Alkmaarse raadsleden reageren fel op de ongegrondheid van de asielaanwijzingen uit Den Haag, die ervoor zorgen dat een aantal gemeenten verplicht asielzoekers moet opvangen. “Het is paniekvoetbal, gebaseerd op juridisch drijfzand”, vindt John van der Rhee, fractievoorzitter van de VVD. Alkmaar had nog niet zo’n aanwijzing, maar kreeg wel te horen dat ze wel het voormalig belastingkantoor gereed moest maken ‘voor wanneer dit nodig is’.
Burgemeester Anja Schouten kondigde toen aan uit te zoeken of Alkmaar zich juridisch kon verweren tegen een aanwijzing. Maandag heeft voormalig staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Ankie Broekers-Knol bekendgemaakt dat een juridische basis inderdaad ontbreekt. “Het betreft geen aanwijzing in juridische zin en de brieven hebben dan ook geen publiekrechtelijk rechtsgevolg.” John van der Rhee, fractievoorzitter van de VVD, noemt het ‘powerplay op oneigenlijke gronden’. “Het is paniekvoetbal, gebaseerd op juridisch drijfzand”, aldus de politicus tegen mediapartner NH Nieuws. “Zo’n onwettige beslissing breekt het vertrouwen in de landelijke overheid.” Van der Rhee is blij dat de mogelijke aanwijzing voor nu van tafel is. “Hiermee blijft de lokale democratie overeind.”
Volgens David Rubio Borrajo, fractievoorzitter van de Partij voor de Arbeid, was vanaf het eerste moment duidelijk dat de beslissing in chaos was genomen. “In paniek is iets bedacht dat juridisch helemaal niet kon worden uitgevoerd. Een falend landelijk beleid is toen over de schutting van gemeenten gegooid en het gaat over de hoofden van de vluchtelingen heen.” Toen werd aangekondigd dat Alkmaar het voormalig belastingkantoor gereed moest maken, was een meerderheid van de raad hier verbolgen over. De partijen vonden dat de lokale democratie buitenspel werd gezet. Het is nog niet bekend wat er nu met het voormalig belastingkantoor gebeurt, dat door het Centraal Orgaan opvang van Asielzoekers (COA) zou worden klaargemaakt voor een eventuele aanwijzing.
Vanwege een toestroom van asielzoekers, onder meer uit Afghanistan, waren er in december zeker tweeduizend extra opvangplekken nodig. Volgens Broekers-Knol lukte het niet om in gemeenten genoeg locaties te vinden op vrijwillige basis, meldt mediapartner NOS. Broekers-Knol: “Daarmee ontstond het onaanvaardbare risico dat de Nederlandse staat asielzoekers niet langer menswaardige opvangvoorzieningen kon bieden”, meldt NOS. Broekers-Knol omschrijft haar beslissing nu als ‘dringend bestuurlijk verzoek’. Dat was ‘niet een middel waartoe het kabinet lichtvaardig is overgegaan’.