Vreugde alom op 5 mei 1945. Nederland is bevrijd! Maar niet heel het koninkrijk. Aan de andere kant van de wereld – in Nederlands-Indië – duurde de oorlog nog maanden, tot de Japanners zich op 15 augustus eindelijk overgaven. Jaarlijks herdenken vooral mensen van Indische en Molukse afkomst deze dag. Donderdag gebeurde dat voor het eerst óók in Alkmaar. De opkomst was hartverwarmend en overweldigend.
“We dachten dat als het er 30 zijn of een hand vol, het al leuk zou zijn”, zei Audrey Chin van organisatie BersaMaju vooraf nog. Voor de zekerheid werd er rekening met 50 belangstellenden gehouden. Maar de aanmeldingen bleven maar binnenstromen. De inschrijving moet zelfs worden gestopt. Op de herdenking in park Oosterhout wordt de animo pas echt duidelijk. “Ze komen tot ongeveer 30 kilometer ver weg.” De plek van het provisorische monument loopt vol.
De bijna 200 belangstellenden zoeken een plekje, terwijl ingetogen Indonesische muziek wordt gespeeld. De stemming heeft gezellige tonen, maar het is ook duidelijk dat er iets serieus staat te gebeuren. De gemiddelde leeftijd lijkt op het eerste gezicht hoog, maar toch zijn er ook de nodige ‘jonkies’. (tekst gaat door onder de foto)
Audrey heet iedereen welkom, vertelt iets over de herdenking en uit haar dank voor de opkomst. Ze spreekt ook haar hoop uit dat de grote opkomst de Alkmaarse politiek ervan overtuigt dat er in het park nabij de oude Indische buurt een Indisch monument moet komen. Wellicht een hint voor de aanwezige raadsleden die ondanks het reces toch zijn gekomen.
Dan is het de beurt aan loco-burgemeester Christiaan Schouten, die als wethouder diversiteit in zijn portefeuille heeft. Hij neemt de microfoon over en benadrukt het belang van de herdenking en het levend houden van de verhalen uit de oorlog in de Oost. Wat hij als ‘blanda’ wellicht niet weet is dat dit extra belangrijk is voor Indo’s. Vanuit hun cultuur zijn of waren overlevenden extra zwijgzaam over wat ze hebben meegemaakt. (tekst gaat verder onder de foto)
Susan Patty en haar dochter vertellen na Schouten wat het voor hen betekent om Indisch te zijn, en zeggen iets over het weinige dat ze weten van hun familiehistorie in Nederlands-Indië. De oorlog, de onderdrukking, de jappenkampen. En vermoedelijk was opa dwangarbeider bij de Birma-spoorlijn, de Dodenspoorweg. Herkenbaar voor heel veel aanwezigen. Afgesloten wordt met de traditionele Taptoe en de twee minuten stilte. Gevolgd door het leggen van zonnebloemen bij de tijdelijke gedenkplaats. Terwijl de rij korter wordt verlicht de stemming langzaamaan.
“Je voelt de sfeer die er hangt”, zegt Audrey tevreden. “Een beetje beladen, emotioneel, dat voel je. Maar het is zó mooi. Kijk ook naar hoeveel kinderen er zijn. Gewoon geweldig. En ook fijn dat we straks nog de tijd hebben om met even te gaan zitten bij de Wijkboerderij en om te verbinden, verhalen te vertellen. Ik ben ook heel benieuwd wie de mensen allemaal zijn, die ik niet van de Tropenvereniging ken.” (tekst gaat verder onder de foto)
Loco-burgemeester Schouten laat na afloop weten dat hij onder de indruk is. En dat is belangrijk, want zoals gezegd: de Tropenvereniging en de jongere tak BersaMaju willen graag een Indisch monument in Alkmaar. VVD en Leefbaar Alkmaar zijn al aan boord. Fractievoorzitters John van der Rhee en Maya Bolte mailen kort na ceremonie al raadsvragen naar het college met foto’s erbij. “Gezien de opkomst, lijkt het draagvlak meer dan voldoende is aangetoond.”
Audrey weet dat als de raad akkoord gaat, er niet zomaar even een monument komt te staan. “Dat is wel echt een heel proces. Er moet nog een kunstenaar worden uitgezocht, het ontwerp moet worden goedgekeurd, dus ik denk over twee jaar pas.”
