Categorie: politiek

Deze week voert Pieter Kos zijn tweede set verkennende gesprekken voor een nieuwe Alkmaarse coalitie. Net als de andere raadsleden, moet CDA-fractieleider Gosse Postma de resultaten afwachten. Hij hoopt dat ze niet lang op zich laten wachten, laat hij Alkmaar Centraal weten: “Eind juni begint het zomerreces. Hopelijk is het dan klaar, want anders gaan we pas in september verder.” OPA, D66 en VVD houden zich voorlopig ‘afzijdig’ en laten het initiatief aan de partijen die D66 tijdens een tumultueuze extra raadsvergadering op de reservebank zetten.

Om daar in te stappen: Postma had niet verwacht dat het CDA na de verkenningsfase van D66 gepasseerd zou worden voor de eerste onderhandelingen. “Wij waren zeer verrast als constructieve middenpartij – belangrijk – en als een verbindende partij. Met kandidaat-wethouder Robert te Beest, die zichzelf inmiddels wel bewezen heeft. Die kan gewoon doorgaan waar hij was. Dat scheelt een half jaar inwerken. Dus wij vonden het jammer en ook eigenlijk onbegrijpelijk. Maar ja, keuzes worden gemaakt. En je hoort natuurlijk nooit waarom.”

D66 zei daar destijds over dat er van groot naar klein werd gewerkt: eerst de partijen met vijf en vier zetels, en dan de ‘drietjes’ zoals Leefbaar Alkmaar. “Maar de PvdA en wij hebben ook drie zetels en wij hadden meer stemmen dan Leefbaar Alkmaar. Dus het was een subjectieve mathematische benadering”, stelt Postma. Sowieso hecht hij weinig waarde aan de traditie om van groot naar klein werken. “Waarom niet drie kleintjes, een middelste en een grote? De basis moet zijn dat je niet op aantallen kijkt, maar naar de programma’s, passen de partijen bij elkaar, passen de mensen bij elkaar, is er onderling vertrouwen en hebben ze hebben ze samen een positieve houding?”

Wat betreft programma’s ziet de CDA-fractievoorzitter geen grote problemen. “We kunnen gewoon een coalitie vormen met 39 mensen, want we zijn het allemaal eens”, grapte hij al tijdens de raadsvergadering die D66 de regie kostte. “Maar blijkbaar waren er een aantal partijen die zich niet zo lekker bij elkaar voelden. Dan kun je beter stoppen en opnieuw beginnen.”, verklaart hij meteen zijn steun voor de GroenLinks motie die een einde maakte aan het formatietraject van D66.

Dat D66 juist doorzette door alvast met VVD, OPA en SPA aan een coalitieakkoord op hoofdlijnen te gaan werken, was voor het CDA extra motivatie om voor een nieuw formatieproces te stemmen: “Zo werkt het natuurlijk niet. Je doet een verkenning en vanuit die basis ga je een akkoord maken. Je gaat niet akkoord maken met drie of vier, en dan denken ‘nou ja prima, nou mag jij ook nog effe aanschuiven, heb jij ook nog een zinnetje’.”

Maar dat maakt toch niets uit als alle partijen hetzelfde willen? Gosse Postma lacht. “Ja maar dat is natuurlijk niet zo. Dat lijkt zo”. Er zal dus evengoed flink onderhandeld moeten worden?  “Er is geen ideale combinatie”. Maar dat hoeft geen struikelblokken op te leveren, vindt Postma. Hij spreekt dan ook liever van ‘bespreekpunten waar je samen uitkomt’. “Er zijn namelijk geen struikelblokken.”

Een opvallende uitspraak, omdat het CDA straks wellicht in een coalitie terechtkomt met partijen en standpunten waar de partij zich voorheen stevig tegen verzette. “Wij zijn positief gestemd”, zegt de CDA-fractievoorzitter desondanks. “Wij willen positief verder met de stad en bereid met iedereen samen te werken om tot een goed compromis te komen, want daar is behoefte aan”. Hij benadrukt nog  dat bijvoorbeeld huisvesting en duurzame bereikbaarheid belangrijk zijn voor het CDA. Onderwerpen die iedereen inderdaad belangrijk vindt, maar waar bijvoorbeeld GroenLinks toch een andere blik op werpt.

Postma vond het eerste gesprek met verkenner Pieter Kos in ieder geval  ‘prima’ gaan. Iets nieuws kwam er alleen niet uit. “Wij hebben gewoon het gesprek gevoerd zoals de eerste keer: positief. En niemand uitsluiten, we willen met iedereen samenwerken”, zegt hij strijdbaar. Deze week volgt de tweede verkenningsronde. Postma hoopt dat daarna snel een vervolg komt. “Het is belangrijk dat dit niet te lang duurt, want straks komt het zomerreces. Dan gaat alles stil liggen. En de uitdagingen zijn zó groot, maar er staat niks op de agenda van de commissie- en de raadsvergaderingen. Dat moet dus niet, we moeten gas geven.”

D66 Alkmaar heeft vrijdag een verkennend gesprek gehad met GroenLinks-verkenner Pieter Kos. Daarbij heeft de partij aangegeven “geraakt” te zijn door hoe de eerste formatiepoging via een motie is afgenomen en dat er weer wederzijds vertrouwen zal moeten groeien. Ook gaf D66 aan dat het een stap terug doet om de partijen die voor de motie stemden een coalitie te laten vormen.

D66 leidde de eerste formatiepoging als partij met de meeste kiezers. BAS wilde niet graag met VVD in een coalitie en GroenLinks en Leefbaar Alkmaar wilden geen coalitie zonder BAS. D66 besloot om tijdens het gesteggel alvast met VVD, OPA en SPA aan een coalitieakkoord te beginnen, maar dat viel slecht. De samenwerking werd gezien als een voorlopige coalitie. GroenLinks presenteerde met BAS, PvdA, LA en CDA een motie voor een nieuw formatieproces onder eigen hoede. PvdD, SP en de ChristenUnie sloten zich aan voor een totaal van 21 versus 17 stemmen.

OPA, VVD en SPA weigerden daarna  een verkenningsgesprek met verkenner Pieter Kos mee te doen. Met name omdat de gespreksverslagen van de eerste formatiepoging volgens hen volstonden. Bovendien achtte VVD deelname aan de coalitie niet waarschijnlijk en SPA gaf min of meer hetzelfde aan. D66 besloot dat wèl mee te doen, maar is nu naar de reservebank gewandeld.

“Ons past nu vooral bescheidenheid. Dat betekent dat wij in beginsel een stapje terug doen en de partijen die de moties hebben gesteund de ruimte geven om samen een coalitie te vormen”,  schreef D66-fractievoorzitter Simone Meijnen in een brief aan haar eigen partijleden, die te lezen is op sociale media.

De fractievoorzitter licht haar tekst tegenover Alkmaar Centraal toe: “Ja, laat GroenLinks en de rest van de 21 stemmen maar kijken hoe ze een coalitie kunnen maken. En als ze ons nodig hebben zal er eerst iets moeten gedaan worden aan het vertrouwen. Ik heb wel gelezen dat de verkenner een stadsbestuur zonder D66 ondenkbaar zou vinden en dat vinden wij eigenlijk ook, maar vooralsnog zien wij dat niet echt gebeuren. Maar laat ze daar eerst maar eens kijken.”

Meijnen is overigens erg te spreken over verkenner Pieter Kos: “Het was een heel prettig gesprek. Hij was vooral heel nieuwsgierig en volgens mij ook wel oordeelloos. Hij stelde allerlei vragen over hoe wij de afgelopen periode ervaren hebben. En ook over wat voor coalitie wij voor ons zagen. Toen heb ik gezegd ‘ja, daar bemoeien wij ons niet meer mee, dat is niet aan ons’.”

Verkenner Pieter Kos is deze week begonnen met de tweede poging om een nieuwe coalitie in de Alkmaarse gemeenteraad te formeren. OPA, VVD en de Seniorenpartij willen voor alsnog niet meewerken, maar verkiezingswinnaar D66 zal wél aanschuiven voor een eerste gesprek.

Nadat BAS aangaf niet graag met de VVD in zee te willen, en GroenLinks en Leefbaar Alkmaar niet zonder BAS verder wilden, besloten de voormalige verkenner Ria Oosterop en D66 om alvast aan een coalitieakkoord op hoofdlijnen te beginnen met de VVD, OPA en de Seniorenpartij. Dat viel vooral slecht bij BAS, GL en SPA. GroenLinks diende een motie in om een nieuw formatieproces te starten en kreeg de raad met 22 tegen 17 op de hand.

OPA was de eerste die verkenner Pieter Kos liet weten – in ieder geval voor nu – niet aan poging twee mee te werken. Fractievoorzitter Viktor Kloos gaf aan dat de verslagen voor zich spreken en dat andere partijen blijkbaar niet graag met zijn fractie willen samenwerken. Hij stelde voor eerst te praten met BAS, GroenLinks, PvdA, Leefbaar Alkmaar, CDA, PvdD, SP en CU.

SPA volgde en ook de VVD bedankte. De partijen vinden ook dat de verslagen voor zich spreken. Daarnaast verwacht VVD-fractievoorzitter John van der Rhee niet dat zijn partij kans maakt op een coalitieplekje. SPA-fractievoorzitter Arie Epskamp reageerde wat feller. Hij stelt de andere zeven partijen, net als voor aan de raadsvergadering, toch al weten wat ze willen.

D66-fractievoorzitter Simone Meijnen sprak na die vergadering van een ‘coup’ en een ‘mes in de rug’, maar is dus als enige van de vier gedupeerde fractieleiders bereid om een eerste gesprek aan te gaan met Kos. Meijnen realiseert zich dat er uiteindelijk toch samengewerkt moet worden en dat er dus toch weer vertrouwen moet worden opgebouwd. Mogelijk heeft bijgedragen dat GroenLinks het verkenningsproces volledig aan Pieter Kos overlaat.

Volgende week ligt de tweede verkenningsfase vanwege de vakantie even stil, maar daarna hoopt Kos binnen twee of drie weken te komen met conclusies en een advies. (foto: GroenLinks)

De VVD heeft na een korte stilte ook gereageerd op de uitnodiging van GroenLinks verkenner Pieter Kos. En daarmee laat opnieuw een partij weten grote moeite te hebben met gang van zaken. De VVD laat Kos weten dat de fractie er van uit gaat dat de verslagen van D66 verkenner Ria Oosterop, aangevuld met een brief, een eerste gesprek overbodig maken. In die brief laat de VVD bovendien weten er van uit te gaan dat er geen tweede uitnodiging volgt.

“Wij gaan er vanuit dat u aan deze mail en de openbare verslagen voorlopig voldoende heeft voor uw eerste informatieronde met betrekking tot de VVD, en dat de afspraak vervalt. Iets zegt ons namelijk dat, gegeven het gebeurde er geen serieuze volgende, formatie-uitnodiging zal komen”, zo is in die brief te lezen. Ook wordt er ingegaan op de moeite die BAS zou hebben met de VVD, niet qua politieke inhoud maar om andere redenen: “Daar vinden wij uiteraard wel wat van. De VVD heeft in het verleden samengewerkt met lokale partijen, linkse partijen, middenpartijen en rechtse partijen, hoe achterhaald die begrippen ook zijn. Nooit, ook nu niet, heeft de VVD welke partij dan ook uitgesloten. Dat kan ons inziens niet in een democratie.”

De partij laat in de brief verder weten dat het veel  waarde hecht aan gemaakte afspraken, omdat er anders geen vertrouwen kan zijn en er alternatieve formatie- en roddel en achterklap-circuits ontstaan waar mensen en de lokale politiek in het algemeen door beschadigd raken. “De afgelopen weken zijn daar een treurig voorbeeld van” meld de VVD. Wel positief is men over het feit dat er weer gesprekken plaatsvinden: “Gelukkig gaat de informatie nu weer in -helaas noodzakelijkerwijs zelfs afgedwongen- volle transparantie door, onze mooie gemeente moet immers bestuurd worden.”

Net als de Onafhankelijke Partij Alkmaar zal ook de Senioren Partij Alkmaar niet ingaan op de uitnodiging van de GroenLinks verkenner Pieter Kos. Ook de Senioren Partij verwijst naar de verslagen van de eerdere gesprekken gevoerd door D66 verkenner Ria Oosterop. “Die verslagen én werkwijze vonden wij uitstekend en daarom hadden wij geen enkel bezwaar in het kader van volledige openbaarheid en transparantie tegen het meteen openbaar maken van deze stukken. Kortheidshalve verwijzen wij dan ook naar deze stukken.”

Opnieuw wordt het mogelijke uitsluiten van samenwerking met de VVD aangehaald en wordt verwezen naar de raadsvergadering waarin de motie van GroenLinks een einde maakte de formatiepoging van D66: “Zie maar naar de nutteloze raadsvergadering; de zeven andere politieke partijen hadden al een standpunt ingenomen. De moties lagen voor de vergadering al klaar, dus een vergadering voor Piet Snot.” De complete brief is op de website van de partij te vinden.