“Alweer een elastiekje!” Aan alle vrouwen die structureel hun haardspeldjes en elastieken kwijt zijn: stop met zoeken. Ze liggen gewoon op straat, in Daalmeer. Deze dinsdag werden ze, samen met peuken, bierdopjes en een verdwaalde luier, opgeruimd door ‘t Zooitje van De Daalder – hun zelfverzonnen teamnaam voor vandaag. Gewapend met negen grijpstokken en drie vuilniszakken maakt deze groep de buurt een stukje mooier.
In opperste concentratie worden de vuilniszakken vastgemaakt aan de houders, waardoor ze al wandelend open blijven. Niet zo makkelijk als het lijkt, met een elastiek dat steeds losspringt. Valentijn – de oudste van de groep – gaat vast naar buiten, zijn zak is er klaar voor. Als de rest volgt, begint het peukenraapfeest voor de deur van hun thuishonk Wijkcentrum De Daalder in Daalmeer. En Streekstad Centraal prikt een prulletje mee. (tekst gaat verder onder foto)
Het vuilprikken deze dinsdagochtend is in het kader van Alkmaar City Cleanup, een jaarlijkse opruimactie waar ook veel wijkcentra aan meedoen. “Maar onze groep doet dit rondje sowieso twee keer per week, vanuit de dagbesteding”, vertelt Lynn Goesinne, pedagogisch hulpverlener bij de Daalder. “Behalve als het regent”, vult Robine Depender (19) aan, “want we willen geen nat pak.” Over het algemeen hebben de deelnemers een verstandelijke beperking en komen ze hier drie dagen per week om hun dag door te brengen.
“Ik heb assistentie nodig!” roept Robine. Het klinkt als een noodgeval, maar het gaat om een hoek naast de Jumbo, waar de wind al het afval naartoe geblazen heeft. “Niet de blaadjes pakken, hoor”, zegt ze. “Dat mag niet van Dieuwertje, want die zijn voor de egels. Zij is een soort Freek Vonk.” Vonk is de bekendste bioloog van Nederland, met zijn eigen show op de VPRO. (tekst gaat verder onder foto)
Er wordt druk gezocht naar zwervend vuil, geen bosje blijft onbekeken. Niet alles wordt gepakt, want dat is geen doen. Alleen het grote afval dat de groep tegenkomt tijdens het rondje over hun ‘geadopteerde’ stukje Daalmeer. Het zijn overigens niet alleen de mensen die troep maken. “Soms pikken de vogels het gewoon uit de prullenbakken.”
“Sommigen van jullie vonden het prikken eerst niet zo leuk, hè”, zegt Lynn. Robine reageert meteen: “In het begin dacht ik echt: nee, dan moet ik iedereens vieze troep opruimen!” Maar inmiddels doet Robine het zelfs in haar eigen buurt. Ze geniet ervan; frisse lucht en beweging. “En het geeft een fijn gevoel, om het netjes te maken”, vult Lynn aan. “We krijgen veel complimenten van wijkbewoners. En dan hopen we natuurlijk dat als mensen ons zien opruimen, ze misschien niet meer hun sigaretje op straat gooien. Of zelfs ook een keer een prikstok komen lenen.” (tekst gaat verder onder foto)
“AA-lipje! AA-lipje!”, klinkt er ineens opgetogen. Het minuscule stukje plastic wordt secuur gegrepen en in een piepklein, mobiel, sigarettendoosje gestopt. “Oeh, kijk, het is een blauwe”, klinkt uit een andere hoek. “We sparen AA-lipjes”, zegt Robine, “we hebben er al meer dan driehonderd!”
Het idee is dat deze kleine, plastic stukjes die aan de dop van flesjes AA-drank zitten, uiteindelijk worden opgestuurd naar het bedrijf zelf, want ze zorgen voor veel zwerfafval. “We gaan ze vragen of ze daar iets aan kunnen doen”, gaat Robine verder. “Vogels kunnen er in stikken, namelijk. En dan ben je straks een Nederland zonder vogels.”
De ronde zit er op. Valentijn heeft zich al genesteld op het houten bankje voor de Daalder en draait een shekkie. “Wel in de prullenbak gooien, hè!” roept Robine. Nu komt het grote moment: tijd om het opgehaalde vuil te wegen. Omdat niemand hier eerder aan gedacht had, wordt snel een weegschaal geleend van de diëtist uit het wijkcentrum.
“Zo, hé! 18,8 kilo!” Dat is niet niks. Robine is tevreden, maar niet alleen omdat alles er weer netjes bij ligt. “Zo kun je ook even alle nare gedachten loslaten.” Hoe waardevol is dat: een opgeruimde straat, een opgeruimd hoofd.
