Het historische dieselgemaal langs de Vondelstraat in Alkmaar heeft zaterdag meegeholpen in de strijd tegen het water. De meer dan 100 jaar oude machine heeft een uur of vijf gedraaid. Het dieselgemaal wordt om de week voor een aantal uren aangezet om goed te blijven werken, en wordt gebruikt in het onderwijs, maar het kwam door alle regenval nu echt goed van pas. Het oudste gemaal van zijn soort heeft zo’n 12 miljoen liter water uit de Achtermeer gepompt.
heeft zijn steentje bijgedragen aan het wegpompen van het water uit de polder Overdie. De machine verwerkte zaterdag 12 miljoen liter water.
„Hij loopt nog als een zonnetje”, zegt André Bakker van Stichting Adapt, die ’Dieselgemaal J. Leegwater’ aan de Cort van der Lindenkade beheert. „We hebben een capaciteit van 33 kuub, dat is 33.000 liter water per minuut. Het elektrische gemaal dat ernaast staat en sinds 1988 in bedrijf is, kan 28 kuub per minuut pompen. Dus als we allebei draaien, verdubbelt de capaciteit.”
Het gemaal begon ’s ochtends voor tien uur te draaien en stopte om een uur of drie. Toen was de diesel op. „We hadden hem nog wel kunnen bijtanken, maar we vonden het mooi geweest.”
Het gemaal draait met behulp van vrijwilligers elke tweede zaterdag van de maand een paar uurtjes, om het in bedrijf te houden. „Als hij stil staat, roest hij weg”, zegt Bakker. „Rust roest. Nu is alles weer goed gesmeerd.”
Het dieselgemaal uit 1913 heeft ook nog een maatschappelijke functie. „Aan de overkant van de weg zit een vmbo-school. Alle leerlingen die daar techniek studeren, komen een keer in hun schoolcarrière bij ons langs om te kijken hoe zo’n centrifugaalpomp en de motor werken. Wat doet zo’n cilinder? Bij auto’s kan je wel onder de motorkap kijken, maar dan zie je niets bewegen. Bij ons wel. En de leerlingen leren toch het best als je ze het kunt laten zien.”
Het dieselgemaal hield tussen 1913 en 1988 het waterpeil op orde van de polder Overdie en Achtermeer. De Achtermeer is de oudste droogmakerij ter wereld. Het gemaal is nu het oudste dieselgemaal van zijn soort in ons land. Sinds 1994 heeft het de status van provinciaal monument.