Categorie: kunst & cultuur

Het is een terugkerend grapje op de markt die bol staat van de traditie: “Ouwe kaas!” Dat roepen de kaasdragers als een dame van gezegende leeftijd plaatsneemt op een berrie. Maar op de vrijdag vóór 8 oktober werd op de markt bij écht oude geschiedenis stilgestaan. 450 Jaar Alkmaar Ontzet, de stadsbeiaardier kon dat getal lezen in kaas als hij vanaf de Waagtoren naar beneden keek.

Echt druk was het niet op deze extra Kaasmarkt. De meeste toeristen hebben vorige week de ‘laatste kaasmarkt van het seizoen’ bezocht, niet beseffende dat er nog één zou komen. De speciale Ontzet-Kaasmarkt was vooral een Alkmaars onderonsje. Natuurlijk was ook burgemeester Anja Schouten aanwezig en wethouder Anjo van der Ven. De bel werd geluid door kunstenares Fiona Tan, die in de Grote Kerk het ‘Grote Raam’ schiep dat dit weekend officieel wordt onthuld.

‘Zetter’ Tony Stoker, betrokken bij de opbouw van de markt, kwam met het idee om het getal 450 op het Waagplein zichtbaar te maken door de kaaswielen zó te plaatsen dat ze cijfers werden. Dat idee werd enthousiast ontvangen. Kaasvader Willem Borst nam al gauw de leiding: “Daar móet je een foto van maken hoor.” En zo geschiedde, want ook Streekstad Centraal was natuurlijk ook aanwezig op deze aller-, allerlaatste kaasmarkt van het jubileumjaar 2023.

De dichtregels van Lucebert, vele Alkmaarders kunnen ze zo opzeggen: “Van te veel spektakel wankel je allicht”. Maar de spreuk op het Stadskantoor is al tijden niet meer helemaal zichtbaar en ook al tijden omstreden. De gemeente Alkmaar wil een besluit over een eventuele restauratie van de letters niet nemen zonder eerst alle voors en tegens te hebben afgewogen: “We hechten belang aan een zorgvuldige voorbereiding.”

De letters zijn kapot, onverlicht: ’s nachts is de tekst maar deels leesbaar. Dat is één kant van het verhaal. De andere kant weegt zwaarder: de grote dichter Lucebert viel van zijn voetstuk toen bleek dat hij in zijn jonge jaren sympathiseerde met de Nazi’s. Een bericht dat volgens sommigen genuanceerd dient te worden, volgens andere alleen maar kan leiden tot het schrappen van het citaat, dat op zo’n prominente plek in Alkmaar aanwezig is. Streekstad Centraal besteedde al eerder aandacht aan de discussie over dit onderwerp en de plaatselijke VVD stelde er vragen over aan de gemeente. (tekst gaat door onder de foto)

Antwoord op die vragen wordt nu gegeven aan de raad: ” Inmiddels hebben we een aantal deskundigen geraadpleegd en advies ingewonnen bij de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). De voortgang heeft, onder andere hierdoor, de nodige vertraging opgelopen”, schrijft de gemeente. Er is geen standaardprocedure voor een gevoelig onderwerp als dit en dus probeert de gemeente eerst te bepalen wat de juiste volgorde van handelingen is.

“Ook heeft de burgemeester uitgebreid gesproken met prof. dr. Maria Grever, geschiedkundige, gespecialiseerd in de betekenis van erfgoed over de Tweede Wereldoorlog en de omgang met gevoelig oorlogsverleden”, laat de gemeente weten. Deze deskundige heeft de gemeente aangeraden om in drie stappen te werk te gaan: eerst goed kijken naar de historische context van de letters, dan naar de juridische context, dan naar wie precies belanghebbenden zijn in deze kwestie.

“Bovengenoemde punten één tot en met drie worden uitgevoerd”, zegt de gemeente toe aan de raad. Daarna gaat de gemeente in gesprek met alle partijen die als ‘belanghebbend’ worden gezien. Die gesprekken zullen in dezelfde zorgvuldigheid worden gevoerd: “Op basis daarvan nemen we een besluit.” En dat besluit valt dan waarschijnlijk eind 2023, begin 2024.