Je belastingaangfite invullen, videobellen met de kleinkinderen of je bankzaken regelen via een app; alles gaat tegenwoordig digitaal. Om ervoor te zorgen dat ouderen mee kunnen in deze sterk veranderende digitale samenleving, kunnen ze terecht bij SeniorWeb. De Alkmaarse tak van de vereniging bestaat nu al 25 jaar en het werk zit er nog lang niet op.
Docent Sjaak Blokker geeft inmiddels al dertien jaar les over digitale apparaten aan ouderen. Ondanks dat hij met zijn 75 jaar ook niet meer de jongste is, volgt hij de technologische vooruitgang op de voet, vertelt hij aan mediapartner NH Nieuws. “Er is in 25 jaar ontzettend veel veranderd. Toen waren het nog van die enorme computers nu zijn het allemaal smartphones, laptops en tablets. Ouderen krijgen vaak een telefoon van hun kinderen, maar wat ze ermee moeten weten ze eigenlijk niet. Dan komen ze bij ons.”
Het is belangrijk voor ouderen om digitaal fit te blijven, vindt Blokker. “Alles gaat nu digitaal en je kunt nu eigenlijk niet meer zonder enige basiskennis om mee te doen in de maatschappij. Ook als het gaat om computerveiligheid is het belangrijk voor ouderen om weerbaar te zijn. De internetcriminelen gaan steeds geraffineerder te werk en ouderen zijn vaak te goedgelovig.” (tekst gaat door onder de foto)
Sjaak Blokker houdt ervan om mensen iets te leren. (beeld: NH Nieuws / Tom Jurriaans)
Twee keer in het jaar organiseert SeniorWeb samen met de gemeente Alkmaar, de bibliotheek en de politie ook een computerveiligheidsdag. “Dan merk je wel dat er nog veel werk aan de winkel is”, vertelt Sjaak, die vroeger ook bij de politie heeft gewerkt. “Met een beetje vertrouwen geven ouderen al hun gegevens prijs, zonder dat ze ons kennen. Ze denken vaak dat het hen niet overkomt.”
Na 25 jaar is er dus nog volop bestaansrecht voor de vereniging. De Alkmaarse club verruilt hun stekkie bij de bibliotheek in De Mare binnenkort voor CityLight aan de Helderseweg. “We werken veel met vrijwilligers, maar zijn vooral op zoek naar docenten. Dus als er mensen zijn die ouderen digitaal op weg willen helpen, zijn ze van harte welkom.”
Station Heiloo is toe aan een opknapbeurt, maar dat gebeurt niet op stel en sprong. Pas in 2025 zal spoorbeheerder het station onder handen gaan nemen en dan belooft het iets moois te gaan worden. Toch is er wel wat verwarring over het precieze ontwerp én over een stationsklok. “De entree krijgt een groene uitstraling.”
ProRail gaat over het spoor en over de techniek daaromheen, maar voor de geplande verbouwing van station Heiloo is er natuurlijk ook veel overleg met de Nederlanse Spoorwegen en met de gemeente. De hele operatie vergt goede voorbereiding. Jeroen Wienen, woordvoerder van ProRail, laat aan Heiloo Centraal weten dat de verbouwing zo’n 3,5 miljoen euro moet gaan kosten. “Dat wordt gefinancierd door ProRail zelf.”
Het huidige station komt uit 1978 en werd gebouwd volgens een standaardontwerp. Dat heeft nu zijn beste tijd wel gehad: “De kap gaan roesten door regenwater, vooral op plekken waar de kap is bevestigd. De kap is daarmee constructief niet meer veilig”, legt de woordvoerder uit. Om de veiligheid toch te garanderen zijn reparaties uitgevoerd, maar fraai oogt het allemaal niet. En dus moet de kap worden vervangen. (tekst gaat door onder de foto)
De entree van het station moet herkenbaarder worden. (foto: Wikimedia Commons / SkylinesBuilder)
“De draagconstructie gaan we hergebruiken”, zegt Wienen. De kap zal ook hetzelfde comfort moeten bieden voor de reizigers. “Wat anders wordt is dat de kap een soort luifel krijgt bij de entree, schuin omhoog, en er komt een houten plafond.” ProRail werkt voor de verbouwing met natuurlijke, ‘bio-based’ materialen en daar hoort ook een zachtere, duurzame uitstraling bij. Ook komen er zonnepanelen.
Aan het ontwerp is duidelijk de nodige aandacht besteed, toch was er in Heiloo enig commentaar. Door een fout was namelijk een ander, veel duurder ontwerp voorgelegd aan de gemeente. “Dat had niet moeten gebeuren”, erkent Wienen. “We hebben ontwerpvoorschriften voor letters en een klok op de gevel van stations, die zijn afhankelijk van reizigersaantallen. Dat heeft onder andere te maken met de kosten, want die lopen flink in de papieren.” Een ontwerp met zo’n chique belettering is voor Heiloo niet realistisch: “Station Heiloo zit ruim onder het vereiste aantal instappers.” Ook het huidige station heeft geen letters op de kap staan. “De blauwe borden met naam op het perron blijven uiteraard gewoon staan. En er komt een klok in het ontvangstdomein, die is er nu niet.” (tekst gaat door onder de foto)
Letters op het dak zijn te duur, maar de bekende blauwe borden blijven natuurlijk gewoon. (foto: Heiloo Centraal)
Na de verbouwing zal station Heiloo een stuk beter zichtbaar zijn in de omgeving van het station. “Het station is omringd door gebouwen, maar door de regenschermen en de luifel kun je het station in alle doorkijkjes goed zien.” Met dat ontwerp hoopt ProRail de reizigers een welkom een gevoel te geven, de spoorbeheerder spreekt van een ‘open houding’. Wanneer de verbouwing, gepland voor 2025, precies plaats gaat vinden wordt nog bepaald.
Taalspelletjes, gesprekjes over eten, antwoord op taalvragen: PIM kan het allemaal. Maar PIM is geen mens, PIM is een computer, die werkt met kunstmatige intelligentie (AI). Deze bijzondere innovatie van Alkmaar Taal Thuis maakt het leren van Nederlands nóg laagdrempeliger. “En dat gewoon door een wild idee… The sky is the limit!”
Alkmaar Taal Thuis helpt anderstaligen bij het leren van Nederlands en is op die manier een belangrijke hulp voor mensen die wel in Alkmaar wonen, maar hier nog weinig aansluiting vinden. Twee keer per week zijn er ’taalcafés’. “Maar niet iedereen kan op die momenten, merken we”, vertelt Josje Toby van Alkmaar Taal Thuis aan Alkmaar Centraal. “Soms hebben mensen juist ’s avonds tijd, of bijvoorbeeld alleen in het weekend.”
PIM kan altijd, want PIM is een computer. Een chatbot, die werkt met de techniek van ChatGPT, afgestemd op de behoeftes van mensen die de taal aan het leren zijn. Wie een gesprek met PIM begint kan ook vragen verwachten als: Waar kom je vandaan? Wat is je lievelingsgerecht en welk Nederlands gerecht vind je lekker? PIM ‘kent’ zijn doelgroep en biedt hulp. Bijvoorbeeld met oefeningen, maar ook door ingewikkelde vragen te beantwoorden.
“Mijn man Ivo Toby is de bouwer”, legt Josje uit. “Hij mocht van zijn werk een paar dagen besteden aan vrijwilligerswerk en toen zei ik, de website red ik eigenlijk wel, misschien kun je iets anders verzinnen. Waarom doen we niks met ChatGPT?” Kunstmatige intelligentie is volop in ontwikkeling, daarop aanhaken zou een prachtige innovatie zijn voor Alkmaar Taal Thuis. En dat lukte. “Mensen zijn heel enthousiast”, zegt Josje. “PIM is léúk, kreeg ik gisteren te horen. En: mag ik nóg een code?” (tekst gaat door onder de afbeelding)
Het inlogscherm van PIM (beeld: Alkmaar Taal Thuis)
Er wordt namelijk gewerkt met toegangscodes, om te voorkomen dat er in korte tijd te veel van PIM wordt gevraagd. De ondersteunende techniek van ChatGTP is niet gratis, het budget van Alkmaar Taal Thuis is niet oneindig – allesbehalve zelfs. “We hopen op funding. Als we die zouden hebben is eigenlijk alles mogelijk.”
Helemaal foutloos is PIM nog niet. Als Alkmaar Centraal met PIM een taalspel speelt valt op dat PIM soms moeite heeft met de regels. En PIM plagen met niet-bestaande woorden levert nog niet de verwachte verbetering op. Maar het model is dan ook nog volop in ontwikkeling, dus dat er soms wat weeffoutjes in zitten, dat is niet vreemd. “We zijn op dit moment bezig met een stem, we hebben al een stem uitgezocht. Dan kunnen mensen van het programma ook de uitspraak leren. Want die is vaak nog het lastigst voor ze.”
Geld hoeft Alkmaar Taal Thuis niet aan PIM te verdienen. “We zijn een kleine organisatie, met 40 vrijwilligers. We hebben geen winstoogmerk en we hoeven ook niet beroemd te worden of zo. Wat wij willen is mensen bij elkaar brengen. Daar kan PIM bij helpen.” Al zal de chattende computer natuurlijk nooit de vrijwilliger, het ’taalmaatje’, kunnen vervangen, benadrukt Josje. Taal is immers vaak non-verbaal en het gaat Taal Thuis juist ook om de één-op-ééncontacten, om het sociale. Daarbij: niet iedereen die Nederlands oefent bij Taal Thuis kan vlot lezen en schrijven, wat wel nodig is om met PIM te werken. “Maar de mensen die dat wel kunnen, stellen heel ingewikkelde vragen. We zijn echt verrast hoe goed de antwoorden al zijn. Dit is echt een bijzondere innovatie.”
Maandag is het weer zo ver: dan beginnen de nieuwe hbo-studenten in van InHolland Alkmaar aan hun introductieweek. Dit jaar doen er zo’n 140 ‘nullen’ mee aan de InAlkmaarIntro. De Alkmaarse studentenvereniging Omnivas zorgt er vier dagen lang voor dat ze een geweldige start van hun opleiding krijgen. Het thema dit jaar is: ‘Terug naar je kindertijd’.
“We gaan er een feest van maken want A.S.V. Omnivas staat voor gezelligheid en plezier!”, vertelt Nienke Nooij, voorzitter van de vijfkoppige introcommissie 2023. “Na maandenlange voorbereiding – in december begonnen we al met z’n vijven aan de organisatie – gaat de InAlkmaarIntro 2023 bijna beginnen. Ik heb ontzettend veel zin om de eerstejaars studenten de leukste week van hun leven te geven. De commissie en studenten zijn enthousiast bezig geweest om deze introductieweek weer net zo geweldig te maken als de eerste keer dat wij zelf meededen.”
De InAkmaarIntro 2023 duurt van maandag tot en met donderdag. Een bont gezelschap van nieuwe studenten zal de hogeschool, de stad en elkaar leren kennen tijdens allerlei activiteiten. Ochtendgymnastiek, een kroegentocht en een vossenjacht in de binnenstad, barbecue, dispuutspelen, karaoke, speurtochten door de gebouwen en labs van de hogeschool en een eindfeest zijn de ingrediënten van de introductieweek. Tussendoor overnachten ze in legertenten op het schoolterrein.
“Wij zorgen er met zijn allen voor dat de nullen een ontzettend leuke week hebben vol met spellen, waterpret, een avontuur door de stad en de hogeschool en uiteraard gaan ze ook de Alkmaarse kroegen leren kennen”, vervolgt Nienke. “Met een vol programma zorgen wij ervoor dat ze alles kunnen halen uit die vier dagen en daarbij zo veel mogelijk medestudenten leren kennen. Met z’n allen op vossenjacht in het centrum van Alkmaar is altijd een succes. En vergeet de dispuutspelen niet. De ‘nullen’ maken kennis met de vijf disputen binnen de vereniging. Een dispuut is eigenlijk een vriendengroep binnen de studentenvereniging.”
Maandag 4 september start het studiejaar voor alle Alkmaarse studenten. Naast de introweek organiseren de vijftien Alkmaarse opleidingen ook nog diverse introductiebijeenkomsten en activiteiten als een barbecue en een werkweek op Terschelling.
Maandag 28 augustus begint een nieuwe fase van de herinrichting van de A.C. de Graafweg (N241). Van de ovale rotonde bij Langereis tot en met de kruising met de Pade wordt de weg verbreed en komt nieuw asfalt op. Het kruispunt in Opmeer blijft de eerste week nog wel open, speciaal voor Zomerpop. De herinrichting duurt volgens de planning tot en met 22 december.
Voor de derde keer wordt de N241 voor enige tijd afgesloten om groot werk te kunnen verrichten. De grote omleiding voor doorgaand verkeer en vrachtverkeer blijft gaan via de A7, N239 en N242. Voor bestemmingsverkeer is de omleiding in de eerste week aangepast, omdat de kruising met de Pade in Opmeer nog bereikbaar is. Tot 4 september wordt het bestemmingsverkeer van Hoogwoud omgeleid via de Langereis, Mienakker en de Koningspade, en de andere kant op via de Westerboekelweg. Vanaf 4 september rijdt dit bestemmingsverkeer van Opmeer om via Langereis, Mienakker, Herenweg of vanaf A7 naar de N241.
Wie oprecht kan genieten van de natuur in de duinen, die kan dat plezier misschien ook wel overbrengen op anderen. Staatsbosbeheer laat kinderen en volwassenen zien wat de natuur te bieden heeft en daar heeft de organisatie vrijwilligers voor nodig. En die hoeven écht niet alles te weten. “We zoeken mensen die uit liefde voor de natuur zelf verdieping willen zoeken.”
Bij het Buitencentrum Schoorlse Duinen van Staatsbosbeheer werken zo’n 95 enthousiaste vrijwilligers. Maar van boswachter Patricia van Lieshout mogen dat er ook wel 100 zijn, of nog meer. Daarom begint er op donderdag 31 augustus een vierdaagse cursus voor mensen die natuurgids willen worden. “We willen meer bereiken, met meer mensen”, legt ze uit aan Streekstad Centraal. “We hebben nu een heel gemêleerde groep. Ieder heeft zijn of haar eigen expertise, er komt heel veel ervaring samen.”
Wat al die vrijwilligers bindt is passie voor de natuur. “Je hoeft niet per se heel veel te weten, daar gaat het niet om”, benadrukt Van Lieshout. “Die feitjes, die leren wij je wel. Het gaat om de verbinding met de natuur. Om plezier hebben buiten.” Want het werk van natuurgidsen bestaat uit ‘allemaal feestjes’, in de woorden van Van Lieshout. De ervaringen in de machtige natuur van de Schoorlse Duinen zijn vaak magisch. “Dat is ook wat mensen zich herinneren, de ervaring. Hoe dat ene plantje heet, dat is dan minder belangrijk.” (tekst gaat door onder de foto)
Boswachter Patricia van Lieshout zoekt mensen met passie voor de natuur. (foto: Streekstad Centraal / Youri Hoeben)
Natuurlijk is die kennis er wel bij de vrijwilligers en ook de nieuwe vrijwilligers gaan een hoop bijleren, maar het cursusprogramma van tweemaal twee dagen focust ook op heel andere zaken. “Op dag één vragen we je: hoe heb je de natuur zelf beleefd? En hoe geef je dat door?” In de cursus is ook aandacht voor kunst in de natuur en voor de waarneming met álle zintuigen. Want dat is wat Van Lieshout en haar collega’s overbrengen op de bezoekers van het Buitencentrum en het duingebied.
“We beginnen vaak gewoon met een kwartier stil zijn”, vertelt Van Lieshout. Dat vragen de gidsen ook aan de talloze schoolkinderen die ze rondleiden. Vijftien minuten rust, vijftien minuten de geluiden van vogels, insecten, de wind. “Kinderen die terugkomen vragen daar ook echt naar. Naar die stilte. Dat is een heel belangrijk moment voor ze.”
Verschillende scholen uit de regio komen drie keer per jaar naar de duinen. Zo groeien kinderen echt op met de natuur in het gebied. “We werken bijvoorbeeld met basisschool de Teun de Jager en met Het Klimduin. Maar er komen ook scholieren uit Bergen en Alkmaar.” Kinderen zijn heel open, merkt Van Lieshout op: “Wat ik leuk vind is dat kinderen op een heel natuurlijke manier leren. We sporen volwassenen aan om dat ook te doen.” (tekst gaat door onder de foto)
Kinderen ervaren de natuur en leren zo heel veel bij. (foto: Patricia van Lieshout)
Het kenmerkt Van Lieshouts enthousiasme. Het liefst laat ze iederéén op een andere manier kijken naar de natuur. En meer dan kijken zelfs, want kijken, dat is nog niet: jezelf onderdompelen. Terwijl dat wel de bedoeling is: “In het gewone het mooie te zien, daar gaat het om”, zegt Van Lieshout. “De zonnestralen, de geuren van het bos. Hoe het in het bos windstil kan zijn terwijl het even verderop in de duinen stevig waait. Hoe de dieren daarop reageren…”
De training die de nieuwe vrijwilligers krijgen is ontwikkeld met Stichting NatuurWijs. “De volledige training is negen dagen, dan ben je NatuurWijzer. Wij doorlopen een verkort programma, zodat je alles leert wat je moet weten voor de Schoorlse Duinen. Daar leiden we de mensen voor op.” Veel aandacht is er voor processen in de natuur. “Alles is verbonden, dat is zo mooi.” (tekst gaat door onder de foto)
“Nee, ik weet ook niet alles, maar met wat ik wel weet maak ik mensen heel erg blij”, zegt de boswachter. (foto: Patricia van Lieshout)
Voor Staatsbosbeheer is vertellen over de natuur een belangrijke taak. “Wat Staatsbosbeheer doet bestaat uit beheren, beschermen, benutten”, legt Van Lieshout uit. “Maar in Schoorl hebben we geen productiebos, hier is het dus echt beschermen en behouden. We willen de natuurwaarden uitdragen.” Door veel verschillende activiteiten aan te bieden worden er ook inkomsten gegenereerd, die ten goede komen aan het bezoekerscentrum. Dat draait zonder subsidie.
De bossen en duinen in de Duinstreek hebben een grote recreatieve waarde. Mensen komen er sporten, mensen ontspannen er, mensen maken er trouwfoto’s. “Er kan veel, maar we zoeken wel naar een balans. Wat kan waar? Met de auto het duin in voor een fotoshoot, nee, dat gaan we dus niet doen. We willen juist die natuurwaarden overbrengen. De natuur biedt zoveel mogelijkheden.” (tekst gaat door onder de foto)
De activiteiten die Staatsbosbeheer organiseert zorgen ervoor dat het Buitencentrum open kan blijven. (foto: Patricia van Lieshout)
De eerste twee trainingen worden gehouden op donderdag 31 augustus en vrijdag 1 september. De vervolgtrainingen zijn donderdag 7 september en vrijdag 8 september. Wie zich op wil geven kan contact opnemen met Patricia van Lieshout via Team Vrijwillig of via de website van Staatsbosbeheer.
