De spreidingswet. De opvang van asielzoekers. Kortere routes naar een verhit debat zijn er bijna niet. Voor- en tegenstanders die niet naar elkaar luisteren, maar elkaar vooral de maat nemen. De Alkmaarse politiek struikelde er maar liefst twee keer over. En donderdagavond kwam ook het lelijkste in de lokale politiek weer bovendrijven. Ondanks eerdere beloften van beterschap.
Begin van dit jaar stuurde de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) samen met het COA een brief naar de Eerste Kamer met de oproep om de spreidingswet aan te nemen. En los van het voor of tegen die wet zijn, de VNG nam daarmee zelfstandig een politieke positie zonder daarbij de gemeenten te raadplegen. Het dagelijks bestuur (=college) van Alkmaar vond dat de VNG daarmee buiten het mandaat stapte. Dus schreef wethouder Christian Schouten namens het college een brief naar de VNG waarin hij duidelijk maakte dat Alkmaar afstand nam van de petitie.
Dat veroorzaakte prompt een reactie bij een deel van de oppositie. PvdA / GroenLinks, SP, ChristenUnie, Leefbaar Alkmaar en de Partij voor de Dieren klommen daarom in de pen en schreven VNG-voorzitter Sharon Dijksma een eigen brief. Daarin namen zij op hun beurt afstand van de brief van Schouten die afstand nam van de brief van de VNG.
Donderdagavond mocht er op de wethouder geschoten worden. Met als wapen een bij voorbaat kansloze motie van afkeuring en met een nogal onduidelijk politiek doel voor ogen. Want er komt zeker een AZC, de spreidingswet is aangenomen en de schouders van Alkmaar zullen deel van de last moeten dragen. Er viel dus niets te halen en binnen de gemeentewet is te lezen dat de wethouder niets verkeerds heeft gedaan door de brief te sturen.
Een belangrijke regel in de politieke arena is: ‘maak het niet persoonlijk’. Zo dicht mogelijk langs die grens werd er tijdens de vergadering gemanoeuvreerd door de oppositiepartijen. Er werd ongekend fel en bijna meer emotioneel dan politiek in opgetrokken. Tot er dan toch iemand uit de bocht vloog.
Het was GroenLinks fractievoorzitter Maaike Kardinaal die besloot de persoonlijke aanval te openen. Zij bestempelde fractievoorzitters John van der Rhee (VVD) en Victor Kloos (OPA) als ‘boze witte mannen’ die de wethouder voor hun karretje hadden gespannen. Ze werd prompt en terecht gecorrigeerd door burgemeester Anja Schouten.
Iemand die niet op de hoogte is van de situatie of het onderwerp zou donderdagavond zo maar gedacht kunnen hebben dat er heel wat op het spel stond. Dat de politieke uitkomst van het debat Alkmaar absolute voor- of tegenspoed zou brengen. Maar het bleek slechts te gaan om politieke frustratie.