Het is dinsdag precies 100 jaar geleden dat de Bergense componist Simeon ten Holt ter wereld kwam. Misschien wel de bekendste componist van Nederland, want wie kent zijn pronkstuk Canto Ostinato niet? Met verschillende activiteiten – van muziekconcerten in Bergen, Amsterdam en Moskou tot de onthulling van een standbeeld in zijn geboorteplaats – wordt het oeuvre van Ten Holt geëerd.
De Bergense Simeon ten Holt overleed in 2012 op 89-jarige leeftijd, maar zijn muzikale nalatenschap leeft nog altijd voort. Elk jaar wordt de componist op zijn geboortedag herdacht, maar ter ere van zijn 100ste geboortejaar wordt er in ‘zijn dorp’ en daarbuiten flink uitgepakt. Zo krijgt hij een vaste gedenkplek in de gemeente Bergen. Het borstbeeld van Ten Holt wordt dinsdag feestelijk onthuld. Een minimalistisch beeld van staal van Jeroen Henneman (bekend van de Schreeuw voor Theo van Gogh, red.). Die komt op een sokkel in de tuin te staan van het Oude Raadhuis van Bergen.
Twee maanden geleden waren de financiën voor het beeld nog niet rond, maar uiteindelijk is het dankzij sponsoren toch gelukt. Voor die gulle gevers wordt dinsdagavond een galadiner gehouden in de Ruïnekerk. Ook in Museum Kranenburgh laten ze de dag van Simeon niet aan zich voorbijgaan. Daar wordt onder andere een nieuwe biografie over de componist gepresenteerd.
Canto Ostinato groeide uit tot een klassieke hit. Voor dat muziekstuk ontving hij in 2001 als eerste klassieke componist een Gouden Plaat. Het bijzondere is dat de maat gelijk staat aan het ritme van een ideale hartslag: zeventig slagen per minuut, vertelde zijn weduwe Colette eerder. “We hebben ons dat vaak afgevraagd. Voor Simeon was het ook een raadsel. Maar dat kan er mogelijk aan bijdragen dat mensen het zo fijn vinden.”
Zijn wereldberoemde werk wordt dinsdagavond niet alleen in de Ruïnekerk in Bergen gespeeld, ook in Amsterdam en zelfs in Moskou is het dan te horen. Pianist Jeroen van Veen is groot fan van Ten Holt en speelt het muziekstuk dinsdagavond samen met drie andere pianisten in het Concertgebouw van Amsterdam. Nadat hij aan het conservatorium afstudeerde, besloot hij bij de componist in de leer te gaan. “Over zijn Canto Ostinato zei Simeon altijd: Het is geen concert waar je naartoe gaat, maar een ritueel waar je aan deelneemt.”
Wat opvalt aan Canto Ostinato is het repetitieve aspect. Noten en tonen die zich steeds herhalen en je bijna in een soort trance brengen. “Acteurs en schrijvers gebruiken het om zich te concentreren en tot rust te komen. Het heeft een mediterend karakter: deze muziek ontspant en zet je aan het denken. In de gehaaste maatschappij waarin we leven, zet het de tijd even stil.” Dat de vier pianisten vrij spel krijgen en binnen de muziek kunnen variëren, maakt de uitvoering volgens Van Veen extra uitdagend. “Het stuk is heel vrij”, zegt hij tegen mediapartner NH. We hebben allemaal dezelfde noten voor ons, maar er zijn vijf lagen, dus kleuren we het naar wens in. De kunst is dan om in je eigen tempo te blijven, het niet te laten stilvallen en allemaal tegelijk te eindigen.”
Het concert van dinsdagavond is tot op de laatste stoel uitverkocht. De noten van het stuk kan Jeroen inmiddels dromen. “We zijn nu nog druk aan het repeteren en finetunen, zodat we straks goed met elkaar kunnen inspelen op de akoestiek. Ik heb het eerder al uitgevoerd in de Verenigde Staten, Rusland, Azië, Canada en Zuid-Amerika. Dit wordt de 400e keer dat ik het speel, maar het blijft betoverend.” (foto: Stichting Simeon ten Holt)
