Categorie: politiek

De ontwikkelingen in de affaire rond de verziekte verhoudingen in de Alkmaarse gemeenteraad volgen elkaar nu snel op. Het Noordhollands Dagblad reageerde donderdagmiddag op de persverklaring van Maarten Lankhorst waarin hij de aantijgingen van racisme ontkent met een screenshot van Whatsapp verkeer tussen Lankhorst en de journalist die het artikel met de aantijgingen schreef.

Omdat we Lankhorst met rust willen laten hebben we geen contact meer met hem opgenomen en in overleg met het Noordhollands Dagblad vallen we daarom terug op wat de krant daar over meld: “Telefonisch laat hij in tranen weten zijn nieuwe verklaring alleen maar te hebben geschreven omdat het hem allemaal veel te veel wordt, niet omdat het interview niet zou deugen. Hij wil dat de storm om hem heen stopt.”

Het komt over als het verhaal van iemand die onder zeer grote druk is komen te staan van diverse partijen. Als eerste waren er zijn ervaringen  in de gemeenteraad, die waarschijnlijk geen enkele veteraan met PTSS goed doen, daarna de druk van drie potentiële aangiftes van laster, en om het af te ronden de druk om de wel of niet geuite beschuldigingen publiekelijk in te trekken.

Het kan nog even duren, maar uiteindelijk zal de storm in de gemeenteraad wel gaan liggen en zal er weer binnen de lijnen gekleurd worden. De aangenomen moties voor een externe vertrouwenspersoon en een extern onderzoek naar de oorzaken van de slechte verhoudingen zullen daar aan bijdragen. Maar de sleutel daarvoor is in handen van de verschillende partijen in de raad die op dit moment vooral alert zijn op wie wat zegt in plaats van wat er wordt gezegd. En daar heeft geen enkele Alkmaarder baat bij.

Maandagavond leek het zowaar te lukken: een inhoudelijk debat, niet alleen over processen en procedures, maar ook over emotie. Tot tijdens de tweede termijn die laatste de overhand kreeg en zelfs een schorsing noodzakelijk bleek om de gemoederen weer te bedaren. Met een prominent ‘passieve rol’ voor het Noordhollands Dagblad (NHD), dat in de eerste termijn fors werd aangevallen door meerdere partijen om in de tweede termijn te worden verdedigd door fractievoorzitter Maaike Kardinaal van GroenLinks die de krant omschreef als “de vertegenwoordigers van de vrije pers die zich hier niet kunnen verdedigen.”

De reden dat het NHD maandagavond veelvuldig werd genoemd is de publicatie van een artikel waarin fractieassistent Maarten Lankhorst van de ChristenUnie vrij baan krijgt om zijn gevoelens te uiten over OPA, VVD en de Seniorenpartij. Lankhorst lijdt door zijn werk voor defensie aan PTSS en laat de krant weten dat zijn raadswerk emoties oproept die hij sinds zijn uitzending naar Afghanistan niet meer heeft gevoeld. Hij besloot daardoor naar eigen zeggen te stoppen met politiek. Diverse fractievoorziters sluiten daarna in het artikel aan om hún duit in het zakje te doen. OPA Raadslid Jan Hoekzema overweegt na de publicatie van beschuldigingen van racistisch gedrag om aangifte te doen, net als fractievoorzitter Victor Kloos en VVD fractievoorzitter John van der Rhee.

Hoekzema was vanwege vakantie niet aanwezig, maar Kloos en Van der Rhee lieten beiden weten niet af te zien van aangifte. “Dat kan ik niet”, legde Van der Rhee uit. “Door dit artikel wordt mijn naam gekoppeld aan rascistisch gedrag. Voor altijd. Als ik niets doe lijk ik me daar bij neer te leggen en dat is niet zo, ik heb dus geen andere keuze. Even leek ChristenUnie fractievoorzitter Ronald van Veen met een emotioneel betoog het tij te kunnen keren: “Doe dan aangifte tegen mij. Ik ben de fractievoorzitter en ik ben verantwoordelijk voor wat er in mijn fractie gebeurt. Ik draag hier dus de verantwoordelijkheid voor.”

Van der Rhee uitte daarna zijn waardering voor de poging van Van Veen, het goede gesprek dat er was geweest en de afstand die hij had genomen van de uitspraken van Lankhorst. Toch liet hij weten niet af te zien van aangifte omdat de uitspraken van Lankhorst “voor altijd online staan.” De reactie van Van Veen daarna was zeer geëmotioneerd en hij liet weten dat er vanuit OPA ook al eens denigrerende opmerkingen over zijn geloof waren gemaakt. Daarop stoof een boze Victor Kloos naar de interruptiemicrofoon om bewijzen van de aantijgingen te eisen. Een pauze bleek nodig om de gemoederen weer tot bedaren te brengen.

Vlak daarvoor had ook fractievoorzitter Kivilcim Pinar van de Partij voor de Dieren al bij Kloos en Van der Rhee aan aangedrongen om geen aangifte te doen omdat dat dat “een verkeerd signaal” zou afgeven. Volgens hem lag de sleutel van de crisis bij hen door af te zien van de aangifte en op hun initiatief het gesprek met Lankhorst aan te gaan. Van der Rhee liet daarop weten dat dat niets zou veranderen aan de gepubliceerde koppeling tussen zijn naam en de beschuldiging van racistisch gedrag. Pinar deed daarna herhaaldelijk hetzelfde verzoek aan Van der Rhee, waarna die weer ging zitten en burgemeester Schouten het ‘gesprek’ afkapte.

Maandagavond werd duidelijk hoe verschillend zaken door de fracties worden beleefd. Waar het bij een aantal fracties gaat om de subjectieve beleving en emotie, wees vooral Van der Rhee op de geconstateerde schending van de integriteitscode. Wanneer een raadslid zich binnen of buiten de raadszaal onheus bejegend voelt door een ander raadslid dient daar melding van gemaakt te worden en kan een gesprek worden opgestart. Dat is in dit geval niet gebeurd, er is voor gekozen de gevoelens via de krant naar buiten te brengen. En dat is een ernstige schending van de integriteitscode. Inhoudelijk leken veel fracties zich opvallend genoeg juist daar maar weinig druk om te maken.

De enige hoop die er gloort is dat beide ingediende moties vrijwel unaniem zijn aangenomen. Dat betekent dat er een extern vertrouwenspersoon komt en dat een extern onderzoek opgestart wordt naar naar de relaties binnen de raad en hoe deze verbeterd kunnen worden. Alleen Forum voor Democratie stemde tegen het onderzoek vanwege de (nog onbekende) kosten.

Het verzoek voor een extra, openbare raadsvergadering over de persoonlijke aantijgingen, beschuldigingen en steeds verder verslechterende sfeer in de Alkmaarse gemeenteraad werd al aangekondigd. Nu is het verzoek ook officieel ingediend. VVD fractievoorzitter John van der Rhee heeft  burgemeester Anja Schouten een brief gestuurd met het verzoek om een extra vergadering te organiseren. Dat verzoek is inmiddels ingewilligd. Diverse andere partijen wilden de kwestie graag bespreken bij het wekelijks overleg tussen de fractievoorzitters.

De vergadering zal plaatsvinden op maandag 29 augustus om 19:30 uur. Van der Rhee reageert met het verzoek voor de vergadering vooral op een artikel in het NHD waarin andere raadsleden de nodige beschuldigingen uiten, onder andere aan zijn adres. Raadslid voor OPA, Jan Hoekzema, liet eerder al weten juridische stappen te overwegen.

“Dit is niet hoe je dit aanvliegt. Als er zaken gebeuren die niet door de beugel kunnen of waar je je heel ongemakkelijk bij voelt zijn er twee opties. Je stapt dan naar de burgemeester en dan kan er een één op één gesprek of een onderzoek volgen. Of je reageert er op tijdens een raadvergadering zodat diegene over wie het gaat er rechtstreeks op kan reageren. De in de krant geciteerde raadsleden gaan voorbij aan de door ons als raad zelf in 2018 vastgestelde integriteitscode”, zo laat Van der Rhee Alkmaar Centraal  weten.

De relaties binnen de Alkmaarse raad dreigen een nieuw niveau te bereiken. In negatieve zin. Raadslid Jan Hoekzema van OPA heeft via Twitter laten weten dat de beschuldiging van racisme vanuit de Christenunie niet zonder gevolgen kan blijven. Hij doelt daarbij op een artikel in het NHD van afgelopen zaterdag. “Nu rest helaas niets anders dan aangifte”, twittert hij. Als het daadwerkelijk tot een aangifte komt is dat een hele nieuwe fase in de toch al beroerde verhoudingen binnen de Alkmaarse politiek.

Het laatste hoogtepunt is een artikel in het NHD waarbij alle ruimte beschikbaar bleek om vooral John van der Rhee, Viktor Kloos en Jan Hoekzema te beschuldigen van onheus gedrag. Opvallend daarbij is de scherpe persoonlijke toon richting de drie raadsleden. Opvallend omdat juist dat scherpe en persoonlijke volgens de ‘klagers’ een probleem zou zijn. Maar één van de opmerkingen in het artikel, een verwijzing naar racisme, is bij Jan Hoekzema in het verkeerde keelgat geschoten en dat krijgt mogelijk een staartje. Hij is van plan aangifte te doen van smaad of laster.

“Nogal schrijnend en ernstig ja, ik sta nu op het punt om op vakantie te gaan en dan kan ik de boosheid even laten zakken. Dan kan ik ook het mogelijke debat en de onderbouwing hierover even afwachten. Juridisch ga ik wel alvast informatie inwinnen”, zo laat Hoekzema Alkmaar Centraal weten. “Het is echt een spel dat gespeeld wordt en dat wordt inderdaad steeds persoonlijker”.

De sfeer was voor de verkiezingen bij vlagen al niet positief te noemen, maar sinds de uitslagenavond in maart rommelt het flink in de gemeenteraad. De uitslag bracht een aantal verrassingen met, zoals dat dan hoort, verliezers en winnaars. D66 bleek de winnaar waar het gaat om het uiteindelijke aantal stemmen en mocht gaan formeren. Al snel ontstond over het formatieproces onvrede bij partijen die vonden dat ze niet of niet voldoende gehoord werden.

Het plan van D66 om met OPA en VVD een voorlopig akkoord op hoofdlijnen te schrijven en daar coalitiepartners bij te zoeken werd niet gewaardeerd door de andere partijen. Via een motie werd D66 aan de kant geschoven, waarna GroenLinks, de indiener van de motie, de formatiemacht greep en een nieuw en langdurig formatieproces startte.

Toch werd het tijdens die tweede rond al snel duidelijk dat het deze keer D66, OPA en VVD waren die aan de zijlijn stonden. Iedereen buitelde over elkaar heen om te vertellen dat er toch echt niemand werd uitgesloten op basis van personen en emotie, maar dat inhoud leidend was. Toch gingen de debatten voornamelijk over het proces en niet over de inhoud. En werd kritiek over en weer steeds scherper.

Een poging van burgemeester Schouten om extra kwalificaties voor een motie als ‘bizar’ en ‘flauwekul’ uit de raadszaal te bannen strandde op verzet van vooral John van der Rhee en Viktor Kloos. Onlangs riep Van der Rhee op om de omgang met elkaar te bespreken in een openbare raadsvergadering en niet, zoals geopperd in een fractievoorzittersoverleg.

John van der Rhee, fractievoorzitter van de Alkmaarse VVD, wil een openbare raadsvergadering over de berichtgeving in de krant over de sfeer in de raad en persoonlijke aanvallen op raadsleden. Dat heeft hij de andere fractievoorzitters via een mail laten weten.

“Ik lees dat BAS dit klaarblijkelijk in een (niet openbaar uitgezonden) Presidium zou willen bespreken, maar -los van het feit dat dit bericht mij in ieder geval nog niet als collega bereikt heeft- dit betreft echt iedereen in de raad, en is bovendien via het NHD door Alkmaar heen verspreid. Dat raakt het algemeen belang nadrukkelijk”, zo is in de mail te lezen.

Van der Rhee wil het onderwerp daarom liever niet bespreken in het maandelijkse overleg van de fractievoorzitters. Dat overleg is weliswaar openbaar, maar wordt niet uitgezonden en eigenlijk alleen de besluiten worden vastgelegd. Nu de beschuldigingen van persoonlijke aanvallen via de krant naar buiten zijn gebracht, en daarmee op straat liggen, wil de fractievoorzitter van de VVD dat ook het vervolg openbaar wordt afgehandeld.

Hij vraagt daarom steun voor zijn verzoek om een “op basis van feiten goed, maar zakelijk debat met elkaar te voeren” over de manier waarop de Alkmaarse raad debatteert, met als slotzin: “En als daar onvoldoende steun voor is, is dat uiteraard ook een signaal.”

Ben Bijl van BAS heeft via de krant laten weten dat hij vindt dat het afgelopen moet zijn met ‘de scheldpartijen, de intimidaties en de machtspolitiek van met name Victor Kloos van OPA. Daarbij zou hij volgens de krant steun krijgen van een aantal andere fracties. Hij wil daarom de maandelijkse vergadering van alle fractievoorzitters gebruiken om het gedrag te bespreken van Kloos, van Jan Hoekzema (OPA) en van John van der Rhee (VVD). Het zou vooral Victor Kloos zijn die, zo vertelt Bijl de krant “raadsleden buiten de raadszaal uitmaakt voor van alles en intimiderend gedrag vertoont.” Hij krijgt daarbij steun van Maaike Kardinaal (GroenLinks) en Gosse Postma (CDA).

OPA heeft het coalitieprogramma nog eens doorgespit en stuitte toen op de plannen voor de Karperton. Die moet volgens de coalitie gesloopt worden en daar is OPA het mee eens, maar nergens staat dat er een nieuwe parkeergarage terug moet komen. Fractievoorzitter Victor Kloos ziet een verband met plan om onderzoek te laten doen naar een autovrije Kanaalkade. Hij vraagt het college van B&W om opheldering, omdat hij vreest voor de binnenstad.

Eerder werd een studie gepresenteerd met daarin drie nieuwe versies van de Karperton. In het coalitieprogramma staat echter alleen: “De Karperton wordt gesloopt, in samenhang met een goede afweging over het noodzakelijke aantal parkeerplaatsen in de binnenstad”. Ook staat erin dat de coalitie streeft naar minder verkeer in de binnenstad, betere benutting van de Schelphoekgarage en wellicht uitbreiding van de Singelgarage. Kloos krijgt het idee dat de coalitie geen nieuwe Karperton wil.

Die vrees wordt verder gevoed door het voornemen in het coalitieprogramma om onderzoek te laten doen naar de haalbaarheid van een groene fiets- en wandelboulevard op de Kanaalkade. Kloos herinnert zich nog dat coalitiepartners PvdA, GroenLinks en Leefbaar Alkmaar in 2013 tegen terugkeer van tweerichtingsverkeer op de Kanaalkade stemden.

“Een promenade kan – zo blijkt uit onderzoek uit het verleden – alleen gerealiseerd worden als de auto weg wordt gehaald”, aldus Kloos. “Ja en als je dat doet is de garage of de vervanging ervan niet meer bereikbaar. OPA vindt dit een onzalig plan. Allereerst is het boekenwijsheid: op plaatjes lijkt het allemaal wel mooi, maar omdat de zon daar bijna nooit schijnt zal het praktisch nooit een heel aantrekkelijke wandelpromenade worden. Daarbij komt dat voor flaneren ook de boulevard op Overstad ontwikkeld is en die ligt volop in de zon. En een veel belangrijker punt is dat deze route heel belangrijk is voor de economie van onze stad.”

Overigens staat in het Karperton-onderzoek een ondergrondse versie met een tunnel richting een in- en uitgang bij het Victoriepark. En zo’n groene boulevard kan natuurlijk ook beperkt blijven tot het deel tussen de Gedempte Nieuwesloot en de Paternosterstraat.

Fractievoorzitter Kloos weet niet wat nou allemaal de bedoeling is, maar daar wil hij graag achter komen.