Milieuregelgeving frustreert zelfs Ecodorp Bergen: ‘We leven zo duurzaam mogelijk en toch staat het milieu ons nu in de weg’

Twee personen staan bij een oranje graafmachine in een bosrijke omgeving; de graafmachine is bezig met het uitgraven van een gat naast een onverharde weg waar een bestelwagen geparkeerd staat.

Ecologische leefgemeenschap Ecodorp in Bergen heeft ambitieuze plannen. De komende vijf jaar moeten er zestien duurzame woningen bij komen. Maar net als in de rest van Nederland komt het plan maar moeilijk van de grond. Niet alleen zijn er uitdagingen met milieuregelgeving, ook maakte Defensie zich zorgen dat nieuwe bewoners geluidsoverlast zouden ervaren. Mede-initiatiefnemer Fred Jan Twigt blijft desondanks positief: “We hebben nu wat uitdagingen, maar die lossen we zoals altijd gezamenlijk op”.

Aan de zuidrand van Bergen bevindt zich het Ecodorp. Een gemeenschap die sinds de oprichting in 2013 – door onder andere Fred Jan Twigt en Jan Cuperus – streeft naar een duurzaam en zelfvoorzienend leven. Het dorp is gevestigd op het voormalige vliegveld Bergen, waar Duitse bommen aan het begin van de Tweede Wereldoorlog een deel van de Nederlandse luchtmacht uitschakelden.

Tijdens de Koude Oorlog werd het terrein gebruikt als mobilisatiecomplex en militaire opslagplaats, totdat Defensie het te koop zette. Stichting Ecodorp kocht het terrein voor nog geen 125.000 euro. (tekst loopt door onder de foto)

Een houten infobord met daarop een poster van Ecodorp Bergen staat in een open veld met gras en wilde bloemen, met bossen op de achtergrond onder een bewolkte lucht.
Wie dit bord passeert loopt het ecodorp binnen. Op de achtergrond het defensieterrein. (foto: Streekstad Centraal)

Maar die nabijheid van defensie is nu één van de knelpunten. Het ligt pal naast het oefenterrein van de Nationale Reserve, een onderdeel van Defensie. Die bezit zo’n drie hectare grond en vreest dat toekomstige bewoners hinder zullen ondervinden van militaire oefeningen. Als oplossing daarvoor wordt een geluidswal aangelegd langs de erfgrens met het Natres-terrein. Defensie ziet het als een structurele oplossing en is bereid daaraan mee te betalen. De wal wordt onderdeel van het aangepaste bestemmingsplan.

Ook is afgesproken dat het bouwvlak waar binnen de woningen worden gebouwd wordt verplaatst. Dat wil zeggen dat Ecodorp op grotere afstand van het Natres-terrein zal bouwen. “We hebben zo nu en dan wat uitdagingen, maar ook dit keer lossen we dat zoals altijd gezamenlijk op”, vertelt Twigt overtuigd aan Streekstad Centraal.

Een groene houten hut op een open veld met enkele mensen bezig in de nabijheid, omgeven door bomen en groene struiken onder een bewolkte hemel.
De huidige inwoners van Ecodorp Bergen krijgen – als het meezit – straks nieuwe buren. (foto: Streekstad Centraal)

Daarnaast – daar is ie weer – is de uitstoot van stikstof tijdens de bouwfase een complicerende factor. Uit berekeningen blijkt dat de neerslag van schadelijke stoffen in het nabijgelegen Natura 2000-gebied boven de toegestane norm uitkomt. Daardoor kan de vergunning voor de bouw van de duurzame woningen vooralsnog niet worden verleend. “We doen er alles aan om zo duurzaam mogelijk te leven en toch staat het milieu onze uitbreiding nu in de weg” , aldus Twigt.

Het Ecodorp wil uiteindelijk woongelegenheid bieden aan zo’n 60 mensen. Momenteel heeft Ecodorp zo’n 25 inwoners. In het ecodorp wonen overigens niet alleen Nederlanders, ook inwoners uit Finland, Duitsland en Tsjechië hebben er onderdak gevonden.

Toch kan niet zomaar iedereen in het Ecodorp wonen. “Alleen woningzoekenden die zich actief willen inzetten, die willen bijdragen aan het collectieve leven en zich kunnen vinden in de idealen van de stichting, komen in aanmerking. Geïnteresseerden kunnen kennismaken met de gemeenschap door deel te nemen aan meewerkdagen”, vertelt mede-initiatiefnemer Jan Cuperus.

Schuur in een bosrijke omgeving met een kleurrijk bord "BUK KLUB" boven de deur en een blauwe tekst op de muur. Voor de schuur staan een houten tafel met houtstapels eronder, een stoel en een hakblok met een bijl. Omringd door bomen en struiken.
Belangrijk binnen de zelfvoorzienendheid: de Bulk Club. Hier wordt onder meer voedsel opgeslagen. (foto: Streekstad Centraal)

Ondanks de uitdagingen zijn er ook positieve ontwikkelingen. Zo is het terrein grotendeels gesaneerd. Twaalf gebouwen zijn gesloopt en het toen nog aanwezige asbest is verwijderd. Daarnaast zijn er duurzame initiatieven gerealiseerd, zoals de plaatsing van honderd zonnepanelen en de aanleg van moestuinen voor eigen voedselvoorziening. Ook worden er jaarlijks festivals georganiseerd, zoals het ‘Vibe of the Earth’-festival.

De bewoners streven naar een zelfvoorzienende leefgemeenschap die zowel energie- als voedselonafhankelijk is. “De tuin is voor ons heel belangrijk. Het is een voedzame bron die ons energie geeft. We proberen zo veel mogelijk met de natuur mee te leven en daarbij tuinieren we op een biologische manier zonder gif of pesticiden”, vertelt Cuperus.

De komende periode is cruciaal voor de toekomst van het ecodorp. Samenwerking tussen gemeente, Defensie en Stichting Ecodorp is essentieel om de droom van duurzaam en harmonieus samenleven te verwezenlijken.