Het tweedaagse Noord-Hollands Bierfestival is neergestreken in Alkmaar. Het is alweer de zestiende editie, en de derde die in HAL25 wordt gehouden. Met 23 bierbrouwerijen die elk diverse soorten bier aanbieden. De trend neigt naar lichtere bieren en dat komt mooi uit met het zomerse weer, maar er is nog veel meer om te proeven, voor wie toch ook wat anders zoekt.
In 2005 begon het festival in J.C. Buk Buk te Heiloo. De Noord-Hollandse afdeling van Pint, de vereniging voor bierliefhebbers, bestond tien jaar en wilde de bierbrouwers in de provincie en hun bieren op de kaart zetten. Later verhuisde het festival via Dansschool Verbiest in Alkmaar, wijkcentrum Mare Nostrum en de Grote Kerk naar HAL25. De Grote Kerk was een prachtige locatie, maar verloor interesse in het bierfestival.
Terwijl de bierliefhebbers binnendruppelen spreekt Alkmaar Centraal met mede-organisator Ruud Gons. Met tegenwoordig zo’n 136 brouwerijen in de provincie is het voor hem geen probleem om er genoeg aan te trekken. “Het is gigantisch groot geworden nu. In de jaren 80 had je eigenlijk alleen maar pilsbrouwers in Nederland. Als het dan herfst was was er herfstbock en dat was dan het speciaalbier, of er kwam er eentje aan met een oud bruin. Eind jaren 90 kwam daar verandering in. Er waren wat brouwers, waaronder ‘t IJ uit Amsterdam, die kwamen in een keer aan met triples en blond.” Daarna werd de markt snel breder. “Ik denk dat we nu wel redelijk verzadigd zijn.”
En dat terwijl de stap van hobby naar serieus brouwen nog niet zo eenvoudig is. Zeker nu de grondstoffen en de import daarvan een stuk duurder zijn geworden. Zo zijn er volgens Ruud vrijwel geen hopboeren in het land, de hop komt vaak uit de VS of Duitsland, en heerst er graanschaarste. Oekraïne is normaal de Europese graanschuur. Zelf wil hij hooguit als hobby brouwen. “Je moet héél veel produceren, héél veel verkopen, om er winst uit krijgen. Hobbymatig, dan is het leuk. Ik denk ook dat het voor heel veel brouwers hier een ding erbij is.”
Dat is in ieder geval wel zo voor de vier mannen van de Alkmaarse brouwerij Astronaut. “Het begon met ja, laten we zelf eens bier maken”, blikt Sjaak Jong vijf jaar terug in het verleden. “En we misten ook wel wat op de markt, zoals een goed gemberbier. Mijn broer Kees en ik gingen de eerste keer bier brouwen en toen hadden we er heel veel gember bij gegooid. We deden maar wat. De eerste batch was niet zo heel best”, zegt Sjaak lachend over hun sinaasappel-gember witbier. Jasper die al met zijn broer bier brouwde kwam erbij, “die is beter met recepten maken”, en ook Bart. Het begon allemaal in de bijkeuken en de tuin.
En toen vonden ze de gouden formule. Letterlijk, want hun Gingerbitch (natuurlijk met gember) viel in de prijzen. “En sindsdien hebben we er één bier per jaar bij gekregen”, vervolgt Sjaak. Eentje heeft een jeneversmaak, want ja naast elkaar is het erg lekker dus waarom niet eens mixen. Inmiddels huren ze allang ketels voor de productie, maar het creatieve proces gebeurt nog altijd thuis. Hun nieuwste brouwsel heet Helios Weizen. “Perfect voor de zomer.”
De tweede Alkmaarse brouwerij Blitz staat vlakbij, maar Dampegheest uit Limmen hoort er eigenlijk ook wel bij. Die brouwt namelijk het Alkmaars Blondje, vernoemd naar Victorientje. Dampegheest doet al sinds de Buk Buk-tijd mee aan het bierfestival. “Je moet je toch presenteren als Noord-Hollandse brouwerij, dus kan je het niet maken om niet aanwezig te zijn”, vindt eigenaar Kees Koot. “En het is ook best wel leuk. Vooral hier in de omgeving, je komt heel veel bekenden tegen. Het is altijd heel gezellig.” Wel mist hij de Grote Kerk als locatie, en door de warmte zitten veel bezoekers buiten.
Kees vindt het wel mooi dat lokaal brouwen zo’n vlucht heeft genomen, maar lastiger om speciaalbieren te verkopen is het nu wel. “We vissen allemaal in dezelfde vijver.” Ondanks dat, en de gestegen kosten, boert hij goed. Ooit begonnen als hobbyist, is hij nu fulltime brouwer met zijn oudste zoon in dienst en sinds twee weken een eigen tank van 5.000 liter, speciaal voor het Alkmaars Blondje.
“Twee jaar geleden hebben we er goud mee gewonnen op de Dutch Beer Challenge. Daarvoor liep het al goed, maar sindsdien is het een rage, gekkenhuis. Daarom breiden we ook uit”, zegt Kees. Hij had al veel plezier in zijn werk, maar het bemachtigen van zijn tank is voor hem duidelijk een hoogtepuntje. Met veel plezier vertelt hij met veel plezier over de veiling en hoe het 4 meter hoge gevaarte vanuit de failliete brouwerij in Apeldoorn naar Limmen kwam. “Harstikke leuk.”
Wie het Alkmaars Blondje, de Gingerbitch, de vele andere bieren en de gezelligheid van het bierfestival wil proeven kan vandaag nog tot 22:00 uur terecht. Meer info op nhbf.nl. (foto: Marco Schilpp)