In Bergen zijn op kerstavond door bijna honderd mensen lichtjes aangestoken op het ereveld met gesneuvelde geallieerde militairen uit de Tweede Wereldoorlog. De honderden graven van omgekomen Gemenebest-militairen werden door de lichtjes in een warme oranje gloed gezet. “Voor de tiende keer”, vertelt Arianne Röpke, die er vanaf het begin in 2016 bij betrokken is.
De kaarsjes in Bergen worden elk jaar geregeld door Keep Them Rolling samen met de Stichting Egmond 40-45. De wind kan de organisatie soms parten spelen, maar toch was het weer gelukt om de meer dan 300 lichtjes aan het branden te krijgen. Hoewel dat wel moest gebeuren met koude vrijwilligersvingers, want een straffe noordoostenwind zorgde woensdagavond voor een negatieve gevoelstemperatuur. (tekst gaat verder onder de foto)
Dezelfde koude was ook voelbaar in Castricum, waar de organisatie in handen is van het Veteranencomité voor de BUCH-gemeenten. Voorzitter Dannij van der Sluijs hoefde zich vooraf geen zorgen te maken over harde wind die de kaarsjes konden uitblazen, want door schade en schande wijs geworden is hij enkele jaren geleden overgeschakeld op elektrische waxinelichtjes met een batterijtje. “Die blijven nu een paar dagen branden”, zo verzekerde hij. (tekst gaat verder onder de foto)
Burgemeester Ben Tap van Castricum sprak het kleine gezelschap even toe bij de 28 oorlogsgraven op de begraafplaats naast de Dorpskerk. Hij herinnerde iedereen eraan dat de militairen hun leven hebben gegeven voor onze vrede en veiligheid, maar dat het deze kerst niet overal vrede is: “De vele vluchtelingen uit oorlogsgebieden in onze regio getuigen daarvan.” Ook wees hij op de mondiale bedreigingen van onze eigen vrede. Daarna klonk de Last Post. (tekst gaat verder onder de foto)
In Bergen waren bij de ceremonie voor het eerst – ondanks het tienjarig jubileum – geen leden van het college van burgemeester en wethouders aanwezig. Allemaal verhinderd. Arianne Röpke van Keep Them Rollling wilde daar geen vragen bij stellen: “Ik wil het ook graag een beetje klein houden. We kondigen het niet overal aan, maar wie komt, is welkom. Die RAF-vlaggen maken het voor mij deze keer speciaal.”
Met de RAF-vlaggen doelt ze op de twee vlaggen van de Engelse luchtmacht, die dit jaar met goedkeuring uit Groot-Brittannië mochten worden gehesen door Peter Woudstra van het Bergense 4 en 5 meicomité. (tekst gaat verder onder de foto)
“Omdat het de tiende keer is dat we dit organiseren, wilden we deze keer graag iets speciaals doen”, vertelt Röpke. Het werd door het publiek erg gewaardeerd. “Het geeft zo’n avond toch wat extra cachet.”
Toen de lichtjesactie op kerstavond 2016 in Bergen voor de eerste keer werd georganiseerd, was die meteen een groot succes. De belangstelling bleek enorm. Basisschoolleerlingen, broers en zussen, vaders en moeders en ook grootouders kwamen samen om een lichtje te plaatsen.
Het volgt uit een initiatief van Lichtjes op Oorlogsgraven. Steeds meer begraafplaatsen van oorlogsslachtoffers worden op deze manier op kerstavond verlicht. Zo wordt nadrukkelijk de verbinding gemaakt tussen ‘het feest van het licht’ en het ideaal van ‘vrede op aarde’. (tekst loopt door onder de foto)
Bij de start in 2015 deden al 140 locaties mee. Het idee waaide over uit Finland, waar overledenen op kerstavond traditioneel met lichtjes worden herdacht. Dit jaar zijn er in heel Nederland al bijna 30.000 kaarsjes nodig, verspreid over 547 locaties.
Arianne leeft elk jaar toe naar deze kerstavond: “De overledenen, voornamelijk jonge mannen, hebben ervoor gezorgd dat wij in vrede kerst kunnen vieren. Kerstmis is bij uitstek een gelegenheid om samen te komen met dierbaren. Op deze wijze gedenken wij degenen die daar niet meer bij kunnen zijn.”
Terug naar Castricum. Nadat daar de warme chocomel en de Glühwein voor enige innerlijke versterking hebben gezorgd, begeven de leden van het Veteranencomité zich snel naar Uitgeest. Daar stond een bijzondere variant van de lichtjesavond op het programma. (tekst gaat verder onder de foto)
Sinds vijf jaar komen veteranen daar bijeen op de begraafplaats achter de rooms-katholieke kerk in Uitgeest en plaatsen samen met nabestaanden van de overledenen een kaarsje bij de 25 graven van mensen die tijdens hun leven hebben gediend als militair in Korea of Nederlands-Indië.
“Ze zijn niet tijdens hun uitzending gesneuveld, maar we eren hen als veteranen van het Nederlandse leger”, zo verduidelijkt voorzitter Van der Sluijs van het Veteranencomité. “Nabestaanden waarderen dit zo enorm als eerbetoon aan hun vader, oom of grootvader. Vele tientallen nabestaanden zijn daarom elk jaar daarbij.” (tekst gaat verder onder de foto)
Behalve in Uitgeest, Bergen en Castricum branden dit jaar ook lichtjes op oorlogsgraven in Alkmaar, Stompetoren, Schoorl, Heiloo, Sint-Pancras, Broek op Langedijk, Noord-Scharwoude en Heerhugowaard.