Waar de moestuintjes in de duinen van Egmond aan Zee vorig jaar nog gebukt gingen onder wateroverlast, kampen ze nu met een totaal ander probleem: droogte. De omslag kon haast niet groter zijn. Lange tijd waren de ‘lankies’ – de eeuwenoude volkstuintjes – verzopen, nu staan er bloemen en groenten te bloeien. “Een groot deel van onze 340 leden kan weer telen,” zegt Peter Stam van Duinlandjesvereniging De Noord opgelucht.
De volkstuinen in de duinen zijn voor veel Egmonders meer dan alleen een stukje grond. Het is een plek van rust, traditie en ontspanning. Maar vanaf eind 2023 sloeg de stemming om. Door uitzonderlijk veel regen en een extreem hoog grondwaterpeil stonden de akkertjes maandenlang onder water. Pas dit voorjaar kwam er verandering.
“Het is absurd eigenlijk,” vertelt Stam tegen NH Nieuws, mediapartner van Streekstad Centraal. “Na al die nattigheid heb je nu een van de droogste zomers ooit.” Klagen doet echter niemand. Integendeel, de tuinders zijn blij dat ze weer aan de slag kunnen. De huurders van de lankies vatten het gevoel samen: “Ik heb ’t echt gemist. De rust, bezig zijn in de natuur, de vrijheid en je hoofd leegmaken.”
Om de wateroverlast te beperken plaatste natuurbeheerder PWN twee pompen in de duinen, die het overtollige water via slangen naar het strand afvoerden. Een goede poging, maar veel te klein in verhouding tot de omvang van het probleem. “Voor dit hele gebied heb je misschien wel vijfhonderd pompen nodig. Die paar die er stonden waren een druppel op een gloeiende plaat”, aldus Stam. Inmiddels zijn de pompen weer weggehaald. (tekst gaat door onder de foto)
Hoewel het nu kurkdroog is, voorspelt de Duinlandjesvereniging dat de grondwaterstand jaarlijks met één centimeter zal stijgen. Een blijvende aanpak is dus nodig. Ophogen van de tuinen lijkt de meest kansrijke oplossing, maar dat ligt in een beschermd natuurgebied gevoelig. “Dat kan niet zomaar in een beschermd natuurgebied.” Toch gebeurt er al wat. Op een aantal plekken is zand gestort dat PWN vrijmaakte bij kleine projecten. Ook sommige tuinders hielpen zichzelf door poelen te graven en het zand te gebruiken om hun landje hoger te leggen.
Meer verlichting moet komen in de winter van 2026/2027. PWN start dan een groot natuurherstelproject bij het Zwanenvlak. Het zand dat daar vrijkomt, wordt beschikbaar gesteld aan de tuinders. “PWN denkt echt heel goed met ons mee,” zegt Stam. “En daarnaast matsen ze ons dit jaar ook weer met de huur.”
Naast het ophogen wordt er ook naar andere oplossingen gekeken. Studenten van Wageningen Universiteit deden dit voorjaar onderzoek naar het waterbeheer op de lankies. “We verwachten hun eindrapport na de zomer,” zegt Stam. “We zijn erg benieuwd naar hun conclusies.”