Het gekrijs duurt tot diep in de nacht en begint ’s morgens vroeg rond 04:30 uur alweer: Alkmaarders worden horendol van de meeuwen naast hun slaapkamerraam. Zo ligt de 75-jarige Gre Ranzijn ziek in bed, maar krijgt ze geen rust. “Ik gebruik slaapmiddelen en oordoppen om een paar uurtjes slaap te krijgen”. Bestrijding is lastig, omdat de dieren beschermd zijn. Maar waarom eigenlijk?
“Alle vogels zijn beschermd”, zegt Harm Niesen van de Faunabescherming tegen mediapartner NH Nieuws. Niesen is een vogelexpert en liefhebber, ook van meeuwen. “En met mij heel veel andere mensen. Ze krijsen niet, maar zingen.”
Nou, daar is niet iedereen het mee eens. Alkmaar kampt al jaren met een meeuwenprobleem en inwoners klagen steen en been. De afgelopen vier jaar zijn er verschillende methodes toegepast om ze te bestrijden – of eigenlijk om nestbeheer te doen – maar dit jaar heeft de gemeente daar geen vergunning voor gekregen.
En dat zou best weleens de reden kunnen zijn dat meer Alkmaarders nu met de herrie en poep van de vogels zitten en soms zelfs worden aangevallen. “Ik word er helemaal gek van”, zegt een Alkmaarse die in de binnenstad woont. “Alsof ze naast mijn raam afspreken met de hele familie om een wedstrijd te doen wie het hardste kan krijsen.”
De reden dat de dieren de afgelopen decennia steeds vaker in de stad vertoeven, is omdat ze hier veilig zijn voor bijvoorbeeld vossen, maar voornamelijk omdat er eten is. Er hangen door Alkmaar wel posters met de mededeling dat je ze niet moet voeren, maar die worden massaal genegeerd.
En hoewel de gemeente al meerdere dingen heeft geprobeerd, zoals netten en vliegervogels op de daken zetten, zet dit volgens Niesen geen zoden aan de dijk. “Meeuwen hebben maar een klein stukje nodig om een nest te maken. En op die netten gaan ze gewoon broeden.”
Ook vlaggetjes op de daken helpen niet, net als het insmeren van de eieren met olie niet werkt, aldus Niesen. Hij denkt dat er helemaal geen oplossing is, behalve hun voedselbron weghalen. “Als ze niets te eten vinden, gaan ze weer weg.”
De man van de door meeuwen geteisterde Gre Ranzijn vindt het maar vervelend dat ze beschermd zijn. “Ze vallen hier zelfs mensen aan. Als ik die kant op loop, hou ik altijd mijn handen boven mijn hoofd. En voor de nog oudere mensen is dat gewoon levensgevaarlijk.”
Daarvoor heeft Niesen wel een tip: “Een aantal meeuwen specialiseert zich inderdaad in jagen op eten. Ze vallen alleen altijd aan van achteren. Dus als je een patatje hebt, ga dan met je rug tegen de muur staan. Dan laten ze je met rust.”
Maar dan de vraag die veel mensen toch bezighoudt: waarom zijn meeuwen eigenlijk beschermde dieren? “Alkmaarders denken, omdat ze overlast ervaren en er een paar zien, dat er veel meeuwen zijn, maar dat is niet zo. Het gaat al jaren heel erg slecht met de meeuw”, noemt Niesen als een van de belangrijkste redenen.
“En”, zegt hij, “aan een dier waarvan de populatie achteruit holt, mag je nou eenmaal niet komen. Dit geldt trouwens voor alle vogels in de Europese Unie. Maar met de meeuw gaat het echt best slecht.”
Zolang het bij overlast blijft en geen grote bedreiging vormt voor bijvoorbeeld de volksgezondheid, zal hier volgens hem ook helemaal niets aan gaan veranderen. En dus, zegt Niesen: “Wen maar aan het geluid van de meeuw in de stad.”
De komende maanden zal de overlast wel wat minder zijn, want het broedseizoen is dan voorbij en de jongen zijn uitgevlogen. Maar in april volgend jaar begint het gekrijs (of gezang) gewoon opnieuw.
De hoop van veel Alkmaarders is gevestigd op een onderzoek naar nestbeheer dat de gemeente Alkmaar doet, in samenwerking met andere gemeenten. Daarnaast wordt er ook gekeken naar gedoogzones van meeuwen, een plek waar de meeuwen zich vrij mogen bewegen, zodat ze geen overlast meer veroorzaken bij bijvoorbeeld woningen.
