Geen politiek gepraat, maar oprechte open gesprekken. In het gemeentehuis van Dijk en Waard staat donderdagavond niet het politieke debat centraal, maar de ervaringen en gevoelens van vrouwen. De foyer is voor één avond ingericht als ontmoetingsruimte, waar veiligheid en verbondenheid het onderwerp van gesprek zijn tijdens een speciale Ladies Only Night.
Bij binnenkomst krijgen de deelneemsters koffie en thee aangeboden. Ongeveer 25 vrouwen uit Dijk en Waard zijn op de uitnodiging ingegaan. Daarnaast zijn er ongeveer tien vrouwelijke medewerkers van de gemeente, handhaving en politie. Zelfs tussen de bodes van het gemeentehuis zitten deze avond geen mannen.
Al snel ontstaan er in kleine groepjes gesprekken, waarin vrouwen elkaar weten te vinden, maar ook politieagentes en vrouwelijke boa’s aanspreken om hun ervaringen te delen. De enige man in de ruimte, burgemeester Maarten Poorter, houdt zich grotendeels op de achtergrond. Hier en daar schuift hij bescheiden aan bij de gesprekken om te luisteren. (tekst gaat door onder de foto)
Na korte openingswoordjes door burgemeester Poorter en wethouder Esther Leibbrand neemt een deelneemster het woord om te vertellen waarom het thema haar persoonlijk zo raakt. Dat zorgt voor een ingetogen start van de avond, waarna de vrouwen zich verspreiden over drie tafels voor de rondetafelgesprekken.
Aanleiding van deze avond is de tragische gebeurtenis van Lisa uit Abcoude. Dat heeft het gesprek over veiligheid van vrouwen weer doen oplaaien, zo ook donderdagavond. Rond de tafels komen uiteenlopende verhalen naar voren: soms beladen en emotioneel, wanneer er moeilijke of ingrijpende ervaringen worden gedeeld. Tegelijkertijd hangt er een warme en open sfeer. Er wordt geluisterd, ruimte gegeven en steun geboden. (tekst gaat verder onder de foto)
Volgens wethouder Ester Leibbrand is dat precies de bedoeling van de avond. Volgens haar is de meerwaarde van een avond zonder mannen dat er veel herkenning is onder de vrouwen: “Met mannen erbij verlopen de gesprekken anders. Je moet dan meer uitleggen hoe bepaalde situaties aanvoelen en waarom je daarop reageert zoals je dat als meisje hebt geleerd. Nu hoef je dat niet eerst uit te leggen of toe te lichten en ontstaan er andere gesprekken, geen discussies.”
Na de tafelgesprekken komt de groep weer samen om de opbrengsten te delen en alvast vooruit te kijken. Hoe kan er verder gewerkt worden aan een veiliger gevoel in de gemeente? De Ladies Only Night maakt duidelijk dat er veel bereidheid is om samen stappen te zetten, en dat vrouwen het belangrijk vinden om gehoord te worden. (tekst gaat verder onder de foto)
“Het was een fijne, constructieve en reflectieve avond”, zo blikt wethouder Leibbrand de volgende ochtend terug. “Het gaf nieuwe inzichten. Vrouwen hebben het te lang vanzelfsprekend gevonden dat je je niet veilig voelt als je in het donker alleen fietst. Natuurlijk moeten we de openbare ruimte zo inrichten dat het bijdraagt aan een veilig gevoel. Maar tegelijk kunnen we niet elk paadje en elk park ’s avonds en ’s nachts volledig in het licht zetten. Het gaat grotendeels ook over beleving. Het gevoel van onveiligheid is er bij vrouwen in het donker altijd, maar dat moeten we uit het normale trekken. 99,9% van de tijd overkomt vrouwen niks wat dat gevoel rechtvaardigt.”
Als vrouwen wel iets overkomt, moet de meldingsbereidheid omhoog, zo werd Leibbrand woensdag duidelijk. “Veel ongewenst gedrag van mannen is niet normaal en mag gemeld worden. Veel vrouwen weten niet dat dat bij de politie via 0900-8844 kan. Ook de mogelijkheid om situaties te melden met de Fixi-app bleken tijdens de avond bij veel vrouwen onbekend. Daar moeten we iets mee.” (tekst gaat verder onder de foto)
Volgens Leibbrand moeten gemeente, politie en handhaving nu aan de slag om vrouwen meer veiligheid op straat te bieden, maar vrouwen hebben er zelf ook wat in te doen om dat gevoel van onveiligheid weg te nemen: “We zijn te lang passief geweest. Volgens mij voelden de vrouwen die de avond hebben bijgewoond, zich sterker na de gesprekken. De aanwezigen gingen met een strijdbaar gevoel naar huis, bewust van hun eigen rol en de wil om zaken te veranderen. Ook in hun eigen houding.”
Dat gold in ieder geval voor Ester Leibbrand zelf. Ze kan nog niets beloven op het gebied van maatregelen of oplossingen, maar dat het laatste woord hier nog niet over gezegd is, is duidelijk. De avond krijgt een vervolg, “en dan denk ik liever in weken dan in maanden”. De aanwezige vrouwen geven hun mailadres op en worden meegenomen tijdens de volgende stappen in het proces. Ze kunnen berichten in hun mailbox verwachten over het vervolg van de avond.
Het doel van de acties is volgens de wethouder in ieder geval niet dat vrouwen voortaan zelf geen maatregelen meer nemen om ’s avonds veiliger over straat te gaan. “Volgens mij is het een utopie te denken dat we het onveilige gevoel van vrouwen in het donker op straat helemaal kunnen wegnemen. Maar het is wel duidelijk geworden dat er bij iedereen meer moet gebeuren om de situatie te verbeteren: bij mannen, bij vrouwen, bij de instanties en in de openbare ruimte.”