Nog even en dan is het zover. Donderdag 6 juni gaan we naar de stembus voor de Europese verkiezingen. Voor de kiezers is het ‘eenvoudig’. Die lopen een stembureau binnen, kleuren een hokje rood, en klaar. Democratische plicht vervuld. Maar voor een aantal mensen in de regio begint het avontuur dan mogelijk pas echt. Zij hopen een zetel in Brussel te krijgen.
“Ja, ik denk wel dat het langzamerhand gaat leven, maar het heeft lang geduurd”, zegt Willemien Koning uit Oudkarspel. Volgens het Statenlid komt dat vooral door de formatie in Den Haag. “Maar mensen komen nu tot de ontdekking dat ze binnenkort moeten stemmen”, lacht ze. Koning maakt met een vierde plek bij de CDA-Europese Volkspartij de grootste kans. Ze zat jarenlang in de gemeenteraad van Langedijk en nu in de Provinciale Staten van Noord-Holland. “Ik hoop dat ik het wel ga redden.”
Uit onderzoek blijkt dat Nederlanders zich niet bepaald betrokken voelen bij de Europese politiek. Sterker nog: de Europese Parlementsverkiezingen hebben traditioneel gezien de laagste opkomst in Nederland. In 2019 ging slechts 42 procent naar de stembus. Zonde, vindt de Oudkarspelse. “Je kan wel denken dat de Europese politiek niet belangrijk is, maar bijvoorbeeld negentig procent van het agrarische beleid komt uit Brussel.” (tekst gaat verder onder de foto)
Volgens Jan van der Starre uit Heerhugowaard is het meer dan alleen de invloed op het beleid. “Ik ben een echte eurofiel”, benadrukt hij in gesprek met Streekstad Centraal. “Ik heb in mijn werk altijd veel profijt gehad van de Europese maatregelen. Denk alleen al aan het Verdrag van Schengen. Daardoor is vrij verkeer mogelijk gemaakt.”
Van der Starre staat achtste op de lijst van 50Plus. Zijn kansen zijn daarmee niet groot. “Maar laten we eerlijk zijn. Je weet nooit hoe de wereld in elkaar steekt. Als je een goede campagne hebt, kan je met voorkeursstemmen zomaar stijgen. Zeker als de opkomst lager is.” (tekst gaat verder onder de foto)
Zo’n dertig kilometer verderop is de werkplek van Niek Wijmenga te vinden. In het gemeentehuis van Beverwijk. Maar de CDA-wethouder woont al jaren in Heiloo. “Ik sta op plek vijftien. Het CDA heeft ongeveer de helft van de stemmen nodig, om mij een plek te geven”, vertelt hij over de telefoon. “Ik ben een heel optimistisch mens, maar de kans lijkt me niet groot.”
Het gesprek met Wijmenga komt al snel op de populariteit van de verkiezingen. Of eigenlijk: de impopulariteit. “Ik sta er vooral op, omdat ik het hele belangrijke verkiezingen vind. Ik denk dat het belang van een veilig, democratisch Europa vaak onderschat wordt. Als je alleen al kijkt naar hoeveel mensen vermoord worden bij burgemeestersverkiezingen in Mexico. We vinden het heel normaal en soms zelfs saai als er verkiezingen zijn. Maar het is een ongekende luxe.” (tekst gaat verder onder de foto)
Wie meer vertrouwen in de opkomst heeft is Kıvılcım Pınar. De Partij voor de Dieren-politicus ziet het zonnig in. “Ik woon in Alkmaar en hier hebben we tegelijk met de verkiezing ook een referendum over een vuurwerkverbod. Het is natuurlijk niet zeker, maar misschien kan de opkomst hoger zijn.”
Pınar staat op plek zeventien en heeft weinig illusies over zijn kansen. “Het idee is dat we vanuit ons eigen netwerk zoveel mogelijk stemmen binnenhalen voor de partij. Het is heel belangrijk voor ons om de donkergroene stem te laten klinken in het parlement. Veel wordt geregeld vanuit de EU en daar moet de Nederlandse wetgeving zich ook aanhouden.” (tekst gaat verder onder de foto)
Nog een paar dagen en dan is het zover. Een plek in Europa lonkt. De campagne is dan ook in volle gang. “Ik doe allemaal debatten, ben aan het flyeren en heb werkbezoeken”, benadrukt Willemien Koning. Als ze wordt gekozen betekend dat een functie als Europarlementariër. Zeker vier dagen per week is ze dan in Brussel. “Dan zal ik moeten stoppen als Statenlid in Noord-Holland. Het heeft grote gevolgen, want Europarlemtariër is geen bijbaan. Ik ben dan alleen nog in de weekenden thuis.”
Veel andere politici waarmee we spraken, hebben nog niet echt nagedacht over een toekomst in Brussel. “Mocht er een wonder gebeuren, dan ga ik erover denken”, vertelt Wijmenga. Van der Starre: “Het gaat om veel meer dan alleen de verkiezingen. Het gaat ook om het gevoel. We zijn Europa niet alleen en dat moet je koesteren. Tenslotte zijn we allemaal wereldburgers.”