Meepraten. Adviseren. Maar niet denken als een politicus, echt als burger, met de voeten in de klei. Dat is wat een ‘burgerberaad’ mogelijk moet maken. Inwoners van Alkmaar krijgen met zo’n burgerberaad een extra stem, een extra kans om invloed uit te oefenen op de besluitvorming in de stad. “Dit is niet polariserend, dat vind ik er goed aan.”
Het burgerberaad is een lang gekoesterde wens van de Alkmaarse PvdD-fractie. “Maar andere partijen zijn ook geïnteresseerd”, zegt fractievoorzitter Kıvılcım Pınar optimistisch. Woensdagavond laat de gemeenteraad zich nader informeren over het idee. Schrijfster Eva Rovers van Bureau Burgerberaad houdt een presentatie om de raadsleden te laten zien wat een burgerberaad voor Alkmaar kan betekenen.
“Het is altijd een loting”, legt Pınar uit aan Streekstad Centraal. “Op basis daarvan worden mensen uitgenodigd. Het is de bedoeling een goede doorsnee van de bevolking te krijgen.” Zo ontstaat een tijdelijke ‘raad’ die goed zal worden voorbereid op het werk dat de burgers te wachten staat.
“Voor een bepaalde periode komen ze bijeen, daarna komt er weer een nieuwe loting”, vertelt Pınar. “Het zijn gewone burgers, geen politici. Ze hoeven zich geen zorgen te maken over herkozen worden.” Ze zijn dus vrij, worden uitgenodigd om te zeggen wat ze willen. Zo kunnen ze advies geven over allerlei kwesties. Hardop meedenken.
“Burgers komen met dingen waar politici niet uitkomen”, stelt Pınar. “Er is meer overleg. Meer om te bespreken. En meer langetermijnvisie.” Pınar suggereert een burgerberaad over het thema mobiliteit. Waar mogen auto’s rijden, hoe hard; waar moet de voetgangerszone beginnen en eindigen. Dat soort vragen. Iedere Alkmaarder heeft daar wel een mening over. In een burgerberaad kan de Alkmaarder die mening laten horen. In 2023 gebruikten Alkmaarders nog een burgerinitiatief om de mobiliteitskwestie aan de orde te stellen in de raad.
“De politiek kan van het burgerberaad leren”, zegt Pınar. En andersom: “Burgers leren tegelijk de politiek ook beter kennen. We leren elkáár kennen. Het burgerberaad kan ambtenaren aan het werk zetten, ze iets laten uitzoeken.”
Pınar is enthousiast over de mogelijkheden die het burgerberaad biedt. Het is anders dan een referendum, niet polariserend. Er is tijd voor nuance. Alkmaarders worden op deze manier écht betrokken. Pınar noemde het referendum eerder ‘een mes met twee kanten’.
In Ierland kon het burgerberaad beweging brengen in een onderwerp dat politiek muurvast zat. “Ierland is een katholiek land”, haalt Pınar aan. “Abortus lag daar echt gevoelig, politieke partijen kwamen daar niet uit.” Maar gewone burgers bleken in de praktijk zonder al te veel omhaal over de kwestie te kunnen vergaderen. In 2017 stelde het burgerberaad voor om een referendum over de kwestie te organiseren. Een ruime meerderheid van de Ieren stemde vervolgens in met een wijziging van de grondwet.
“Een ander voorbeeld is Zeist”, vertelt Pınar. “Daar moesten ze bezuinigen. De politiek kwam daar niet uit. Toen is een burgerberaad opgezet.” Zo werden er plannen gemaakt, in samenwerking met ambtenaren.
In Alkmaar is het burgerberaad voorlopig alleen nog maar een idee. Pınar hoopt dat de informatieavond tot meer enthousiasme leidt. “We gaan het dit jaar ook over de dorpenvisie hebben”, vult de PvdD-leider nog aan. “De dorpen zijn de perfecte plek voor zo’n burgerberaad. We zouden daar kunnen beginnen.”
De informatieavond, met presentatie door Eva Rovers, is openbaar. Alkmaarders zijn dus van harte welkom om plaats te nemen in de raadszaal. De presentatie is op woensdag 17 januari vanaf 19:30 en duurt ongeveer een uur.
