Zo’n 150 demonstranten verzamelden zich donderdagavond bij het station van Alkmaar, net achter de roltrappen. Vreedzaam zou het zijn en tot vrede moest het ook oproepen, hun protest ‘Free Palestine’. Vooraf was de demonstratie niettemin zeer omstreden. Volgens de organisatie onterecht, er zou rekening worden gehouden met gevoeligheden. Maar de gewraakte leuze ‘from the river to the sea…’ was tóch te horen in Alkmaar. Iets dat burgemeester Anja Schouten afkeurt, zo laat zij donderdagavond weten.
Die leuze is in heel de wereld omstreden. De oproep om Palestina te bevrijden en wel van de rivier (de Jordaan) tot aan de Middellandse Zee, wordt opgevat als een oproep om Israël te vernietigen. Organisaties als Hamas en Hezbollah hebben zich ook nadrukkelijk aan deze tekst verbonden. In Duitsland is de leuze daarom verboden. Ook in eigen land beoordeelde een Kamermeerderheid de leuze recent nog als een geweldsoproep.
Desondanks is het scanderen van deze tekst tijdens de Alkmaarse demonstratie geen strafbaar feit, stelt burgemeester Schouten in haar raadsbericht. “Hoewel dit onder vrijheid van meningsuiting valt en niet strafrechtelijk kan worden vervolgd, keur ik het af dat deze leus gebruikt is. Een uitspraak die door veel Joodse mensen als bedreigend en kwetsend wordt ervaren past mijns inziens niet bij een respectvolle demonstratie.” De burgemeester onderschreef eerder deze week de lezing van haar Amsterdamse ambtgenote Femke Halsema, die stelde dat de leuze ‘alle onschuld kwijt’ was.
Tegelijk liet de burgemeester toen ook weten dat de organisatie, waarmee de gemeente in gesprek was, een vreedzame demonstratie beoogde. Demonstranten benadrukten donderdagavond dat ze afstand hielden van het Joods Namenmonument, dat ook op het Stationsplein staat. De organisatie zelf had vooraf al duidelijk gemaakt niemand te willen kwetsen. Reacties op sociale media laten zien dat dat wel is gebeurd: “Dus toch”, schrijft VVD-fractievoorzitter John van der Rhee, die dit nou juist had willen voorkomen, op Twitter/X. Daar reageert ook oud-burgemeester van Heiloo Hans Romeyn, die de situatie “beschamend” noemt.
Tijdens de demonstratie in Alkmaar werd ook, zoals aangekondigd, tot een staakt-het-vuren opgeroepen, de vreedzame bedoelingen indachtig. Omstanders beoordelen de protestactie in algemene zin ook als vreedzaam, rustig. Maar die ene leuze, ook terug te horen op videoregistraties, zal dat vreedzame karakter voor veel mensen toch wel overschaduwen. Burgemeester Schouten eindigt haar raadsbericht met een oproep: “Heb respect voor elkaars verdriet, boosheid, pijn en angst. Laten we ons als Alkmaarders niet uit elkaar laten drijven.”