Natuurmonumenten vraagt raad Bergen om landschap te sparen bij zonneweides

Beste redactie van Duinstreek centraal,

Komende donderdag neemt de gemeenteraad van Bergen een besluit over de “regionale energiestrategie”.

Onderdeel hiervan zijn drie zoekgebieden voor zonnevelden: rondom alle kernen, en langs het Noordhollands Kanaal.

In de bijgesloten brief aan de leden van de gemeenteraad vragen wij om het zoekgebied rond de dorpen niet aan te wijzen. We vragen ook om het zoekgebied voor zonnevelden bij de kruising van de Kogendijk met de N9 van de kaart te halen. In dit gebied zijn nog eeuwenoude weilanden aanwezig, welke nooit zijn geëgaliseerd. Meer naar het noorden is eventueel op sommige locaties wel ruimte voor zonnevelden. Wij vragen wel om eerst te kijken waar ruimte is voor zonnepanelen, en pas daarna te besluiten op hoeveel hectare er zonnevelden mogen worden aangelegd. En dus niet andersom: eerst een “opgave” in hectares vaststellen, en dan de locaties te zoeken.

Samengevat vragen we de gemeenteraad om geen zoekgebieden rond de dorpen aan te wijzen, en voorzichtig te zijn met de ruimte naast de N9. Het mooie landschap, het uitzicht op de duinen, en de aanwezigheid van eeuwenoude sloten en weilanden staan hier centraal. Zonnevelden mogen in dit gebied alleen ontwikkeld worden als ze geen bedreiging vormen voor deze waarden.

Wellicht wilt u aan de hand van de bijgesloten brief een nieuwsbericht schrijven ?

De kaart met de zoeklocaties staat hier:
https://energieregionhn.nl/res-nhn-deelregio-regio-alkmaar
Met vriendelijke groet,

Martijn de Jong
wijst op de eeuwenoude weilanden
Afgelopen donderdag is door onze organisaties tijdens de Algemene Raadscommissie
aandacht gevraagd voor de Regionale Energiestrategie. Ter informatie sturen wij u
hierbij de tekst van onze mondelinge reactie toe.
Tijdens de avond is gevraagd om zoekgebied 29 nu niet, en zoekgebied 3 niet, vast te
stellen. In zoekgebied 2 is naar onze opvatting wel enige ruimte om de plaatsing van
zonnevelden verder te onderzoeken. Het lijkt ons echter niet mogelijk om de helft tot
een kwart van dit gebied voor zonnepanelen te gebruiken, zonder dat er schade
ontstaat aan natuur en landschap.
Wij willen voorstellen om eerst te bepalen welke percelen geschikt zijn, en pas daarna
vast te stellen hoe groot het bod van de gemeente Bergen kan zijn. In Waterland is
vorige week door de Raad besloten om een dergelijke werkwijze toe te passen: pas na
een zorgvuldig proces wordt besloten of het zoekgebied naast de dijk naar Marken ook
daadwerkelijk kan worden gebruikt. Tot die tijd staat de bijdrage van dit gebied aan
het bod op “nul”.
Onze organisaties willen u dan ook vragen om naast participatie en draagvlak, ook
natuur, landschap en cultuurhistorie randvoorwaardelijk te maken voor de invulling
van zoekgebied 2. Of, in andere woorden: eerst uitzoeken wat mogelijk en gewenst is,
en dan pas bepalen hoeveel hectare zonneveld er kan worden gerealiseerd. Waarbij
het antwoord ook “nul” kan zijn.
Wellicht is het mogelijk om bovenstaande randvoorwaarden in een vorm van een
amendement toe te voegen aan de RES 1.0.
Met vriendelijke groet,
Willem Hellevoort Ernest Briët
Provinciaal ambassadeur Directeur
Vereniging Natuurmonumenten Landschap Noord-Holland
Voor meer informatie kunt u cont\

Inspreektekst Natuurmonumenten en Landschap Noord-Holland,
vergadering Algemene Raadscommissie, 3 juni 2021
Geachte leden van de gemeenteraad,
Binnenkort neemt u een besluit over de Regionale Energiestrategie Noord-Holland
Noord (RES 1.0).
In de concept-versie van de RES waren zoekgebieden voor windturbines en
zonnevelden ingetekend in waardevolle landschappen zoals de Hondsbossche
zeewering.
Gelukkig zijn – mede door uw inzet – deze zoekgebieden niet opgenomen in de
definitieve versie van de RES. Ook een groot aantal gevoelige locaties in andere
gemeenten zijn uiteindelijk van de kaart gehaald. Onze organisaties kunnen dan ook
op hoofdlijnen instemmen met de versie zoals deze nu voor u ligt.
Wel vinden we het jammer dat de duidelijke steun van bewoners in de regio Alkmaar
voor windturbines in het noordelijk deel van de Schermer niet is omgezet in een
zoekgebied. Er is in de regio nu vooral gekozen voor aanleg van zonnevelden. De
opbrengst van zonnepanelen is relatief laag, waardoor er veel ruimte nodig is. Indien
er was gekozen voor concentratie van windturbines rondom het hoogspanningsstation
in Oterleek, was het mogelijk geweest om dezelfde productie op een veel kleiner
oppervlakte te realiseren.
In de gemeente Bergen zijn er uiteindelijk drie zoekgebieden aangewezen. Onze
organisaties willen u vragen om zoekgebied 29 nu niet, gebied 3 niet, en gebied 2
liever niet aan te wijzen.
Grote zorgen over zoekgebied 29
Zoals eerder aangegeven, vrezen we dat het zoekgebied 29 “zonneweides rondom de
kernen” voor aanzienlijke schade aan het landschap gaat zorgen. Alle kernen in uw
gemeente liggen in de binnenduinrand. Zoals uit het concept van uw omgevingsvisie
blijkt, is juist de afwisseling van bebouwing met tussenliggende open weilanden erg
waardevol.
De schaarse ruimte tussen de kernen staat al onder druk door het omzetten van
campings in bungalowparken. Door een generiek zoekgebied rondom de kernen aan te
wijzen, worden de overgebleven doorzichten vanuit duin richting polder waarschijnlijk
het doel van projectontwikkelaars, welke zonneparken willen gaan ontwikkelen.
Als grondeigenaar is de meerwaarde van het omzetten van een agrarisch perceel naar
zonneveld zo hoog, dat in de praktijk de ruimtelijke ordening bepaalt waar projecten
mogen doorgaan. Of, in andere woorden: als er een generiek zoekgebied rond de
dorpen wordt aangewezen, komen er waarschijnlijk binnen korte tijd veel aanvragen
binnen voor zonnevelden. Bij afwezigheid van duidelijke gemeentelijke beleidsregels is
het vervolgens juridisch moeilijk om aanvragen in ongewenste locaties af te wijzen.
De ervaring in bijvoorbeeld de Flevopolder leert dat gemeenten bij nader inzien spijt
hebben van de aanwijzing van grote globale zoekgebieden, en liever van te voren
gebieden hadden uitgesloten. Wij willen u dan ook vragen om het zoekgebied 29 nu
niet aan te wijzen, en deze pas later concreet uit te werken.
Kijk goed naar cultuurhistorie en openheid in zoekgebieden bij kanaal
Indien uw gemeenteraad van mening is dat opwek van duurzame energie niet op
regionaal of provinciaal niveau dient te worden gecoördineerd, waarbij opwek in
bijvoorbeeld de Schermer voor de hand ligt, is het zoekgebied langs het Noord-
Hollands Kanaal in uw gemeente waarschijnlijk de minst schadelijke locatie.
De twee zoekgebieden vallen landschappelijk uiteen in drie delen. In het zuidelijk deel
(de Zuiderrekerpolder) is nog sprake van eeuwenoude sloten, en cultuurhistorisch
belangrijke weilanden. De percelen zijn kleinschalig, en “hobbelig”. De oude strandwal
is nog zichtbaar, net als kreken. Dergelijke oude weilanden,waar geen egalisatie heeft
plaatsgevonden, worden steeds zeldzamer. Plaatsing van zonnepanelen zorgt er voor
dat er alsnog egalisatie zal plaatsvinden. Het gebied grenst aan het nog te
ontwikkelen natuurgebied “Zuurvenspolder”. Er is bovendien sprake van fraaie
uitzichten vanuit Koedijk, en de N9, richting de duinen. Om al deze redenen vinden wij
zoekgebied 3 niet geschikt voor de plaatsing van zonnevelden.
Verder naar het noorden is de landbouw intensiever. In dit gedeelte zou plaatsing van
zonnevelden kunnen worden gecombineerd met ontwikkeling van bloemrijke
graslanden. Direct ten zuiden van Schoorldam, in de Aagtdorperpolder, is sprake van
een meer besloten landschap. Behoud van zichtlijnen is hier minder van belang. Hier
kan wellicht een combinatie van landbouw, energieproductie en recreatie worden
ontwikkeld: het gaat hier vooral om het vinden van meerwaarde.
Samengevat zijn onze organisaties tevreden met het besluit om geen windturbines in
waardevolle landschappen te plaatsen, maar maken we ons grote zorgen over het
generieke zoekgebied rond de kernen.
Indien uw raad van mening is dat Bergen ook een bijdrage moet leveren aan de RES,
is het gebied direct ten oosten van het Noord-Hollands Kanaal waarschijnlijk de minst
schadelijke locatie. We willen vragen om rekening te houden met de doorzichten naar
de duinen, en geen zonnevelden te plaatsen op oude, niet-geegaliseerde graslanden.