Open Monumentendag 2025 was landelijk weer een daverend succes met zo’n 1,8 miljoen bezoekers die genoten van ruim 6.000 monumenten en 1.250 activiteiten. In Alkmaar waren er echter wat sippe blikken bij de tellers: de gemeente zag dit weekend 25 procent minder bezoekers dan in 2024, wat neerkomt op ongeveer 12.500 mensen tegenover 16.500 vorig jaar.
Deze flinke daling contrasteert sterk met vrijwel alle andere deelnemende steden, waar het aantal bezoekers stabiel bleef of zelfs steeg. Ondanks het slechte weer waren de aantallen in Utrecht en Groningen vrijwel gelijk aan vorig jaar, Amsterdam en Rotterdam noteerden zelfs een groei, terwijl Breda en Alkmaar behoorden tot de uitzonderingen met een forse daling.
Vooral omdat het weer in het hele land slecht was, is Alkmaar een opvallende uitzondering. Daarmee lijkt het geen toeval, maar een duidelijke trendbreuk in de lokale bezoekersaantallen. (tekst gaat verder onder de foto)
In 2023 trok de lokale editie van Open Monumentendag zo’n 16.000 bezoekers, in 2024 groeide dat aantal door het fraaie nazomerweer naar 16.500. Met de terugval naar 12.500 dit jaar is Alkmaar terug bij de aantallen van bijna tien jaar geleden.
“Het klopt dat op vrijwel al onze deelnemende locaties de bezoekersaantallen lager waren dan vorig jaar. De informatiemarkt in de Grote Kerk alleen al zag circa duizend bezoekers minder binnenkomen,” laat een woordvoerder van de gemeente Alkmaar weten. De gemeente baseert de cijfers op betrouwbare metingen bij de ingang van monumenten, waardoor de daling echt tastbaar is.
Volgens de gemeente spelen verschillende factoren een rol. Het weer wordt toch genoemd als belangrijke boosdoener. “Het was een onstuimig weekend, met name in het landelijk gebied van Alkmaar. Normaal gesproken is de Schermer en Graft-De Rijp op zondag aantrekkelijk voor fietsers en wandelaars. We denken dat het weer veel mensen ervan heeft weerhouden om eropuit te gaan.” (tekst gaat verder onder de foto)
Ook constateert de gemeente dat er dit jaar minder bezoekers van buiten de regio kwamen. Daarnaast wijzen de lokale organisatoren op een bredere context. Door onstuimige omstandigheden werden in het weekend meerdere activiteiten in de regio afgeblazen, zoals de Jaarmarkt in Heerhugowaard en de eindshow GLORIE in Alkmaar. De gemeente vermoedt dat deze berichten ook invloed hebben gehad op de keuze van mensen om liever thuis te blijven.
Toch benadrukt Alkmaar dat de basis van Open Monumentendag onverminderd sterk blijft. Het evenement is uitgegroeid tot een van de grootste publieksmanifestaties van Nederland, met duizenden monumenten die jaarlijks hun deuren openstellen. “We blijven ons inzetten voor een mooie Open Monumentendag in Alkmaar die aantrekkelijk is voor een breed publiek,” aldus de gemeente. “Het is en blijft een bijzondere kans om ons erfgoed te ontdekken.”