Donderdag 4 mei wordt onder andere herdacht bij het voormalige Kamp Schoorl. ‘Voor hen begon hier een lijdensweg waarvan de meesten niet terugkeerden.’ Het is de tekst op het oorlogsmonument op de plek van het kamp, het vroegere internerings- en concentratiekamp. Hoewel er in het kamp zelf geen mensen zijn omgekomen, was het voor velen van hen ‘het voorportaal van de dood’. Duinstreek Centraal sprak er over met Bouwe van Dijk, lid van Comité Kamp Schoorl.
De landelijke dodenherdenking is niet de enige herdenking die er plaats vindt.”Kamp Schoorl heeft zijn eigen herdenking”, vertelt Van Dijk. “Het is belangrijk dat mensen gezamenlijk herdenken en op 4 mei is dat in Schoorl op de Algemene begraafplaats. Je moet zoiets niet versnipperen. Op 8 juni is de herdenking bij het monument van Kamp Schoorl. Het is de datum waarop de tweede groep Joodse jongemannen in het kamp arriveerden.”
Het was het voorportaal van de dood, de plek waar ruim 1900 mensen hebben vastgezeten en 1000 daarvan werden doorgevoerd naar hun sterfbed. Iets wat niet vergeten mag worden. En dat is dan ook de doelstelling van het comité. “We organiseren ieder jaar een herdenking, onderhouden het contact met scholen die het monument geadopteerd hebben en geven voorlichting over het kamp. Het is belangrijk dat de jeugd de geschiedenis kent en dat de 700 Joodse mannen die vanuit hier naar concentratiekamp Mauthausen zijn gestuurd, worden herinnerd”, zegt van Dijk.
In 1939 werd Kamp Schoorl gebouwd door het Nederlandse leger, maar na de capitulatie op 15 mei 1940 werd het overgenomen door de Duitsers. Het was het eerste gevangenenkamp dat de Duitsers in Nederland inrichtten. In eerste instantie diende het als interneringskamp voor vooral buitenlanders van landen waarmee Duitsland in oorlog was, maar na een aantal maanden kreeg het de functie van concentratiekamp. Op 23 februari 1941 werd de eerste groep gevangen Joodse mannen binnengebracht en op 12 juni de tweede groep, die na razzia’s werden opgepakt. Het kamp functioneerde acht maanden als concentratiekamp en was daarmee de voorloper van het grotere Kamp Amersfoort. Tot 26 oktober 1941 werd het kamp gebruikt als concentratiekamp, daarna waren nog tot aan het einde van de oorlog eenheden tot in het kamp gelegerd.
Een plek met een geschiedenis die nooit vergeten mag worden. Sinds 1991 staat er op de plaats van het voormalige concentratiekamp daarom een monument. Een initiatief van de Vriendenkring Mauthausen, de voorloper van het Comité Kamp Schoorl. Toch is hij morgen niet bij het monument. “Ik ga naar de Algemene begraafplaats, daar spreekt de burgemeester en vervolgens loop ik mee in de stille tocht naar het Oorlogsmonument in Zijpersluis waar ook bloemen worden gelegd.” Bij Kamp Schoorl is om 19:55 wel een korte herdenking.