Uitgeest kan opgelucht ademhalen: de gemeente presenteert voor 2026 een sluitende begroting, maar achter het ogenschijnlijk positieve beeld schuilt een zorgwekkende financiële realiteit voor de komende jaren. Het huishoudboekje lijkt nog even op orde, maar dat is net als in Heiloo vooral te danken aan tijdelijke maatregelen en incidentele meevallers, niet aan blijvende oplossingen.
Uitgeest komt voor 2026 uit met een structureel overschot van 387.000 euro, maar dat resultaat hangt van drie factoren aan elkaar: extra geld van het Rijk, een eenmalige opname van 610.000 euro uit de algemene reserve – de gemeentelijke spaarpot – en een lastenverzwaring voor inwoners via een verhoging van de onroerendezaakbelasting (OZB). Ook de afschrijvingstermijn voor gemeentelijke gebouwen wordt verlengd, wat tijdelijk financiële ruimte oplevert.
Deze combinatie zorgt ervoor dat de begroting op papier klopt, maar in werkelijkheid wordt er vooral lucht gekocht. De financiële basis is kwetsbaar, want zodra die incidentele steun en extra inkomsten wegvallen, vallen de gaten in de meerjarenbegroting. En dat gebeurt al snel: vanaf 2027 kleurt het cijferoverzicht rood, met oplopende tekorten die in 2028 meer dan een miljoen euro bedragen. (tekst gaat verder onder de foto)
De gemeente geeft zelf toe dat de komende jaren grote onzekerheden met zich meebrengen. De inkomsten uit het Gemeentefonds – het belangrijkste potje dat gemeenten krijgen van het Rijk – staan onder druk. Volgens wethouder René Oud ligt daar de kern van het probleem: nieuwe landelijke keuzes kunnen ervoor zorgen dat gemeenten in 2028 opeens fors minder geld ontvangen. Voor een kleine gemeente als Uitgeest betekent dat dat ieder wisselend beleid in Den Haag direct voelbaar is in de lokale begroting.
Daar komt bij dat de kosten in het sociaal domein, met name voor jeugdhulp en Wmo-voorzieningen, blijven stijgen. In 2024 namen de regionale kosten voor jeugdzorg nog met tien procent toe, terwijl de landelijke bijdragen achterbleven. Die trend zet zich door. Uitgeest verwacht dat een groeiende zorgvraag en vergrijzing de uitgaven blijvend onder druk zetten. Twee nieuwe cliënten met complexe jeugdzorg kunnen al een half miljoen euro extra kosten veroorzaken. (tekst gaat verder onder de foto)
Tegelijkertijd neemt de schuldenlast van de gemeente toe. Voor 2026 staat een nieuwe lening van ruim zeven miljoen euro gepland, wat de rentelasten de komende jaren flink laat stijgen – van 280.000 euro in 2026 naar een half miljoen in 2029.
Door alle ontwikkelingen schuift Uitgeest op van een lage naar een middelhoge risicocategorie. Gelukkig zijn onverwachte risico’s voorlopig nog goed op te vangen. Maar dat voordeel slinkt snel als het structurele tekort oploopt, want reserves kunnen niet oneindig worden aangesproken.
Inwoners gaan in 2026 meer betalen. De onroerende-zaakbelasting (OZB) stijgt. Andere gemeentelijke belastingen zoals afvalstoffenheffing en rioolrecht blijven nagenoeg gelijk, maar verdere verhogingen lijken op termijn onvermijdelijk als de structurele tekorten niet worden gedicht. Verminderen van voorzieningen of uitstellen van investeringen zijn eveneens reële scenario’s. (tekst gaat verder onder de foto)
Toch houdt het college vast aan sommige investeringen. In 2026 wordt de rotonde bij de Geesterweg en Prinses Beatrixlaan aangelegd, en de bouw van nieuwe woningen start op de Vrijburglocatie en Meetlocatie. Ook wordt extra ingezet op preventieve jeugdzorg, onder andere via uitbreiding van ondersteuning bij huisartsen. Bovendien wil Uitgeest in de buidel tasten om volgend jaar de nachttrein in Uitgeest te laten stoppen.
De boodschap van de wethouder financiën is helder maar wrang: dankzij incidentele steun vanuit Den Haag is er in 2026 nog geen crisis, maar zonder structurele aanpassing van het gemeentefonds stevent Uitgeest af op tekorten die niet meer met reserves of boekhoudkundige ingrepen weg te poetsen zijn. De komende jaren zal blijken of een nieuwe regering in Den Haag die dreiging wegneemt, of dat de inwoners van Uitgeest verder in de buidel moeten tasten. En misschien kan een fusie voor verlichting zorgen.
Voor de inwoner betekent dit dat 2026 wellicht nog een rustig financieel jaar is, maar dat er donkere wolken hangen boven de lokale financiën. Wie de details van de begroting leest, ziet dat de gemeente met kunst- en vliegwerk haar boeken sluit – een huis op fundamenten van zand, dat zonder verandering op termijn zal verzakken.