Auteur: Marcel Plaatsman

De geschiedenis van 450 jaar geleden was in Alkmaar dit jaar voelbaar. Op vele manieren is stilgestaan bij de gebeurtenissen in 1573, die uiteindelijk resulteerden in die beroemde Alkmaarse overwinning. De victorie is gevierd, dat zeker – maar ook voor de andere kant van het verhaal is aandacht geweest. En die was er ook op maandag, want 11 december is voor katholiek Alkmaar een herdenkingsdag.

“We zijn vandaag bezig met gips”, laat Henk Adriaanse van de kerk weten als we bij hem informeren. Het nieuwe, grote beeld van de Heilige Matthias krijgt een console en die wordt geheel volgens de architectuur van de kerk vervaardigd. “Toch wel een ander soort werk dan normaal. Maar mooi om te doen. We volgen echt de vormgeving van Cuypers, de architect van onze kerk.” Maar iets verderop in het gebouw stond dus nóg een altaartje. Bescheiden, klein, maar op deze maandag wel heel belangrijk.

“We hebben er eerder in het jaar al uitgebreider bij stilgestaan”, zegt Adriaanse over de Martelaren van Alkmaar. “Maar ook gisteren natuurlijk, tijdens de zondagse mis.” Twee van de Martelaren, David Leendertsz. en Eylard Dirsksz. van Waterland, werden namelijk op 11 december 1573 opgehangen in Alkmaar. Vijf anderen stierven al in juni 1572, in Enkhuizen, een achtste, Engelbert van Terborg, was in november 1572 in Ransdorp vermoord. Allemaal om hun geloof. Het laat zien dat de Tachtigjarige Oorlog ook een burgeroorlog was, waarbij Alkmaarders niet alleen de Spaanse bezetter, maar ook elkáár naar het leven stonden. “Het is goed dat we dat herinneren”, vind ook Adriaanse.

Maandag 11 december is dit jaar ook de dag waarop Streekstad Centraal terugblikt op de viering van 450 Jaar Ontzet, met een uitgebreide televisie-uitzending die begint om 21:00. Deze uitzending kan ook worden bekeken op het YouTube-kanaal van Streekstad Centraal.

Maar bij de Sint Laurentiuskerk staat een dubbele moord in 1573 deze maandag dus extra in de schijnwerpers. De slachtoffers waren pastoor en kapelaan van de Sint-Laurenskerk (dus de oude Grote Kerk). Ze legden zich niet neer bij de protestantse overwinning, bleven bij hun katholieke geloof. Om die reden werden zij opgehangen op de ‘Stenen Brug’ te Alkmaar, dat is de huidige Mient. Na hun gewelddadige dood zijn ze door de katholieke kerk erkend als martelaren. Iets waar dus ook in het feestelijke jaar 2023 door de kerk bij is stilgestaan. (foto: Sint-Laurentiuskerk Alkmaar)

De paaltjes staan er nog, maar de trap – die is verdwenen. Het is voor reizigers die in- en uitstappen op station Alkmaar Noord al enige tijd een raar gezicht. Inchecken, uitchecken, dat kan gewoon nog. Al wordt dat volgens ProRail niet heel vaak gedaan. De spoorbeheerder besloot om het trappetje naar het perron te verwijderen en laat weten dat de toegang ook niet meer terugkeert. “De paaltjes worden nog weggehaald.”

Het gaat om het trappetje aan de ‘Oudorpkant’ van het station, bij de fietsenstallingen en het oude postgebouw. Een trappetje dat gebruikt wordt door reizigers die hun fiets wél in de daarvoor bestemde rekken parkeren. Iets dat niet bepaald ingeburgerd gebruik is op station Alkmaar Noord, leert een vlugge rondblik. De stoep voor de hoofdingang staat vol met lukraak neergekwakte fietsen. En geef die fietsers eens ongelijk, want een trap van de fietsenstalling naar het perron is er nu dus niet meer.

Streekstad Centraal ging te rade bij ProRail. Woordvoerder Jeroen Wienen legt uit dat er meerdere redenen zijn geweest om de trap weg te halen. “Er werd weinig gebruik van gemaakt”, zegt Wienen. Mensen die hier ‘s ochtends hun fiets parkeren en de trein naar Amsterdam nemen zullen vaker inchecken bij de hoofdingang, met het tunneltje onder het spoor door. Toch was het ’s avonds vaak druk zat bij de trap, bevestigen mensen die het station vaak gebruiken. (tekst gaat door onder de foto)

Maar er zijn voor ProRail dus meer argumenten geweest. “De trap was einde levensduur”, zegt Wienen. “Met andere woorden: moest vervangen worden. Hij was aan het verzakken.” En een trap vervangen, dat kost best veel geld. Een investering die niet zou lonen, want de stationsomgeving moet binnenkort tóch al op de schop. Daarom is ervoor gekozen de trap weg te halen, in afwachting van de herinrichting van het stationsplein.

Streekstad Centraal lede de kwestie uiteraard ook voor aan de gemeente Alkmaar. Eerder had wethouder Nieuwenhuizen nog de wens uitgesproken iets te doen aan de vele fietsen voor station Alkmaar Noord, dat de fietsenstalling aan de Oudorpkant van het station nu nog een beetje onaantrekkelijker geworden is lijkt dat voornemen wel te dwarsbomen. “Wij vinden het belangrijk dat mensen makkelijk de overstap van de fiets naar de trein kunnen maken”, bevestigt de gemeente. Maar: “Van ProRail hebben we begrepen dat zij goede redenen hadden om de trap weg te halen. Zij zijn verantwoordelijk voor de trap.” (tekst gaat door onder de foto)

Ook de gemeente blikt vooruit naar de nabije toekomst, als het plein voor het station opnieuw wordt ingericht. “Bij de herinrichting kijken we uiteraard ook naar hoe we het voor mensen zo aantrekkelijk mogelijk maken om met de trein naar het station te komen.” Maar voorlopig zal het dus even omlopen worden. Tenminste, voor wie zijn fiets nog wél in de rekken zet.