middeleeuws van architectuur, dreigend, somber, zonder vensters. Het is geen blik op de toekomst en ook niet een vondst uit het verleden, het is de alternatieve werkelijkheid van de roman ‘Levenslang in de toren’. In haar debuut schetst schrijfster en journaliste Roxanne Borgman een Alkmaar dat gelukkig niet echt bestaat, maar dat lezers wel aan het denken zet. “Hier worden ze achterna gezeten, op het Fnidsen.”

Streekstad Centraal sprak met de fantasy-schrijfster af in de oude binnenstad van Alkmaar. Sowieso bekend terrein voor Borgman, die als lokaal journalist schrijft voor Rodi Media, maar óók het decor van de eerste hoofdstukken van haar roman. Want die duistere toren mag dan geheel door Borgman verzonnen zijn, veel andere plekken zijn voor Alkmaarse lezers herkenbaar. “Ze rijden over de Bierkade, langs de Accijnstoren. Tegen het eenrichtingsverkeer in, dat zal Alkmaarders vast wel opvallen, ja.”

Het Alkmaar van haar boek is een fantasy-Alkmaar, waarin tovenarij dagelijkse kost is – zij het in het geniep. “In mijn boek is 1% van de bevolking magiër. Dat zit in je DNA, daar kun je niets aan doen. Maar magiërs worden vervolgd, levenslang opgesloten in de toren. Als je als magiër geboren bent moet je dat dus verbergen.” In de drukte van de Mient je sigaret aantoveren zónder aansteker – niet slim. Want de ‘jagers’ zijn overal en zij nemen de magiërs gevangen. (tekst gaat door onder de foto)

Voor de lezer die Alkmaar kent moet het een bevreemdende ervaring. Wat in onze werkelijkheid een winkel is, kan in de stad van ‘Levenslang in de toren’ een cafeetje zijn. Een café waar magiërs stiekem samenkomen zelfs. “Er zit voor de lezer veel entertainment in”, vertelt Borgman. “Maar er zit ook een filosofische kant aan.” Want wat op het eerste oog fantasy is laat zich ook lezen als een commentaar op de wereld van nu. Of op die van tien jaar geleden.

“Ik heb er tien jaar over gedaan”, bekent Borgman. “Eigenlijk was mijn manuscript in 2012 al klaar.” Wie in haar boek parallellen ziet met de coronaperiode moet dus wel ongelijk hebben, al ziet Borgman dat zelf niet zo: “Mensen mogen er zelf in zien wat ze er in willen zien. Dat vind ik juist interessant. Dat is mooi aan fantasy.” De magie van het genre is nou net die gelaagdheid, het is leuk om lezers aan het denken te zetten, vindt de schrijfster. “Het is een dialoog met de lezer. Maar zonder dat ik er echt bij ben.” (tekst gaat door onder de foto)

Als ze vertelt over de bewondering die één van haar personages koestert voor stadskunstenaar Sebastian, een kunstenaar zoals zij zelf zou willen worden, is daar misschien ook wel een parallel te trekken met Borgmans eigen worsteling om schrijfster te worden. “Ik heb het manuscript naar veel uitgeverijen gestuurd, maar het werd niet uitgegeven. Het is moeilijk om door te dringen tot dat wereldje als je daar niet al contacten hebt. Je belandt gauw op de verkeerde stapel, de ‘slush pile’.” De moed zonk de jonge schrijfster in de schoenen, ze begon niet meer aan een nieuw project en liet het manuscript jaren ongemoeid. Een ‘writer’s block’, zegt ze zelf. Tot haar opleiding Nederlands hernieuwd vertrouwen gaf.

“Nu had ik mensen die ik het kon laten lezen, proeflezers. Natuurlijk heb ik ook veel geleerd over het schrijven zelf. Ik heb het manuscript aangepast, herschreven.” En zo geeft ze het dus uit, bij een uitgever die ziet dat ‘Levenslang in de toren’ lezers verdient. Niet alleen Alkmaarse lezers, het boek gaat immers niet over Alkmaar maar heeft Borgmans thuisstad alleen maar als decor. Die Alkmaarse lezers hoopt Borgman natuurlijk wel extra te interesseren. “Het is leuk als mensen het herkennen ja.”

‘Levenslang in de toren’, uitgegeven door Godijn Publishing, telt meer dan 400 bladzijden. Niet iets om in één avond uit te lezen, maar dat hoeft ook niet van Borgman. “Ik hoop dat mensen een hoofdstuk lezen en het dan even wegleggen, erover nadenken. Al mag doorlezen natuurlijk ook.” Roxanne Borgman presenteert haar debuut maandag 27 november bij Van der Meulen’s Boekhandel, om 17:30. Daar zal burgemeester Anja Schouten het eerste exemplaar in ontvangst nemen. Vooraf aanmelden is niet nodig, iedereen is welkom.

Amsterdammer Luuk Vulkers heeft de Joost Zwagerman Essayprijs uitgereikt. De schrijver kreeg een prijs ter waarde van 7.500 euro. De jury was lovend over zijn essay Alles Lekt. “Dit essay is verhalend, beschouwend, maatschappelijk en moreel interessant.”

Zo staat in het juryrapport. De jury, bestaande uit Barber van de Pol, oud-winnaar Fien Veldman, Merlijn Olnon en voorzitter Aleid Truijens, koos de winnaar uit 161 inzendingen. De prijs werd uitgereikt op de zestigste geboortedag van Joost Zwagerman. Een succesvolle schrijver, dat is hoe we Joost Zwagerman in een aantal woorden kunnen omschrijven. Hij bereikt nog dagelijks een groot leespubliek met boeken als Gimmick! en Vals Licht. Zwagerman is te vinden in menig Nederlandse boekenkast, maar ook Duitsers, Fransen en Japanners kennen zijn naam. (Tekst gaat verder onder de foto)

“Het bijzondere aan Joost Zwagerman was dat hij veel kunst wist én een groot schrijver was. Hij sloeg de brug en vertelde over kunst op een manier die veel mensen aansprak”, vertelde Eva Groentjes van Stedelijk Museum Alkmaar eerder. Het winnende essay en de andere vier genomineerde essays zijn te lezen in De Nederlandse Boekengids, op de website nederlandseboekengids.com en vanbijleveltstichting.nl.