Voor Alkmaarders is de Tachtigjarige oorlog natuurlijk eerst en vooral met één datum verbonden: 8 oktober. Die datum is dit jaar reden geweest voor allerlei feestelijkheden, want de ‘victorie’ was dit jaar 450 jaar geleden. Maar dat die Alkmaarse overwinning zo bepalend was voor de geschiedenis, heeft te maken met een gebeurtenis op 18 december 1573: het definitieve vertrek van de Hertog van Alva.
Want deze Spaanse houwdegen, een generaal met een ijzeren reputatie, was de man die de opstandige Hollanders even een lesje moest leren. In 1566 was hij naar de Nederlanden gestuurd om een einde te maken aan het verzet tegen de katholieke kerk en de Spaanse overheersing. Iets wat aanvankelijk nog leek te lukken: met veel geweld werd de opstand in verschillende steden neergeslagen, waarna de Spanjaarden ongenadig huishielden en de burgerbevolking uitmoordden.
Maar in oktober 1573 gebeurt er ‘iets’ waardoor Alva zich genoodzaakt ziet zijn ontslag in te dienen. Dan immers wordt het Spaanse leger bij Alkmaar verslagen: Alkmaar Ontzet. Ook een zeeslag bij Hoorn wordt verloren. Vanaf dat moment lijken de kaarten geschud te zijn en wordt het moeilijk voor Spanje om de Noordelijke Nederlanden nog onder controle te houden.
Op 18 december 1573 verlaat Alva dan ook ‘de Nederlanden’. Hij vertrekt dan uit Brussel. Uiteindelijk zou het de Spanjaarden wel lukken om dát stuk van de Nederlanden te behouden, de ‘Zuidelijke Nederlanden’ ofwel het huidige België. Maar het noorden bleef onafhankelijk en dat land kennen we nu als Nederland. Een onafhankelijkheid die ooit begon met die belangrijke overwinning in Alkmaar.
Streekstad Centraal stond vorige week nog uitgebreid stil bij de viering van 450 Jaar Alkmaar Ontzet. De uitzending is terug te kijken op ons YouTube-kanaal.