Wilbert Kerkhof houdt op woensdagavond 22 januari de lezing ‘stippen op de kaart: Lieveheersbeestjes, populair maar onbekend’.
Veel mensen vinden kevers een beetje eng en vies. Ze dragen een imago met zich mee van vaak in het duister opererende onderkruipende gedrochten die zich tegoed doen aan kadavers, mest of elkaar. Voor één groep kevers geld dit echter niet: Lieveheersbeestjes! Zij zijn het symbool voor geweldloosheid en worden vaak kleurrijk, sympathiek of aandoenlijk gevonden.
Vreemd genoeg is er ondanks deze populariteit bij het grote publiek weinig bekend over het aantal soorten, de verspreiding en levenswijze van lieveheersbeestjes. Daar is nu verandering in gekomen. Van veel lieveheersbeestjes en kapoentjes staan de stippen inmiddels duidelijk op de kaart, ook in Noord-Holland. In de kleurrijke lezing komen vraatzucht en voortplanting, geweldloosheid en giftigheid, dispersie en drenkelingen aan de orde.
Wilbert Kerkhof is lid van de KNNV afdeling Alkmaar Den Helder. In de zomer zoekt hij al jaren naar insecten in de duinen en in de winter naar biologische aanspoelsels op het strand. Tijdens het landelijke project ‘Stippen op de kaart’ waarin de verspreiding van lieveheersbeestjes onderzocht werd was hij landelijk actief om ‘witte hokken’ waar geen gegevens van bekend waren te bezoeken. Tijdens de speurtochten werden leuke bijvangsten gedaan en bleek ook het strand een rijke vindplaats voor veel van de gestippelde of gevlekte kevertjes.
De lezing ‘stippen op de kaart: Lieveheersbeestjes, populair maar onbekend’ door Wilbert Kerkhof, georganiseerd door de Natuurvereniging KNNV Alkmaar-Den Helder is op woensdagavond 22 januari in Wijkcentrum Overdie, Van Maerlantstraat 8-1-. 1813 BG Alkmaar. Aanvangstijd 20:00 uur. Toegang gratis.
Van 25 december aanstaande tot en met 5 januari 2025 beleef je in Hal25 in Alkmaar een magische midwinterviering. Twaalf dagen lang kun je meebouwen aan VIER DE AARDE. Met vuur, muziek, warme choco, mooie verhalen en een aards ritueel worden de twaalf heilige nachten op bijzondere wijze gemarkeerd.
Circus Andersom ziet de 12 nachten in de donkerste tijd van het jaar als heilige nachten. Het gezelschap nodigt bewoners uit de regio Alkmaar en hét moment om het oude jaar goed af te sluiten en het nieuwe te verwelkomen.
Neem een handje aarde mee van een voor jou bijzondere plek en doneer deze aan het Aardearchief. Laat je meevoeren door een labyrint van aarden wallen en luister naar de stilte. Met vuur, warme choco en mooie gesprekken is VIER DE AARDE niet alleen een moment van bezinning, maar zeker ook een moment van ontmoeten en gezelligheid in de donkere dagen rondom Kerstmis.
Circus Andersom houdt al sinds 2016 deze bijzondere aarde-rituelen en heeft inmiddels een Aardearchief opgebouwd met Aardemonsters uit meer dan 75 landen. Van elk potje gearchiveerde aarde is bekend waar de aarde vandaan komt en waarom die belangrijk is voor degene die hem inbracht.
VIER DE AARDE is van 25 december 2024 tot en met 5 januari 2025 dagelijks te beleven tussen 16:30 – 20:30 uur in Hal25 aan de Pettemerstraat in Alkmaar. Iedereen is welkom. Een gratis ticket en meer informatie zijn te vinden op www.vierdeaarde.nl.
VIER DE AARDE is een project van Circus Andersom voor HAL 25. En wordt mede mogelijk gemaakt door UNIT 1, Kees Bolten Cultuurfonds, Vriendenloterij, Gemeente Alkmaar, Victoriefonds en GP Groot. (foto: Erik Zwakman)
Een fietsster is donderdagochtend aangereden op de rotonde van de Papenhorn in Broek op Langedijk. Het ongeval gebeurde rond 8:40 uur. De vrouw reed op het fietspad en had voorrang moeten krijgen van de automobilist die uit de richting van Heerhugowaard kwam. Waarschijnlijk zag deze de vrouw te laat.
Politie en ambulance waren snel ter plaatse om hulp te verlenen.
De vrouw is met onbekend letsel meegenomen naar het ziekenhuis. De automobilist had flink de schrik in de benen maar kon zelf de weg weer vervolgen.
Op deze rotonde waar de Westelijke Randweg kruist met Papenhorn gaat het vaak mis voor overstekend fietsverkeer.
Het duurt nog wel even voordat de wateroverlast op de Zeeweg naar Bergen aan Zee is opgelost. Het ophogen van de ‘Bocht van Bergen’ is de oplossing. De provincie heeft circa twee jaar nodig om dat voor te bereiden. Tot die tijd bieden alleen tijdelijke oplossingen uitkomst. Als het lang blijft regenen, rijden de tankwagens nog wel een tijdje af en aan om het opgezogen water iets verderop te lozen in het riool.
De beruchte bocht in de Zeeweg, ter hoogte van de Uilenvangersweg en De Schaapskooi, is het laagste punt waar het water op de weg stroomt. Door de weg daar op te hogen komt er geen water meer op de weg en is de inschatting dat dit ook een goede maatregel is bij meer wateroverlast.
‘Als de weg hoger ligt voorkomt dat in de toekomst dat het water bij veel regen en hoge grondwaterstand op de weg stroomt. Op deze manier blijft Bergen aan Zee bereikbaar en kan het verkeer veilig over de Zeeweg rijden, stelt de provincie Noord-Holland.
De provincie kan nog niks zeggen over de start van deze werkzaamheden. Tot die tijd staan de tijdelijke pompen en waterwagens klaar om water van de weg te pompen en de weg veilig en begaanbaar te houden.
De provincie wil het ophogen van de weg combineren met groot onderhoud. Dat plan werkt de provincie de komende tijd verder uit. Alle voorbereidingen nemen volgens de provincie nog wel zo’n twee jaar in beslag. (tekst gaat verder onder de foto)
Een duinmeertje dat deels op de Zeeweg lag. De waterkering kon het water echter niet keren. (foto: Provincie)
De provincie kan zich inmiddels expert noemen in tijdelijke maatregelen tegen de wateroverlast op de Zeeweg. Als de grondwaterstand weer te hoog staat en regenbuien ervoor zorgen dat de bocht bij de Uilenvangersweg onder water komt te staan, wordt weer een enkele rijstrook afgesloten. Het water kan voor aquaplaning zorgen, en als het vriest wordt het een ijsbaan, zo is de provincie inmiddels duidelijk geworden.
Voorlopig blijven een wegafzetting, verlaging van de maximumsnelheid en de inzet van de waterzuiger en tankwagen de maatregelen die de Zeeweg veilig moet houden bij extreme wateroverlast.
Wie wel eens een half leeg binnenvaartschip door het Noordhollandsch Kanaal heeft zien varen met alleen water in het ruim, hoeft zich niet langer te verwonderen over het ‘waarom?’. De schipper heeft het water nodig als extra gewicht om dieper in het kanaal te liggen. Anders past zijn schip deze winter niet onder de Huiswaarderbrug door. Die is tijdens een grote revisie lange tijd buiten bedrijf en kan daardoor niet open.
Naar het hoe en wat van zo’n revisie was Streekstad Centraal wel benieuwd. “Dan moet je wel snel zijn”, krijgen we te horen van opdrachtgever Stadswerk072. Deze week was de laatste kans om de nieuwe motoren en de tandwielkasten te zien. Die zijn speciaal gemaakt voor de renovatie van de 50 jaar oude Huiswaarderbrug.
Daarna krijgen de imposante tandwielen hun definitieve plek en zijn ze voor vele decennia uit het zicht. Mogelijk komen ze over 50 jaar weer tevoorschijn bij een volgende motorenrevisie, en worden ze door een volgende generatie van civiele ingenieurs en werktuigbouwkundigen bestudeerd als werktuigbouwkundig erfgoed.
Terwijl het verkeer over de Huiswaarderbrug raast, werken specialisten daaronder aan de vervanging van alle installaties in de machinekamer. (foto: Streekstad Centraal)
De Drentse tongval van de projectleider van de aannemer verraadt dat de installaties van ver komen. Ingenieur Geert Koerts werkt bij een machinefabriek uit Emmen die specialist is in bruggen en sluizen. “Bij een nieuwe brug ontwerp je eerst de installaties en daarbij de behuizing ervan. Bij deze renovatie bestond de machinekamer al. Dan bepaalt eigenlijk het formaat van de toegangsdeur het ontwerp van de nieuwe installaties”, legt de vriendelijke Drent uit.
De andere ingenieur, Wim Ruis van Technisch Adviesbureau Sliedrecht, vult aan: “Die tandwielkasten wegen 11.000 kilogram, en dat is naar binnen getrokken met handkracht. En dan moet je in de machinekamer ook nog wat bochten maken voordat het op zijn plek staat. Door allerlei nieuwe richtlijnen moet alles wat groter en zwaarder worden uitgevoerd. 50 jaar geleden hadden ze daar nog niet bij stilgestaan.” Geer reageert meteen terwijl hij zijn collega met een veelbetekenende blik aankijkt. “Hadden ze dat toen maar wel gedaan!” (tekst gaat verder onder de foto)
In de diepe afgrond verdwijnt het contragewicht van de brug als het brugdek omhoog komt. (Steekstad Centraal)
“Het was eigenlijk een puzzel hoe we het vermogen gaan leveren dat we nodig hebben inclusief de aandrijving in deze ruimte. De oplossing bleek het werken met twee kleinere motoren in plaats van een enkele grote motor met tandwielkast.”
We staan nog steeds niet binnen in de machinekamer. Dat maakt des te nieuwsgieriger wat we daar aantreffen. Eindelijk betreden we de ruimte, waar we meteen aan de rand staan van een diepe kelder. Die ruimte is nodig voor het contragewicht van de Huiswaarderbrug. Nu staat het vol met steigers en stempels die moeten voorkomen dat het brugdek tijdens het werk omhoog komt. (tekst gaat verder onder de foto)
De elektromotor is maar een fractie van het formaat van de tandwielkasten die voor de Huiswaarderbrug zijn gemaakt. (foto: Streekstad Centraal)
Achter de toegangsdeur wordt de radio overstemd door de slijptollen van de mannen in overall. Maar het komt amper boven het lawaai uit van het verkeer dat boven onze hoofden over het brugdek rijdt. Gratis gebonk, gedreun en gefluit waar ze bij de Efteling honderdduizenden euro’s betalen voor een Dolby Surround installatie om in het horrorspektakel Danse Macabre die geluidseffecten te laten horen. (tekst gaat verder onder de foto)
De werklieden in de machinekamer van de Huiswaarderweg zijn al gewend aan de spookachtige geluiden die het wegverkeer veroorzaakt op het brugdek. (Streekstad Centraal)
Wim Ruis probeert alle achtergrondgeluiden te overstemmen met zijn uitleg van de civiele techniek in deze machinekamer: “Je moet het zo zien: dit is de elektromotor en dit hier is de rem. De brug moet ook op de rem kunnen staan als ie halverwege staat. Hier staat de eerste tandwielkast. Via een as gaat de beweging in een nieuwe tandwielkast, er zit een hele vertraging in om uiteindelijk het brugdek op te tillen.”
Wim verplaatst zich even door de krappe ruimte en vervolgt dan zijn uitleg: “Hij gaat hier door deze kast heen, hier komt een as tussen, dan gaat ie door deze kast heen, dan komt ie aan die kant eruit en daar komt die oranje arm aan te hangen. En die arm wordt gekoppeld aan dat oranje gedeelte, dat is de veerbuffer, en die trekt dus aan dat oog de brug open. En dat heb je dan twee keer, want we werken met twee elektromotoren. Het principe is dus eigenlijk heel simpel.” (tekst gaat verder onder de foto)
Het brugwachtershuisje is nog nodig als noodbediening. Het is onlangs gerestaureerd in de oorspronkelijke kleuren uit de jaren 70 van de vorige eeuw. (Streekstad Centraal)
En met die introductie in de brugtechniek verlaten we weer de machinekamer. Namens Stadswerk072 ziet ing. Renske Lankreijer-Rohling erop toe dat de planning wordt gehaald om het werk eind januari af te hebben. “Het werk kan door het vaarseizoen eigenlijk maar een paar maanden per jaar worden ingepland”, legt de civiel ingenieur uit.
De volgende brug is de Ringersbrug bij Overstad. Die revisie moet daarom tot 2025 wachten. Die brug is nog een stuk lager dan de Huiswaarderbrug. We kunnen dan dus binnenvaartschepen door Alkmaar verwachten die van hun ruimen een goed gevuld zwembad hebben gemaakt.
De provincie Noord-Holland voert dinsdag en woensdag spoedreparaties uit aan het wegdek van de Nollenweg (N508) in Alkmaar. Er zit een gat in de weg en verderop is het wegdek gescheurd. Alleen het verkeer dat richting de Schagerweg (N245) rijdt ondervindt hinder. “Verkeer vanaf de N242 naar Alkmaar via de Nollenweg gaat het in de avondspits merken.”
Dinsdag vanaf 09:00 uur tot woensdag 15:00 uur is één rijstrook van de Nollenweg niet beschikbaar, ter hoogte van de afrit naar de Hertog Aalbrechtweg. Op woensdag is die afrit tussen 09:00 en 15:00 uur ook dicht. Het stuk weg moet opnieuw worden geasfalteerd vanwege een gat in de weg. Dat gaat volgens Linda Oudendijk, woordvoerder van de provincie, dus naweeën opleveren tijdens de avondspits.
“Bovendien is de Nollenweg tussen de N242 en de kruising met de Herenweg volledig afgesloten”, vervolgt Oudendijk. Hier zitten scheuren in het wegdek en die worden op woensdag gerepareerd, ook tussen 09:00 tot 15:00 uur. “Het verkeer vanaf de Westerweg naar de Schagerweg wordt omgeleid via Bedrijventerrein Beverkoog.” Verkeer vanuit andere richting ondervindt geen hinder. (tekst gaat verder onder het kaartje)
De omleidingsroutes door Huiswaard en bedrijventerrein Beverkoog tijdens de werkzaamheden aan de Nollenweg (illustratie: provincie Noord-Holland)
“We hebben expres gekozen voor tijdstippen buiten de spits”, vertelt de woordvoerder van de provincie. “Vooral dinsdag tijdens de avondspits verwachten we veel drukte richting de Schagerweg, omdat al het verkeer dan over één rijstrook rijdt.” De omleidingsroute richting de Hertog Aalbrechtweg via de Schagerweg en Schinkelwaard staat met borden aangegeven.
Volgens Oudendijk is het belangrijk om de spoedreparaties zo snel mogelijk uit te voeren, nog voor de bouwvak. Niet alleen om verdere beschadiging voor te zijn. “Het voorkomt ook dat er extra hinder is tijdens de afsluiting van de Zuidtangent in Heerhugowaard”, vult ze aan. Vanaf 6 januari gaat de Zuidtangent voor zestien maanden dicht vanwege de bouw van de spooronderdoorgang.
Tankstation OK langs de Nollenweg blijft tijdens de reparaties bereikbaar. Ook de spoedpost van de nood-en hulpdiensten aan de Hertog Aalbrechtweg zal geen hinder ondervinden. (foto: Pixabay)
IJsbaan De Meent is op 11 januari het decor van het Noord-Hollands G-schaatsevent. Zoeff organiseert dat dit seizoen. G-Schaatsverenigingen uit heel Noord-Holland kunnen deelnemen.
Met en zonder rekje of met een schaatsframe wordt er sportief gestreden op de 100, 300 en 500 meter. Er zal volgens de regels van de KNSB geschaatst worden met een scheidsrechter, een startschot, automatische tijdwaarneming en vermeldingen op het scorebord. Ook zal er een mini-marathon gehouden worden. Het belooft een sportief Event te worden. Publiek heeft gratis toegang en is van harte welkom om de sporters aan te moedigen.
De verenigingen zorgen samen voor de extra begeleiding op het ijs, zodat iedereen de aandacht krijgt die hij/ zij verdient. De deelnemers schaatsen in competitie zoveel mogelijk met een tegenstander van gelijk niveau. G-schaatsverenigingen bieden zo mensen met een beperking de mogelijkheid om op hun eigen niveau mee te doen.
De wedstrijden worden gehouden tussen 18:00 en 20:00 uur. Een dweilorkest draagt bij aan de schaats-sfeer.
Zoeff is onderdeel van de Alkmaarsche IJsclub en schaatst iedere zaterdagochtend op de ijsbaan De Meent. (foto: Rob Wokke)
In Sporthal Vennewater in Heiloo is tweede kerstdag een zaalvoetbaltoernooi. De drie broers Jasmin, Hadis en Benjamin Sisanovic organiseren dan voor de derde keer het Brate Futsal Kersttoernooi. Daarin wordt gestreden om de Dick Hommes Cup. Brate is Bosnisch voor broeders. De broers willen met het toernooi voor verbroedering zorgen.
“Een echte community”, dat is wat de drie broers bouwen tijdens de kerstdagen. Dankzij sponsors kunnen ze dit jaar nóg meer uitpakken. Het Futsaltoernooi is van 12:00 tot 18:00 uur. Daarna is er live muziek in het Sportcafé. “Wie nog geen genoeg heeft, kan vervolgens naar Heeren van Heiloo voor de afterparty. Als we het met z’n allen doen, wordt het nóg meer een kersttoernooi.“
Het toernooi, met acht regionale topteams, is bijna bijzaak. Volgens Jasmin is het vooral belangrijk om zo veel mogelijk mensen, vrienden, bekenden uit te nodigen om te komen. “We willen vorig jaar evenaren, met een klein plusje!” Haki sluit hierop aan: “Wij hebben van huis uit meegekregen dat iedereen welkom is. En dit jaar kan iedereen genieten van de Bosnische keuken. Het is leuk om onze cultuur erbij te betrekken, gastvrijheid en lekker eten.”
Speciale aandacht is er voor Ton de Zeeuw, een ‘legend’ binnen voetballend Heiloo, overleden in 2022. Zo zal onder meer de familie van De Zeeuw aanwezig zijn. De broers Sisanovic houden op deze manier legendes levend. Er is ook een loterij die wordt gesteund door het bedrijfsleven in Heiloo. Daardoor kunnen er fraaie prijzen worden verloot. De opbrengst gaat dit jaar naar ‘Red het Baafje’.
Het Brate Futsal Kersttoernooi is op 26 december van 12:00 uur. Wie vragen of ideeen heeft of wil meehelpen, kan contact opnemen met Koen de Jong via: 06-51968367.
“Het is een nacht die je alleen nog maar in films ziet”, schalt het uit de beatbox. Uit tientallen kelen wordt volop meegezongen met de 30 jaar oude hit van Guus Meeuwis. En niet alleen de wat oudere raadsleden van Alkmaar kennen de tekst. Generatie Z voert zaterdagnacht de boventoon in de eerste nachttrein van Amsterdam naar Alkmaar.
Het is vijf voor drie ’s nachts. Buiten is het twee graden, door het Noord-Hollandse landschap tussen Uitgeest en Castricum rijdt de sprinter van de Nederlandse Spoorwegen richting Alkmaar. Twintig minuten eerder is iedereen ingestapt over een rode loper op perron 10a van Amsterdam Centraal. Wethouder Christiaan Peetoom is van de partij, samen met de productmanager en public affairs officer van de Nederlandse Spoorwegen. Zelfs een handvol raadsleden hebben zich gemeld om de feestelijke eerste rit mee te maken. (tekst loopt door onder de foto)
Wethouder Christiaan Peetoom wijst de eerste passagiers de weg in de nachttrein van Amsterdam naar Alkmaar. (foto: Marco Schilpp)
Maar de gangmaker is de Alkmaarse nachtburgemeester Robert-Jan Wille, die de beatbox heeft meegenomen en een flinke club feestgangers. Tijdens de 27 minuten lange rit maakt de intercity geen enkele tussenstop. De nachtbrakers wachten daarom niet al te lang om het feestje op gang te brengen. (tekst loopt door onder de foto)
De eerste minuten in nachttrein verlopen nog rustig, misschien nog onder de indruk van de 10 toezichthouders op het Amsterdamse perron. (foto: Marco Schilpp)
De raadsleden hebben eerst een comfortabel plekje opgezocht in de eerste klas aan het einde van de trein. Daar vermaken ze zich met de zelf meegebrachte fles rosé en de sterke verhalen over een vroegere nachtelijke bijverdienste van VVD-fractievoorzitter John van der Rhee.
Ook voormalig nachtportier Willem Peeters krijgt de lachers op zijn hand met enkele anekdotes over de gasten in zijn Amsterdamse hotel. Beleefd valt de conversatie even stil als wethouder Peetoom over de intercom zijn blijdschap mag delen met alle passagiers over de nieuwe nachtverbinding met de hoofdstad. (tekst loopt door onder de foto)
Nog voordat de eerste nachttrein station Amsterdam CS verlaat, zit de stemming er al goed in. (foto: Marco Schilpp)
Voor de sociale veiligheid wordt een treinstel ingezet waarbij je van voor tot achter door de trein kunt kijken. Ter hoogte van Zaandam zien de raadsleden daardoor dat ze het feestje missen dat twee wagons verderop wordt gevierd. Dat laten ze niet gebeuren. En zo maken zij ter hoogte van Uitgeest al deel uit van de polonaise die wordt ingezet op een van de meezingers. En nee, dat was niet op de tonen van Kedeng-kedeng, die andere hit van Guus Meeuwis.
De nachttrein rijdt de komende twee jaar als proef op vrijdag- en zaterdagnacht. De gemeente Alkmaar betaalt daarvoor maximaal 65.000 euro. Dat bedrag kan lager worden als de reizigersaantallen boven verwachting uitvallen. Als gemeenten tussen Amsterdam en Alkmaar willen dat de trein daar ook stopt, moeten zij ook de portemonnee trekken. (tekst loopt door onder de foto)
Wethouder Peetoom kent de teksten van de meeste liedjes. (foto: Marco Schilpp)
“Hoe langer de trein erover doet, des te langer wij materieel en personeel moeten inzetten”, legt NS-productmanager René van Poelgeest uit. Voor een stop op de Zaanlijn ziet hij geen markt: “Daar is al een goed netwerk van nachtbussen met Amsterdam.” Maar voor een stop in Uitgeest of Castricum kunnen die gemeenten zich melden. (tekst loopt door onder de foto)
De gekkigheid aan boord van de eerste nachttrein neemt na Uitgeest alleen maar toe. (foto: Marco Schilpp)
Aan boord wordt geen traan gelaten dat er nog geen tussenstops zijn. Het feestje moet in sneltreinvaart gevierd worden. Met één minuut vertraging rijdt de nachttrein station Alkmaar binnen, waar toezichthouders en rangeerpersoneel het welkomstcomité vormen. (tekst loopt door onder de foto)
De aankomst van de eerste nachttrein op station Alkmaar. (foto: Marco Schilpp)
De sfeer blijft uitstekend. Hier ook de ceremoniële paaltjes en koorden, maar zonder de rode loper. Zes minuten staat de nachttrein stil in Alkmaar, voordat die weer terugkeert naar Amsterdam. De twee conducteurs krijgen voor de terugrit gezelschap van ongeveer tien passagiers. Zij zullen het onderweg moeten doen zonder nachtburgemeester met zijn beatbox, want die neemt iedereen mee naar boven.
Voor het gezelschap dat zojuist is gearriveerd staat champagne en een DJ klaar in de stationstraverse. Een foodtruck bakt gratis hamburgers, en het feestje gaat hier door. Er melden zich gelukkig geen boze buurtbewoners om naar de evenementenvergunning te vragen. (tekst loopt door onder de foto)
Champagne en een DJ in de stationstravers bij aankomst van de eerste nachttrein in Alkmaar. (foto: Marco Schilpp)
Wie de aansluitende nachtbus van Connexxion wil halen naar Heerhugowaard, moet dat overslaan. Er resteren na aankomst van de nachttrein twee minuten voordat die vertrekt. Het uitgaanspubliek met een bed in Langedijk of de Noordkop krijgt meer tijd: dat heeft een ruime drie kwartier om in de laatste nachtbus naar Den Oever te stappen.
Het is kwart voor vier als twee toezichthouders vanuit de stationstraverse naar het busstation rennen. Ze worden geacht voor de veiligheid mee te rijden op de nachtbus naar Den Oever, maar door het gezellige feestje in de traverse leken ze hun werk vergeten. (tekst loopt door onder de foto)
Wie om 03.04 arriveert met de nachttrein uit Amsterdam, kan nog verder naar Heerhugowaard, Langedijk en de Noordkop met de nachtbussen van Connexxion. (foto: Streekstad Centraal)
Tot hun schrik zien ze dat de buschauffeur desnoods zonder hen volgens dienstregeling aan zijn route wil beginnen. Met wilde armgebaren op de roltrap willen ze hem 100 meter verderop duidelijk maken dat ze toch nog mee willen. Die stopt dan toch nog maar even om ze in te laten stappen. De chauffeur krijgt het laatste broodje hamburger om het goed te maken. Die blijft onverstoorbaar en houdt zijn handen tot Den Oever liever aan het stuur.
Hij heeft goed geslapen, antwoordt Christian Schouten. De Alkmaarse wethouder voor Financiën heeft op een vroege decemberochtend afgesproken in stadscafé Laurens met Streekstad Centraal. Op de agenda: een toelichting op het veelbesproken ‘ravijnjaar’. Een serieuze bedreiging voor gemeenten, maar hij ligt er niet wakker van. “Als je ergens van wakker ligt, is dat een teken dat je het niet onder controle hebt.”
En in Alkmaar heeft het college alles onder controle; die rust wil hij graag uitstralen. Toch moeten er vijf koffies worden afgerekend, want de wakkere wethouder heeft twee ambtenaren meegenomen voor ondersteuning. En de fotograaf van Streekstad Centraal zegt ook al geen nee tegen een cappuccino.
Het figuurlijke ravijn slaat op het onheil waar Nederlandse gemeenten volgens sommigen op af stevenen. Het Rijk wil vanaf 2026 jaarlijks miljarden euro’s korten op de algemene middelen van gemeenten. De gevolgen voor Alkmaar zijn nog niet duidelijk, maar voorlopig gaat het college ervan uit dat het rekening moet houden met minimaal 14 miljoen euro per jaar minder uit Den Haag. En waarschijnlijk nog wel meer, want centrumgemeenten zoals Alkmaar worden volgens de wethouder harder getroffen dan kleinere gemeenten. (tekst gaat verder onder de foto)
Links wethouder Christian Schouten die aan Streekstad Centraal verslaggever André Bakker uitlegt hoe Alkmaar zich voorbereidt op het ravijnjaar 2026. (foto: Streekstad Centraal)
Die gemeenten zetten zich momenteel volop in om de korting van tafel te krijgen. “Dat is Plan A, waar we als college ons steentje aan bijdragen. We gaan ervan uit dat we het Rijk uiteindelijk weten te overtuigen dat deze korting heel onverstandig is. Maar voor de zekerheid werken we ook alvast aan een Plan B. En dat is voorsorteren op bezuinigingen.”
De gemeenteraad bepaalt uiteindelijk alles over de inkomsten en uitgaven van Alkmaar. De wethouder kan daarom nog niet vertellen waarop bezuinigd kan worden. “We schakelen een extern bureau in, dat ons gaat helpen bij dialoogsessies met de gemeenteraad. We raden wel aan om de bezuinigingen te zoeken in de taken die we samen met het Rijk uitvoeren, zoals de Vereniging van Nederlandse Gemeenten adviseert aan alle gemeenten. Dat moet druk opleveren in Den Haag om de korting van tafel te krijgen.”
Hij sluit uit dat er een paar procent bezuinigd gaat worden op alle budgetten. Zo’n kaasschaafmethode zou een korting over de hele begroting betekenen van minimaal 3%. “De kaasschaaf wil ik niet gebruiken. Ik zou het beter vinden om bewust te kijken waar we misschien genoegen kunnen nemen met minder kwaliteit of overhead. Als je overal op gaat korten, doe je dat ook op plekken waar misschien door eerdere bezuinigingen niets meer is te halen.” (tekst gaat verder onder de foto)
Wethouder Christian Schouten gaat met de gemeenteraad in dialoog over het ravijnjaar. Een extern bureau begeleidt die sessies. (foto: Streekstad Centraal)
Een oplossing via verhoging van de gemeentelijke belastingen ziet deze coalitie ook niet zitten. “We halen nu via de onroerende-zaakbelasting 28 miljoen euro op. Als je de korting zou willen oplossen met belastingverhoging, praat je over 50% of meer.” De ambities uit het coalitieakkoord wil het college niet loslaten. De sport- en cultuursector hoeft zich daarom voorlopig geen zorgen te maken.
Dat maakt nieuwsgierig welke terreinen dan wel in de gevarenzone zitten, als er gezocht wordt in de hoek die het college adviseert. “Uit mijn hoofd zeg ik jeugdzorg en wet maatschappelijke ondersteuning, maar het lijstje is wat langer.” Hij vraagt zijn ambtenaren om ons dat lijstje te sturen. Die sturen enkele dagen later inderdaad een nota, waar de laatste dertien pagina’s een opsomming zijn van de overheidstaken die de gemeente samen met het Rijk uitvoert.
In het sociale domein zijn dat bijvoorbeeld inkomensregelingen, bijstandsuitkeringen, sociale werkvoorziening, inburgeringscursussen, buurthuizen, LHBT-beleid, GGZ, aanvullend openbaar vervoer, wijkteams, opvoedhulp, jeugdzorg, woningaanpassingen, schuldhulpverlening, bestrijding van infectieziekten en nog tientallen andere taken. Onderwijshuisvesting, leerlingenvervoer en schoolzwemmen mogen zich mogelijk ook zorgen gaan maken. (tekst gaat verder onder de foto)
Wethouder Christian Schouten hoopt dat het Rijk op tijd tot inkeer komt en de miljardenkorting op het Gemeentefonds van tafel haalt. (foto: Streekstad Centraal)
“Door daar nu de bezuinigingen te zoeken, willen gemeenten vooral de druk opvoeren bij het Rijk om de korting van tafel te halen”, stelt Schouten. In de ruimtelijke hoek laat het Rijk veel meer vrijheid aan de gemeente, maar ook hier trekken Rijk en gemeente soms samen op.
Op dat terrein ligt daardoor alles rond de wet natuurbescherming en de flora- en faunawet onder een vergrootglas. De klappen kunnen volgens het college straks ook vallen bij cultureel erfgoed, bodembescherming of bij ongediertebestrijding, om maar een paar voorbeelden te noemen. Bovendien is geen enkele taak veilig die te maken heeft met de Omgevingswet.
Tegelijk moet Alkmaar volgens wethouder Schouten geld apart zetten voor vervanging van afgeschreven voorzieningen: “Die zijn veelal 40 tot 50 jaar geleden gebouwd bij de grote stadsuitbreidingen in Alkmaar-Noord.”
De gemeenteraad heeft nog een hele puzzel te leggen, als het niet lukt om de korting van tafel te krijgen. Duidelijk wordt dat een miljoenenkorting in Alkmaar onmogelijk is zonder dat het in de samenleving links of rechts pijn gaat doen.
