“Ze zijn al de hele dag bezig in de groepsapp”, verzucht een bewoner van de Bonnema-buurt in Alkmaar-Noord. Ze houdt niet van de discussies over de eventuele beschermde status van hun wijk; het gaat er soms fel aan toe. Volgens haar doet het de sfeer geen goed, in de voorheen zo hechte buurt.
Het is een flinke klus voor Jan-Willem Snieder; de deuren langsgaan met een inwonerspetitie om ervoor te zorgen dat zijn Bonnema-wijk ‘De Vier Vierkanten’ een beschermd stadsgezicht wordt. De petitie kwam omdat de gemeente heeft besloten de wijk géén beschermde status te geven.
Begin dit jaar hield de gemeente een enquête. Van de 72 adressen reageerden er 49 en bijna 70 procent koos voor de beschermde status. Toch werd het voorstel afgewezen. Jan-Willem is groot voorstander van bescherming. “Het is een heel bijzonder wijkje. In ’79 was dit het winnende ontwerp van een architectuurprijsvraag, door architect Bonnema uitgevoerd.” Jan Willem is zelf architect en kwam in 1994 met zijn gezin speciaal naar Alkmaar om in deze wijk te wonen. (tekst loopt verder onder foto)
Maar inmiddels, zo’n 45 jaar nadat de iconische wijk werd gebouwd, zit groot onderhoud eraan te komen. Daken zijn aan het eind van hun levensduur, planken moeten worden vernieuwd. Zijn angst is dat al die nieuwe daken en planken straks niet meer in de stijl van de wijk passen. Jan-Willem: “Als de samenhang uit de architectuur verdwijnt, zal het geheel uit elkaar vallen.” Wanneer de buurt een beschermd stadsgezicht wordt, mag dat niet gebeuren en komen er subsidies voor het onderhoud. Dat is wellicht van harte welkom, want er is asbest verwerkt in de daken.
In dat opzicht is buurtbewoner Guus Aben het met Jan-Willem eens: de plek moet beschermd worden. Alleen niet op de manier zoals de gemeente dat volgens hem wil. Guus: “Ik vind dat wij als buurt er met elkaar voor moeten zorgen dat het stadsgezicht behouden blijft. Maar de gemeente wil hier naartoe: als wij ons huis in de originele staat behouden op elementen die volgens de gemeente belangrijk zijn, krijgen we subsidie. Handtekening bij het kruisje en we zijn voor eens en altijd verplicht om te doen wat de gemeente wil. En anders komen ze handhaven.”
Een subsidieregeling vindt Guus prima, maar dan wel in een andere vorm. “Misschien kan onze buurt een pilot zijn, om moderner om te gaan met subsidieregelingen. Dat zou een prachtig participatieproject zijn: ervoor zorgen dat in Alkmaar een beschermd stadsgezicht behouden wordt, zonder dat je vervalt in regels, dwang, bureaucratie en handhaving.”
Wat beide bewoners verbindt is hun hart voor de wijk en het verlangen dat het behouden wordt. Jan-Willem hoopt dat dit dan ook de boventoon voert bij de volgende bewonersbijeenkomst op 26 maart. “We hebben hetzelfde doel”, licht Jan-Willem toe, “alleen verschillende we van mening over de methode om dat te realiseren.”