“Een lastig probleem”. Marja Steensma van het CSG Jan Arentsz in Alkmaar heeft het over vapen in en om de school. De e-sigaret is de laatste vijf jaar populair geworden onder scholieren, merkt ook Steensma. Het Jan Arentsz start binnenkort met extra activiteiten om het gebruik terug te dringen. Vonk faseert toestemming om buiten te vapen langzaam uit.
Inmiddels vapet zo’n 11 procent van de scholieren in Alkmaar wekelijks, blijkt uit de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 van GGD en het RIVM. De afgelopen vijf jaar is het aantal vapende jongeren in Hollands Noorden vervijfvoudigd. Onderhand weten de meesten wel dat e-sigaretten ook ongezond zijn, maar het spreekt jeugd die niet van sigarettenrook houdt wel aan. De nicotineboost is er, wie goed zuigt krijgt zelfs veel meer binnen dan met gewoon roken, en dan zijn er nog allerlei smaakjes en kleurtjes. Tegenwoordig zijn smaakjes verboden, maar het is niet zo moeilijk om er toch aan te komen.
Er is geen handboek voor scholen over de aanpak van vapen op en om school. NH Nieuws, mediapartner van Streekstad Centraal, peilde een aantal middelbare scholen boven het Noordzeekanaal en trof uiteenlopende maatregelen. (tekst gaat verder onder de foto)
Op de vmbo-school van Vonk in Alkmaar mogen nu alleen de vierdejaars nog om het gebouw roken of vapen. Mits ze een rookpas hebben en toestemming van hun ouders. Vanaf komend school jaar mogen ook zij niet meer. “We faseren het langzaam uit”, zegt Linda van der Eijk van Vonk.
Bij Scholen aan Zee in Den Helder mogen leerlingen na de herfstvakantie alleen nog vapen met toestemming van de ouders. Wie dat heeft, krijgt voorlichting over de gevaren van de e-sigaret. Vapers moeten in de pauzes hun schoolpas inruilen voor een hesje om te laten zien dat ze toestemming hebben.
Een vape-verbod met hesjes gaat het Jan Arentsz in Alkmaar te ver. “Wij kiezen daar niet voor, omdat we weten dat het gevolg is dat leerlingen zich in de speeltuin en in de wijk gaan verstoppen. Dan zadelen we buurtbewoners op met ons probleem”, licht Marja Steensma toe.
Het Regius College in Schagen stuurde onlangs een brief naar buurtbewoners met vragen over eventuele overlast. “We hebben al veel tips gekregen. Die gaan we nu analyseren”, aldus adjunct-directeur Annette van Diepen. (tekst gaat verder onder de foto)
Het Da Vinci College in Purmerend gaat een aantal stappen verder. Daar wordt sinds het voorjaar in omliggende wijken gesurveilleerd door medewerkers. En om vapen op het toilet uit te bannen, zijn toegangsdeuren van een aantal toiletblokken verwijderd. Voor de invalidetoiletten moet je nu de sleutel vragen. Wordt een leerling betrapt op vapen waar het niet mag, dan wordt hij of zij geschorst.
Aan voorlichting doen ze allemaal. Het Regius College liet zelfs een longarts langskomen voor voorlichting in de klassen en tijdens ouderavonden. Er zijn ook diverse programma’s voor scholen, zoals Samen Fris en Frisse Start van de GGD en Brijder en de Smokefree Challenge van het Trimbos Instituut. Trimbos daagt klassen uit om een tijd niet te roken, door dit te belonen met een dagje Walibi. Klas 2BHV van het Regius College won vorig schooljaar door met zijn alleen zes maanden niet te roken of vapen.
Bij het Jan Arentsz in Alkmaar spreekt de conciërge de minderjarige, vapende leerlingen aan. Op vrijdag komt er een jongerenwerker langs die het gesprek aangaat met de vapers bij de schoolpoort. Marja Steensma van de Alkmaarse school: “We gaan binnenkort ook andere activiteiten organiseren. Zo hopen we een positief signaal af te geven aan de scholieren.”