“Nu officieel dan”: alsnog erkenning voor eerste vrouwelijke scheidsrechters

Drie oudere volwassenen staan samen buiten tegen een leuning, onder een heldere blauwe lucht.

Het is een uniek Alkmaars verhaal, dat van de allereerste vrouwelijke scheidsrechters in het voetbal – wereldwijd. Een verhaal dat nu verteld wordt in een boek, ‘De vrouwen van ’61’. Het verhaal ook van een misstand, die vrijdag werd rechtgezet in de kantine van Alcmaria Victrix. “Een ode aan ongehoorzaamheid.”

Sporthistoricus Jurryt van de Vooren beet zich vast in deze Alkmaarse geschiedenis. Want wat een klein verhaal lijkt – drie Noord-Hollandse vrouwen die in het diepste geheim de opleiding volgen tot scheidsrechter en in 1961 een wedstrijd fluiten – is in wezen een verhaal van emancipatie, van durf en van échte verandering. Een voetbalrevolutie.

Dat er nu zo’n vijftig vrouwelijke scheidsrechters actief zijn bij de KNVB, dat heeft de bond toch maar te danken aan die Alkmaarse ongehoorzaamheid. Iets wat Michael ter Riet, hoofd arbitrage bij de bond, vrijdag ook erkende: “Dit is allemaal door ú in gang gezet.” (tekst gaat door onder de afbeelding)

Drie vrouwen in uniformen met een voetbal, buiten gefotografeerd in zwart-wit.
De vrouwen van ’61 (foto: Regionaal Archief)

Zoveel lof had de KNVB er in 1961 anders niet voor. “De verhoudingen tussen Alkmaar en Den Haag werden zeer snel zeer slecht”, verhaalde Van der Vooren bij de boekpresentatie in de warme Alkmaarse kantine. Met ‘Den Haag’ is hier de KNVB bedoeld, die daar toen nog z’n hoofdkantoor had. Vrouwelijke scheidsrechters, dat kon toch eigenlijk niet, vond men daar toen.

Maar er was gewoon een enorm tekort aan scheidsrechters, oordeelde Alkmaarder Teun Bakker. Hij benaderde Ineke Boom, Nel Rentenaar en Klaziena Laan en zo werden zij de allereerste drie. Over hun geschiedenis en die van hun opvolgers gaat ‘De vrouwen van ’61’, het boek waarvoor Van de Vooren naar Alkmaar was gekomen.

Ook Nel Rentenaar en Ineke Boom waren aanwezig bij de presentatie, net als de familie van de vorig jaar overleden Klaziena Laan.(tekst gaat door onder de afbeelding)

Twee kledingstukken, een zwarte mouwloze top met V-hals en embleem, en een bijpassende zwarte korte broek op een houten achtergrond.
Het bewaarde tenue van Klaziena Laan (foto: Regionaal Archief)

Laan hield het fluiten nadien het langst vol, zij ontving zelfs nog een diploma. De tijden wáren veranderd. Maar zo’n diploma, Rentenaar en Boom hadden er nooit één gekregen, bekenden ze vrijdag in de volle sportkantine van Alcmaria Victrix. “Eigenlijk zijn we nog steeds illegaal.”

Dat moest maar eens afgelopen zijn. De KNVB had Michael ter Riet niet met lege handen naar Alkmaar gestuurd. “Nu is het dan officieel”, sprak hij, terwijl hij Rentenaar en Boom beide een diploma in de handen drukte. En daarmee werd nóg eens sportgeschiedenis geschreven in Alkmaar.